کرونا در پاییز وارد موج سوم خود شد. برای مهار این موج، مراکز تجاری از اوایل آذر تعطیل شدند. اقدامی که پیش از این انتظارش می‌رفت. دولت برای جبران خسارت‌های ناشی از این تصمیم، به صنف‌های مختلف، بسته کمک معیشتی می‌دهد. کسبه اما معتقدند «وام یک‌میلیونی» دردی از مشکلات معیشتی‌شان دوا نمی‌کند و مسئولان باری را که این تصمیمِ بی‌پشتوانه به دوش‌شان می‌اندازد، در نظر نگرفتند. .»  نبود کالا و مشتری، نابه‌سامانی قیمت‌ها، اجاره‌بها و مالیات‌های سنگین، تحریم، کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن باعث سقوط و سکوت بیش از پیش بازار شده‌است. بازاریان اما به نفع ویروس، کرکره‌های‌شان را پایین کشیدند. بازار بندرعباس هم از این قاعده مستثنی نیست. برای بررسی حال و هوای تعطیلی اجباری مراکز تجاری سری به آن زدم و به سختی چند مغازه‌دار را برای پرس‌وجو پیدا کردم.

 بازار بندرعباس از دیرباز مورد توجه مردم نقاط مختلف کشور بوده‌است. بازاری که در گذشته‌ای نه چندان دور، به دلیل نزدیکی به مناطق آزاد، مانند قشم و کیش، تقریبا رونقی همیشگی داشت. محل رزق و روزی بسیاری از مردم این دیار که خلاء نبود صنایع خصوصی را در این شهر پر کرده‌بود. چند صباحی است اما زرق‌وبرق سابق را نمی‌توان در آن دید. بخشی از غرفه‌های آن در شلوغ‌ترین پاساژها، بدون کالایی برای فروش یا مستاجر به چشم می‌خورد. گرچه دولت برای کاهش نگرانی‌های مردم از معیشت خود در روزهای تعطیلی، بسته کمک معیشتی طراحی کرده‌است اما آیا وام یک میلیون تومانی، برای معیشت مردم کافی است؟ 

یکی از کسبه می‌گوید:«وام یک میلیون تومانی، گره‌ای از مشکلات باز نمی‌کند. به همین دلیل هم دنبال گرفتن آن نرفتم و مجبور شدم بیشتر از این رقم‌ها قرض کنم تا کمی از مشکلاتم حل شود».در کنار تمام مشکلات پیش‌روی مغازه‌داران، مالیات‌های سنگین نیز آن‌ها را تحت فشار گذاشته‌است. یک بازاری دیگر می‌گوید: «زمانی‌که بازار نیمه‌تعطیل است و مشتری‌ نیست، مغازه‌دار چگونه توانایی پرداخت مالیات‌های طاقت‌فرسا را دارد؟». بازاریان معتقدند اگر دولت می‌خواهد برای جبران خسارت‌های  بحران کرونا، کاری برای‌شان انجام دهد، بهتر است به‌جای ارائه بسته کمک معیشتی، مالیات را کمک‌تر کند. 

پای صحبت با بازاریان که می‌نشینیم، عمدتا از مشکلات ارزی و کمبود کالا می‌گویند. بندرعباس شهری است که بیشتر کالای خارجی در آن به فروش می‌رسد. مشتریان این بازار میل دارند اجناس خارجی باکیفیت را با قیمتی مناسب در این بازار خریداری کنند. اما جدا از بالا رفتن قیمت اجناس خارجی، وارد کردن و یافتن آن‌ها نیز مسئله ویژه‌ای است. مشکلاتی اعم از ترخیص نشدن کالاها از گمرک، نبود مشتری و سود کافی، مالیات‌های هنگفت و تعطیلی‌های بی‌حساب وکتاب، باعث وارد کردن ضربه به تمامی صنوف شده‌است. بازاریان از وضعیت معیشتی و درآمدی خود به تنگ آمدند. 

یکی از کاسبان می‌گوید:«ما هم می‌دانیم که کرونا مهلک و کشنده است و تجمع کردن و برگزاری مراسمات، بحران را تشدید می‌کند، اما امرارمعاش بازاریان، وابسته به فروش اجناس‌شان است. مجبوریم برای کسب درآمد و گذراندن زندگی حتی در نبود مشتری، به مغازه‌های‌مان بیایم». یکی از شاغلان در بخش پوشاک درباره مشکلات اقتصادی صنف خود که ناشی از کرونا و نابه‌سامانی ارزی ‌است، می‌گوید: «افزایش چهار برابری قیمت اجناس و در دسترس نبودن کالاهای موردنیاز به مشکلاتی که بحران کرونا برای‌مان داشته، اضافه کرده‌است».

او با اشاره به افسارگسیختگی قیمت‌ها ادامه می‌دهد: «قدرت خرید مردم کم شده‌است. درنتیجه بازار مشتری ندارد. به‌خصوص در این تعطیلات کرونایی که تمامی مراکز تجاری تعطیل شده‌اند. درنهایت فروشنده مجبور به کاهش تعداد نیروهای خود می‌شود. این شرایط تعداد بیکاران را  بیشتر کرده‌است». به گفته‌ مغازه‌داران، کرونا و تحریم‌های اقتصادی کشور، باعث شده‌است تا کسب‌وکارهای‌شان بیش از یک‌سال به خواب برود. صنف طلافروشان هم از کاهش درآمد و مشکلات اقتصادی‌شان گله‌مندند. رشد روزافزون قیمت طلا و سکه، باعث کسادی این بازار شده‌است.

یکی دیگر از عوامل کاهش سود طلافروشان، ممنوعیت برگزاری مراسمات است. 

طلافروشان درگذشته قادر بودند جنس‌شان را نسیه بفروشند و سود بیشتری از این معامله ببرند. با افسارگسیختگی نرخ ارز و بالا رفتن لحظه‌ای قیمت طلا اما این کار زیان زیادی به فروشنده می‌رساند. پاساژهای طلا در بندرعباس که روزی از پررونق‌ترین پاساژها به شمار می‌آمد، حالا با خالی‌بودن چندین مغازه‌ آن، روبه‌رو هستیم. مشکلات اقتصادی و متضرر شدن کاسبان، باعث ورشکستگی آن‌ها و تغییر اجباری صنف‌شان شده‌است.