کتاب، کتابخوانی و کتابدار با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و کتابدار نقش مؤثری در ترویج فرهنگ کتاب وکتابخوانی دارد. یکی از کتابخانههایی که در سالهای اخیر و به ویژه دوران شیوع ویروس نقش بسزایی در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در بین مردم بندرعباس داشته، کتابخانهی عمومی آیتالله طالقانی بندرعباس است. یکی از قدیمیترین کتابخانهی عمومی این شهر که سالهاست میزبان طیفهای مختلف مردم است. هرچند به دلیل همهگیری ویروس کرونا، سالنهای مطالعهی کتابخانهها تعطیل شده بود، اما با بازگشایی کتابخانهها امید میرود دوباره شاهد حضور اقشار مختلف مردم در سالنهای کتابخانهها باشیم. به مناسبت هفتهی کتاب و کتابخوانی و کتابدار با «لیلی حافظ رضازاده» کتابدار و مسئول کتابخانهی آیتالله طالقانی بندرعباس به گفتوگو نشستم. حاصل این گفتوگو در پی میآید:
این کتابخانه دارای چندعضو است؟
درابتدا،هفتهی کتاب،کتابخوانی و کتابدار را به همهی مردم و همکارانم تبریک عرض میکنم. این کتابخانه حدود 1000 عضو فعال در گروههای سنی مختلف دارد.
در این کتابخانه چند جلد وعنوان کتاب وجود دارد؟
در این کتابخانه 21 هزار جلد کتاب با 18 هزار عنوان وجود دارد.
این کتابخانه دارای چه بخشهایی است؟
کتابخانه آیتالله طالقانی شامل بخش کودک، مرجع، پایگاه اصلی و کتب کمک درسی میباشد.
بیشترین مراجعهکنندگان از چه گروههای سنی هستند؟
ما از هر سه گروه سنی مراجعه کننده داریم اما گروه سنی ج و بزرگسال بیشترین مراجعهکنندگان را تشکیل میدهند.
چه عنوان کتابهایی بیشترین طرفداران را دارند؟
بیشتر کتابهای داستان و روانشناسی.
استقبال مردم بندرعباس از کتاب و مطالعه را چگونه میبینید؟
با توجه به تجاری بودن شهر بندرعباس و سکونت بیش از 600 هزار نفر در این شهر امید این میرود که مردم بیش از پیش به خواندن کتاب علاقهمندی نشان دهند تا ما در هر هفته شاهد حضور بیش از 50 نفر دراین کتابخانه باشیم.
کتابخانههای عمومی چه نقشی در افزایش سرانهی مطالعه دارند؟
نقش کتابخانههای عمومی در افزایش سرانهی مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی بسیار موثر است. رسالت کتابخانهها مبارزه با بیسوادی و نهادینه کردن فرهنگ کتاب و کتابخوانی در این مرز و بوم است. در روزگاری که مردم دچار مشکلات اقتصادی هستند و قیمت کتابها نیز افزایش یافته، مردم بافرهنگ بندرعباس میتوانند کتابهای خوانده شدهی خود را به کتابخانهها اهدا کنند تا کتابخانهها نیز با غنی شدن مجموعههای خود بتوانند هرچه بیشتر در انجام رسالت خود موفقتر باشند. اگر به دنبال ترویج فرهنگ مطالعه و افزایش تأثیر کتاب در رشد جامعه و زندگی مردم هستیم باید، شرایطی را ایجاد کنیم که برای همهی مردم از هر ذائقه، سلیقه و دیدگاهی، کتابهای مورد نیازشان موجود باشد تا بتوانند از لذت مطالعه بهرهمند شوند.
چه پیشنهادی برای افزایش سرانهی مطالعه دارید؟
چنانچه خانوادهها سعی در حضور هرچه پررنگ فرزندانشان در محیط کتابخانهها داشته باشند، به مرور کودکان ما به مطالعه عادت میکنند وکتابخوانی فرهنگسازی میشود. باید مطالعه از محیط خانواده آغاز شود تا شاهد افزایش سرانهی مطالعه در جامعه باشیم.
از سختی کار یک کتابدار بگویید؟
فعالیت یک کتابدار در حال حاضر متنوعتر شده و مانند گذشته فقط ثبت و تحویل و دریافت کتاب نیست. تشویق و ترغیب مردم به مطالعهی کتاب نیز از وظایف یک کتابدار است. دغدغهی کمبود و تغییر بعضی از منابع ما را خواه ناخواه به چالش میکشد به طوری که راضی نگهداشتن کاربران کمی سخت میشود. از طرفی تمام کتابداران این کشور سعی در بالا بردن سطح آگاهی مردم این مرز و بوم دارند و همواره سختیهای این کار را به جان می خرند.
شیوع ویروس کرونا چه تاثیری در فعالیتهای کتابداران داشته است؟
هیچگاه کتابخوانی وفعالیتهای حول محور کتاب متوقف نمیشود. کتابداران در شرایط دورکاری نیز بهترین نقش را در راستای ترویج کتابخوانی ایفا کردند. در دوران شیوع ویروس کرونا با اینکه حضور مردم در کتابخانه کمتر شده بود، کتابداران در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی اقدام به راهاندازی گروههای مجازی با حضور اعضای کتابخانه کردند تا اعضا از کتابها و منابع تازهی به کتابخانه رسیده مطلع شوند و فاصله بین مردم و کتابخانه کمتر شود. در این روزهای پرتلاطم کرونایی تلاش ما در حوزهی کتابخوانی بر این بوده که ضمن مرتفع کردن نیاز مخاطبان، شیوهی دسترسی به کتابها برای آنها آسان کنیم و درهمین راستا، حتی در زمان قرمز بودن شرایط کرونا، کتابداران کتابخانهها از طریق فضای مجازی منابع مورد درخواست مخاطبان را به دست آنها میرسانند. برنامهی معرفی کتاب، قصهگویی و برنامههای ترویجی کتابخوانی در روزهای قرمز کرونایی هرگز تعطیل نشد.
به عنوان یک کتابدار چقدر اهل مطالعه هستید؟
یک کتابدار به عنوان کسی که دیگران انتظار دارند تا کتابی خوب در هر حوزهای به آنها معرفی کند، باید اول خود کتابخوان باشد و من نیز از این قاعده مستثنی نیستم. معمولا در زمان ثبت کتاب جدیدی که وارد کتابخانه میشود این کتابها را مطالعه میکنم.
حرف پایانی شما؟
ما کتابداران هر لحظه منتظر حضور سبز علاقمندان به
کتاب و کتابخوانی در تمام کتابخانههای سراسر استان به ویژه در کتابخانهی آیتالله طالقانی بندرعباس هستیم. کتابخانههای عمومی در صورتی میتوانند فرهنگ کتابخوانی را در جامعه نهادینه کنند که نگاه ویژه و جدیتری به کتابخانهها شود. امیدوارم با عادی شدن شرایط جامعه و به دور از ویروس کرونا، دوباره شاهد حضور پررنگ قشرهای مختلف مردم در کتابخانههای استان باشیم.
روزنامه صبح ساحل