شبی که ماه کامل شد فیلمی به کارگردانی نرگس آبیار، نویسندگی نرگس آبیار و مرتضی اصفهانی و تهیهکنندگی محمدحسین قاسمی محصول سال ۱۳۹۷ است. این فیلم برای نخستین بار در سی و هفتمین دوره جشنواره فجر به نمایش درآمد و با نامزدی در ۱۳ رشته این جشنواره، توانست ۶ سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین چهره پردازی را به خود اختصاص دهد.
خلاصه داستان
شبی که ماه کامل شد «روایت دختر جوانی از مناطق جنوب شهر تهران است که درگیر عشق جوانی شهرستانی میشود و این در حالیست که دختر به دلایلی مجبور به مهاجرت از ایران است. در این مسیر، برادرش با او همراه میشود اما در میانه راه، اتفاقاتی برای آنها رقم میخورد…
بازیگران:
الناز شاکردوست، هوتن شکیبا، فرشته صدرعرفایی، شبنم مقدمی، فرید سجادی حسینی ، آرمین رحیمیان
این فیلم که یک عاشقانه تلخ را روایت می کند داستانی رومانتیک و غم انگیز است از عروس خانواده ریگی، خانواده ای که در ایران بسیار معروف هستند و تقریبا نام عبدالمالک ریگی را همه شنیده اند. او سرکرده گروهی تروریستی در سیستان و بلوچستان بود که به مبارزه مسلحانه با نطامیان و غیر نظامیان می پرداخت. در این فیلم الناز شاکردوست نقش فائزه زن برادر ریگی را ایفا می کند که با ازدواجش خود را در چاهی عمیق می اندازد و داستان تلخی را برای خود و خانواده اش را رقم می زند.
فیلم به موضوعی ناب می پردازد با نگاهی متفاوت اما با وجود داستان پر از هیجانش مملو از جزییات بی مورد است که گاه بیننده را دلزده می کند. فیلمی که می توانست در یک ساعت و نیم به بهترین شکل روایت شود گنجایش بیش از دو ساعت را نداشت موجب دلسردی مخاطب در بسیاری از سکانس ها می شود.
روایت آن بسیار شبیه به کتاب در قلمرو پادشاه اثر کارمن بن لادن عروس آمریکایی خانواده بن لادن است که داستان مشابهی را در کتابش تعریف می کند اما به سرنوشت تلخ فائزه دچار نمی شود و در نهایت نجات پیدا می کند. واقعی بودن داستان کمی آن را ملموس تر می کند اما مدت زمانش مخاطب را خسته می کند. یکی از نقاط قوت این فیلم بازی بازیگرانش می باشد که تقریبا همگی به خوبی به ایفای نقش خود پرداختند از فائزه تا عبدالحمید و مادرش و برادرش همه به بهترین شکل ظاهر شدند.
نمایش عملیات های تروریستی تاثیر مثبتی روی مخاطبان نداشته است و لزومی هم به پرداختن به آن در فیلم دیده نمی شود چراکه از موضوع اصلی فیلم کمی دور است و با این نمایش و صحنه های خشن بهتر بود فیلم مثبت 18 باشد نه مثبت 12!
نرگس آبیار یکی از مهم ترین روایت های تاریخ ایران را در دست داشت که روایت آن آنچنان قوی نبود و می توانست با حذف سکانس های غیر ضروری آن را بهتر روایت کند سکانس هایی که بیشتر شبیه تیزر تبلیغاتی جلوه می کردند تا قصه اصلی فیلم.
شخصیت مادر ریگیها به نام غمناز ( با بازی فرشته صدر عرفایی) زنی است که ساکت و تسلیم سرنوشت است. اما مانیفست فیلم را از زبان او میشنویم که اتفاقا بسیار کم حرف است و دیالوگ های محدودی دارد.در این فیلم استنباط می شود که فقر برخی جوانان این منطقهی محروم را به قاچاق و پول در آوردن از راه خلاف وادار میکند و سپس عده ای با وعدهی پول و یا گرفتن حق پایمال شدهی قوم خود( بلوچ) به گروه های خلافکار و یا تکفیری میپیوندند.
محمد صادق شایسته در این باره نوشت: در هر جای دنیا دست گذاشتن روی سوژههای ملتهب سیاسی-امنیتی برای سینماگران کار سختی است و در ایران با وجود خوانشهای فرامتنی از اثر این کار سختتر هم میشود. اما نرگس آبیار در فیلم «شبی که ماه کامل شد» با هوشمندی در انتخاب سوژه و مدل روایتش توانسته از گردنه سخت پرداختن به ماجرای گروه «جندالله» و برادران ریگی به سلامت رد شود. فیلم روایتی است مستندگونه از سرنوشت هولناک و غمانگیز فائزه منصوری همسر عبدالحمید ریگی و برادرش شهاب منصوری. طبیعتا سوژه آبیار میتوانست تبدیل به یک مرثیه پر اشک و آه شود و یک اصطلاحا فیلم «هندی» اساسی از آن درآید، اما با اینکه فیلم در یک سری جاها دچار احساس گرایی غیرضروری میشود، اما آنقدر در صحنههای خشن و دلهرهآورش کوبنده است که میتوان این ایراد را خیلی به حساب نیاورد.
فیلم نرگس آبیار کاملا مخصوص پرده سینماست و این ویژگی بزرگ فیلم اوست. صحنههای تعقیب و گریزی در حد استانداردهای جهانی، استفاده دقیق و هدفمند از پتانسیل لوکیشنهای خارجی و البته بازسازی استاندارد وقایع تاریخی از مهمترین نکات برجسته فیلم است. زبان روایت «شبی که ماه کامل شد» اصلا الکن، شعارزده، دم دستی و سفارشی نیست و این بزرگترین لطف سازندگان اثر است که قبل از هر چیز مخاطب را با یک فیلم سینمایی روبهرو میکنند.
دقت در جزییات داستان بسیار بالاست و احتمالا از بدنه نهادهای امنیتی حاکمیت فرد یا افرادی بر نگارش فیلمنامه و ارایه اطلاعات مورد نیاز راهنما یا ناظر بودهاند. هوتن شکیبا در نقش عبدالحمید ریگی و الناز شاکردوست در نقش فائزه منصوری بازیهایی درست و البته لهجههای بسیار خوبی دارند، اما بدونشک درخشش اصلی در بین بازیگران متعلق به فرشته صدرعرفایی است که نقش «غمناز» مادر برادران ریگی را بازی میکند و فرو رفتنش در نقش حیرت انگیز است.
البته جدا از بحث اینکه فیلم با مدت زمان بالای ٢ ساعت و نیم کمی طولانی است و حتما برای اکران عمومی باید دستی به آن کشیده شود و نسخه کوتاهتری برای مخاطب عام روی پرده برود، اما شاید بزرگترین ایراد ظاهری فیلم آبیار اصرار عجیب او بر استفاده از دوربین روی دست در تقریبا تمام پلانها است که باعث شده تصاویر بیش از حد لرزان و اذیتکننده باشند.
درباره بخشهای مختلف «شبی که ماه کامل شد» مفصل باید صحبت کرد، اما در شرایطی که خیلی از کارگردانان مرد سینمای ایران توانایی یا جرأت رفتن به سمت ساخت چنین فیلمی را ندارند، نرگس آبیار جسورانه در سختترین مسیر کارنامه کاری خود
تا امروز و حتی شاید تا سالها بعد قدم گذاشته و با نتیجهای فراتر از انتظارات آن را به پایان رسانده، پس حقش هست که بعد از یک خسته نباشید اساسی به تیم سازنده این فیلم گفت: «خانم آبیار دست مریزاد!»