صبح ساحل-اقتصادی:کشت متراکم گیاهان دارویی و مکانیزه با هدف رونق اقتصادیی ؛ ایجاد اشتغال دربین کشاورزان هرمزگان و جلوگیری از نابودی این سرمایه ارزشمند در دولت یازدهم مورد توجه جدی قرار گرفت.
به گزارش ایرنا،از3 سال قبل توسعه کشت گیاهان دارویی،گلخانه ای و داربستی و افزایش تولید در واحد سطح با هدف کمک به رونق اقتصادی بهره برداران،کاهش مصرف آب، تنوع کشت های تجاری و توسعه صادرات آنها دردستور کارسازمان جهاد کشاورزی هرمزگان بامشارکت و همراهی تشکل های کشاورزی همسو قرار گرفته است.
کارشناسان کشاورزی هرمزگان با اشاره به قابلیت سازگاری گیاهان دارویی با شرایط های مختلف آب وهوایی در این استان می گویند بسیاری ازآنها کم آب برهستند در شرایط نامساعد محیطی و خاکی درجه 2 و سطح شیبدار رشد می‌کنند.
بنا به اظهار دست اندارکان امور کشاورزی و تأکید براینکه توانمندی خوبی برای تولید گیاهان دارویی درکشور وجود دارد ؛ تولید گیاهان دارویی را کمک خوبی به صادرات محصولات غیر نفتی می دانند طوریکه تنها در سال 94خورشیدی حدود 100 میلیون دلارارز آوری داشته اند.
این عده یاد آور شدند که در گذشته دور ؛ ایران رتبه نخست را در صادرات گیاهان دارویی و گونه‌ای داشته اما به دلیل برداشت بی‌رویه محصولات به رتبه 60 در جهان تنزل کرده که این برای کشور ما که از نخستین صادرکنندگان جهان بوده ، فاجعه به شمار می‌رود.
 هرمزگان قابلیت کشت متعدد گیاهان دارویی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان نیزبا تشریح ظرفیت های زراعی وباغی این استان گفت: دراین خطه علاوه بر گیاهان دارویی، درختان دارویی متعددی از جمله سپستان با قابلیت تولید انبوه وجود دارد.
سید حسن حسینی درگفت وگوبا ایرنا یاد آورشد: سال زراعی گذشته کشت گیاهان دارویی به روش متراکم ومکانیزه درسطج سه شهرستان رودان، میناب و حاجی آباد انجام شد که ازعملکرد خوبی برخوردار بود.به گفته وی سالیانه بیش از 400هزارتن پیاز(فصلی و غیرفصلی) در هرمزگان تولید می شود اما تولید این محصول کمترتاثیری در اقتصادی کردن بخش کشاورزی داشته و اکثریت مواقع بهره برداران به دلیل ضرر و زیان حتی حاضر به برداشت محصول خود از مزارع نشده اند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با تشریح ظرفیت های زراعی وباغی گفت: دراستان علاوه بر گیاهان دارویی، درختان دارویی از جمله سپستان با قابلیت تولید بالا وجود دارد.حسینی افزود : درسال گذشته کشت گیاهان دارویی در شهرستان های رودان ، میناب و حاجی آباد انجام شد که از عملکرد آن رضایت بخش بود.
وی ادامه داد: برای صادرات محصولات کشاورزی از جمله گیاهان دارویی به زیرساخت هایی همچون آزمایشگاه آنالیزمحصولات و شرکت هایی که گواهی لازم برای محصولات صادراتی ارائه دهند نیاز است.
وی تصریح کرد: آموزش بهره برداران در خصوص شیوه های کشت، بازاریابی ، استانداردهای صادراتی و نحوه ارتباط گیری با مشاوران بخش خصوصی از دیگر موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با تشریح وضعیت و جایگاه گیاهان دارویی در ایران و جهان گفت: حدود یکهزار گونه گیاهی درهرمزگان وجود دارد که نزدیک به 300 گونه آن دارویی است.مدیر امورباغبانی سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان اظهارداشت: در سال 95 بیش از یکهزار و 65تن گیاه دارویی ازسطح 200هکتارزمین های زیر کشت در این استان برداشت شده که با توجه به استقبال کشاورزان از کشت گیاهان دارویی نسبت به سال 94 ؛ هشت درصد افزایش داشته است.
مسعود گرگیج افزود: آلوئه ورا، حنا ، گل محمدی ، آویشن ، شیرین بیان و زیره سیاه بعنوان مهم ترین گیاهان دارویی کشت شده در مزارع این استان نام برد.وی نبود صنایع بسته بندی را مهمترین مشکل بخش گیاهان دارویی برشمرد و گفت: کلیه گیاهان دارویی بصورت فله ای به کشورهای هدف صادر می شود که در صورت ایجاد زیرساخت های مناسب برای بسته بندی می توان ازاین ظرفیت برای ایجاد ارزش افزوده، بیشترین بهره را برد.
این مقام مسئول از شیخ نشین های حاشیه خلیج فارس ، ژاپن ، آلمان ، انگلیس ، سوئد، اسپانیا ، تایوان، سنگاپور ، روسیه ، چین ، هلند و بلژیک بعنوان کشورهایی وارد کننده گیاهان دارویی ایران نام برد.معاون امورگل و گیاه زینتی وگیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه به دلیل تنوع گونه‌های مختلف گیاهان دارویی درکشورمان فرصت‌ های فراوانی برای سرمایه ‌گذاری روی تولیدات این محصولات وجود دارد گفت: سابقه طولانی طب سنتی در ایران ومقبول بودن مصرف گیاهان دارویی توسط مردم برای رفع بیماری‌ها از ویژگی‌های مثبت برای افزایش تولید گیاهان دارویی محسوب می‌شود.
کشت گیاهان دارویی
با هدف افزایش بنیه اقتصادی کشاورزان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان با اشاره به اقلیم مناسبی که دراین استان برای کشت برخی از ارقام گیاهان دارویی وجود دارد ، گفت: توسعه کشت متراکم گیاهان دارویی با هدف کمک به بنیه اقتصادی بهره برداران وایجاد ارزش افزوده بیشتردردستورکاراین سازمان قرار دارد.
ناصر حیدری پوری درگفت وگوبا ایرنا با اشاره به خشکسالی های 18ساله اظهار کرد: تنها راه برون رفت ازاین مشکل، توسعه کشت متراکم گیاهان دارویی و سبزی و صیفی، تنوع کشت وحذف تدریجی گیاهان با مصرف آب زیاد است.
به گفته وی این موارد در وهله اول نیازبه فرهنگ سازی دربین کشاورزان با هدف ترغیب آنان به کشت های تجاری واقتصادی، ایجاد زنجیره ارزش تولید و توسعه صادرات آنها دارد که بطورجدی دردستورکاراین سازمان قرار دارد.
وی، انباشت بدهکاری 360میلیارد تومانی بهره برداران هرمزگان طی 15سال گذشته تاکنون به سیستم بانکی را ناشی ازبی توجهی آنان به تنوع کشت های سودآور وبازارپسند صادراتی ازجمله گیاهان دارویی و سبزی صیفی به روش داربستی خارج از فصل عنوان و تنها راه برون رفت از این مشکلات را حرکت در جهت کشت های متراکم با مصرف آب کمترعنوان کرد.
حیدری پوری با استناد به نتایج تحقیقاتی موجود عنوان کرد: هرمزگان به دلیل داشتن اقلیم مناسب(کوهستان ومراتع) قابلیت تولید گیاهان دارویی همچون آویشن ، مرزنجوش ، آنغوزه ، نعناع، رازیانه، حنا و شوید را دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان یادآورشد: بمنظور فراهم کردن بسترهای لازم برای معرفی و عرضه گیاهان دارویی تولیدی این استان به بازارهای جهانی قبل ازهراقدامی، با تعدادی از شرکت های صادرکننده این محصولات نشست ها و مذاکراتی داشته ایم.وی یادآورشد : تعدادی از آنها ضمن استقبال، اعلام کرده اند علاوه برگیاهان دارویی این آمادگی را دارند که در زمینه صادرات محصولات سبزی و صیفی خارج از فصل این استان به بازارهای هدف با بهره برداران عمده و شرکت های کشت و صنعت قرارداد همکاری (صادرات محصولات)امضا کنند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان از›اکسیر گل سرخ خراسان جنوبی› بعنوان یکی از شرکت های فعال دراین زمینه نام بردکه قبول کرده علاوه بر صادرات محصولات تولیدی آمادگی خودرا برای ارائه مشاوره های لازم در خصوص استانداردهای مورد درخواست کشورهای وارد کننده به بهره برداران ارائه کند.
حیدری پوری، نداشتن مهارت لازم و نا آگاهی اکثریت بهره برداران ازنیازها واستانداردهای اعلامی ازسوی کشورهای وارد کننده جهان را از مهمترین چالشهای بهره برداران و حتی تشکل های کشاورزی این استان نام برد و تنها راه برون رفت ازاین مشکل سوق دادن این بخش به سمت و سوی کشاورزی علمی و مدرن با بهره گیری ازجوانان دانش آموخته رشته های مرتبط وبه روزکردن نیازهای اطلاعاتی آنان عنوان کرد.وی، از  مهم ترین کاربردهای این گیاهان استفاده درطعم دهنده های غذایی، مواد لبنی و تولید محصولات آرایشی و بهداشتی و حتی کاربرد در طب سنتی نام برد که می تواند بازارمناسبی برای عرضه گیاهان دارویی هرمزگان در بازارهای جهانی فراهم کند.
حیدری پوری اذعان کرد: هم اکنون چند شرکت تجاری آمادگی خود را جهت همکاری با بهره برداران هرمزگان در خصوص صادرات محصولات کشاورزی از جمله گیاهان دارویی ،محصولات گلخانه ای و همچنین سبزی و صیفی خارج از فصل اعلام کرده اند .رئیس سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان، مهارت نداشتن کشاورزان و نبود آگاهی از نیاز بازارهای جهانی را از مهمترین چالشهای بخش کشاورزی این استان بر شمرد و افزود : باید با آگاهی دادن به کشاورزان، بهره گیری از جوانان علاقمند وتحصیل کرده، فضای کشاورزی این استان را بسوی فعالیت های علمی و مدرن سوق دهیم.حیری پوری یاد آور شد : گیاهان دارویی علاوه بر مصرف دارویی، در طعم دهنده های غذایی،مواد لبنی و تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مورد توجه مردم دنیا قرار دارند واین امر بازارمناسبی برای عرضه محصولات گیاهان دارویی ارگانیک هرمزگان فراهم کرده است.وی ادامه داد: میزان بدهی کشاورزان هرمزگان به سیستم بانکی سه هزارو 600میلیارد ریال عنوان و تنها راه رفع برون رفت از این معضل کمک دولت وتقویت بنیه اقتصادی بهره برداران با استفاده ازکشت های متراکم بازارپسند با مصرف آب کمتر، پربازده و فساد ناپذیری نظیر گیاهان دارویی عنوان شده است.این مقام مسئول با استناد به نتایج مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی این استان تاکید کرده است: هرمزگان با داشتن اقلیم مناسب قابلیت کشت و تولید گیاهان دارویی ارگانیک همچون آویشن، مرزنجوش، آنغوزه، نعناع، رازیانه، حنا و شوید را در سطح وسیعی از مراتع و مناطق کوهستانی دارد.
جلوگیری از خام فروشی و رفع مشکلات
با نگاهی به وضعیت کنونی گیاهان دارویی کشور مشاهده می شود در تمام حلقه های این زنجیره دچار اشکال و کمبود های جدی هستیم که علاوه بر نبود ایجاد کارایی لازم ، دیگر حلقه های زنجیره را نیز تحت تاثیر قرار می دهند.
بمنظور رفع این مشکلات همه استانهای کشور با ماموریت های تعریف شده خاصی مسئولیت هایی را برعهده گرفته اند تا بار دیگر ایران در ردیف حداقل بیست کشور اول تولید و صادرکننده انواع گیاهان دارویی در سطح جهان قرار بگیرد که با توجه به سابقه درخشانی که داشته این دور از دسترس نیست.با توجه به اهمیت موضوع با صدور ابلاغیه ای از سوی وزیر جهاد کشاورزی “طرح ملی گیاهان دارویی” بعنوان یک مرکز مستقل با اهداف “تنوع بخشی، توسعه کشت، احیاء رویشگاه های طبیعی، بهبود ارقام گیاهان دارویی به ویژه ارقام نادر و منحصر به فرد بومی، زراعی کردن گیاهان دارویی و مرتعی، سازماندهی و برنامه ریزی و بهره مندی از ظرفیت های بخش خصوصی برای گذرازخام فروشی به افزایش ارزش افزوده برای صادرات گیاهان دارویی پاییز سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرد.
براساس اطلاعات استخراجی وزارت جهاد کشاورزی سطح زیر کشت گیاهان دارویی کشور در سال گذشته حدود 43 هزار هکتار با تولید سالانه 150هزارتن گزارش شده که15هزارهکتار آن با تولید27هزارتن گلبرگ تر به کشت گل محمدی ومابقی به گیاهان دارویی به زیره سبز، حنا، گشنیز، رازیانه، گل گاو زبان اختصاص دارد.همچنین حدود 73 درصد سطح زیر کشت گیاهان دارویی درچهاراستان خراسان رضوی، خراسان جنوبی، کرمان و همدان متمرکز شده و بیشترین سطح زیر کشت گیاهان دارویی به گل محمدی در استان‌های فارس، اصفهان و کرمان اختصاص دارد.طبق اطلاعات منتشره به نقل از وزیر بهداشت آمده است: در دولت یازدهم در تولید داروهای گیاهی و سنتی بیش از 230 درصد رشد ایجاد شده که آمار بالایی است.این اطلاعات حاکی است که کشور توانسته در سال گذشته(95هجری خورشیدی) 6 هزار میلیارد ریال در بحث گیاهان داروئی تولید داشته باشد که با همکاری و همیاری اهل فن این عرصه این رقم درسالهای پیش رو افزایش بیشتری پیدا می کند.
یک مقام مسئول در مرکز تحقیقات کشاورزی هرمزگان کشت گیاهان دارویی را بعنوان نسخه شفابخشی جهت ایجاد فرصت های شغلی جدید، افزایش تولید و پیشگیری از تخریب مراتع و همچنین استفاده بعنوان کشت جایگزین و بدنبال آن کاهش ریسک کشاورزی دانستند.علی حاجبی از شهرستان حاجی آباد به دلیل شرایط ویژه آب و هوایی بعنوان یکی از مناطق مستعد کشت گیاهان دارویی در استان هرمزگان نام برد.وی گفت: یکی از مشکلات حال حاضرتولیدکنندگان گیاهان دارویی دراین منطقه را بازاریابی فروش این محصولات عنوان و اظهار امیدواری کرد با مساعدت مسئولان، افرادی
 به عنوان بازاریاب در راستای بازاریابی فروش این محصولات گام بردارند.