علی‌رغم پارسال، بارش‌های زمستانی دی‌ماه امسال مردم استان هرمزگان را شاد کرد. هرچند این بارش‌ها منجر به روان‌شدن سیلاب در برخی شهرها و روستاهای هرمزگان شد و خساراتی هم به منازل، مزارع و زمین‌های کشاورزی وارد کرد، اما باعث آبگیری و سرریزشدن سدهای استان به عنوان منبع تامین آب شرب مردم شد. سال‌هاست که به دلیل بروز پدیده‌ی خشکسالی از آن باران‌های سیل‌آسا که در دهه‌ی 50 و قبل آن می‌بارید و در خاطر بزرگان ماندگار شده خبری نیست، اما پیش‌بینی‌ها از بارش نرمال و حتی بیش از نرمال در زمستان1400  هرمزگان حکایت دارد. در یک روز بارانی در دی‌ماه 1400 با «سعید رنجبر» مدیرکل هواشناسی استان هرمزگان به گفت‌وگو پرداختم که ماحصل آن در پی می‌آید.

 

سردترین زمستان هرمزگان از لحاظ مقایسه‌ی دمای کمینه، مربوط به ایستگاه همدیدی حاجی‌آباد با دمای کمینه مطلق 6/3- درجه سلسیوس بوده است که در تاریخ 10/10/92 ثبت شده است. از لحاظ دمای میانگین نیز ایستگاه حاجی‌آباد با میانگین دمای 4/3 درجه‌ی سلسیوس در تاریخ 18/10/86  کمترین میانگین دمایی را ثبت و گزارش نموده است.

 

گرم‌ترین زمستان هرمزگان از لحاظ مقایسه‌ی دمای کمینه، مربوط به ایستگاه همدیدی پارسیان با دمای کمینه‌ی مطلق 28 درجه سلسیوس بوده است که در تاریخ 10/10/92 ثبت شده است. از لحاظ دمای میانگین باز هم ایستگاه پارسیان با میانگین دمای 7/31 درجه سلسیوس در تاریخ 29/12/99، گرم‌ترین زمستان را در بلندمدت و در بین ایستگاه‌های همدیدی استان تجربه کرده است.

 

تاکنون در سردترین ایستگاه همدیدی استان هرمزگان، ایستگاه هواشناسی همدیدی حاجی‌آباد گزارشی مبنی بر بارش برف در سطح ایستگاه نشده است، اما  طی سالیان اخیرگزارش‌هایی مبنی بر سفیدپوش شدن ارتفاعات کوه هماگ و فارغان  در مناطق شمالی شهرستان حاجی‌آباد به دست است.

در جایی شنیدم که درگذشته‌های دور هوای بندرعباس خیلی سرد شده و حتی برف هم باریده است. 

طبق آمار ایستگاه همدیدی بندرعباس از سال 1335 تا کنون که اطلاعات و پارامترهای هواشناسی ثبت و آرشیو شده است بارش برف گزارش نشده است. دمای زیر 0 درجه سلسیوس نیز در این ایستگاه در بازه‌ی زمانی مذکور رخ نداده و حداقل دمای گزارش شده‌ی این ایستگاه برابر با 2 درجه سلسیوس و در تاریخ 6/10/51 رخ داده است.

 

از لحاط بیشینه‌ی بارش‌های 24 ساعته، در سال 1398 بارش‌های بسیار خوبی را شاهد بودیم به طوری که در  این سال ایستگاه‌های همدیدی رودان، پارسیان، بستک و قشم فرودگاهی بیشترین بارش‌ها را ثبت نموده‌اند.

 

 سالهاست که در هرمزگان خبری از بارش برف و حتی باران‌های سیل‌آسا که هفته‌ها طول می‌کشید نیست، علت را در چه می‌دانید؟ 

در استان هرمزگان طی ۲۰ سال گذشته بخش اعظمی از سال‌ها را با شرایط کم بارشی شدید سپری کردیم کم‌بارشی یکی از اثرات تغییر اقلیم است. امروزه پدیده‌ی تغییر اقلیم یا تغییرات آب‌و‌هوایی در همه‌ی دنیا اثبات شده و پذیرفته شده است.  به طور کلی تغییر اقلیم  ناشی از گرمایش جهانی است. تغییر اقلیم در نقاط مختلف کره‌ی زمین متفاوت است، اما آن‌چه که مسلم است در تمام مناطق دنیا پدیده‌های جوی در اثر تغییر اقلیم به سمت شرایط حدی(فرین) پیش رفته اند. تغییر اقلیم سبب تغییر رژیم بارشی می‌شود. به عنوان مثال ممکن است علی‌رغم کم‌بارشی، در یک روز با سیستم‌های بارشی حدی مواجه شویم که اندازه‌ی بارش یک سال دریافت کنیم که این نوع بارش‌های حدی به شدت خسارت‌بار خواهند بود.

 

هر چند پاییز 1400 با کم بارشی به پایان رسید اما با توجه به بهبود پدیده‌های دورپیوند، بارش در زمستان 1400 در حد نرمال و در برخی نقاط استان بیش از نرمال نیز خواهد بود.