پنجم اردیبهشت ماه در تقویم ملی کشور روز هرمزگان نامگذاری شده است. این مناسبت افتخاری برای بومیان و مسئولان مسئولیتی عظیم را به همراه دارد. استان هرمزگان دارای تاریخی کهن و فرهنگی پرافتخار است. همجواری این استان با خلیج فارس و دریای عمان و موقعیت تجاری و اقتصادی آن، وجود آثار تاریخی، جاذبه‌های گردشگری و مکان‌های فرهنگی با قدمت طولانی موجب شد تا یک پژوهشگر هرمزگانی پیشنهاد «روز هرمزگان» را مطرح کند. علت نامگذاری این روز به نام هرمزگان، اخراج نیروهای استعمارگر پرتغالی از بندرگمرون، پایان دادن به سلطه استعمار پرتغال در سراسر خلیج فارس و تسخیر جزیره هرمز توسط سربازان امامقلی خان بود. در ادامه به معرفی برخی از مکان‌های دیدنی، تفریحی و فرهنگی هرمزگان می‌پردازیم؛ از چشمه‌های آبگرم گنو که همچون اعجازی در دل کوه‌های سر به فلک کشیده خودنمایی می‌کنند تا موزه آب بی‌مثال در این استان.

 

 

 

 

چشمه آب گرم گنو در فاصله ۳۴ کیلومتری از شمال شرقی بندر عباس قرار دارد. یکی از علل شرجی بودن استان هرمزگان وجود این کوه با ارتفاع دو هزار و 347 متری است. این کوه ششمین کوه بلند هرمزگان به شمار می‌آید و مانع عبور بخارات آب دریا می‌شود. با توجه به این‌که آب و هوای استان هرمزگان در اغلب اوقات سال گرم و شرجی است اما منطقه‌ای که کوه گنو و چشمه‌های آبگرم آن قرار گرفته‌اند، آب و هوای متعادلی دارد. چشمه‌های آبگرم گنو در دره‌ای از شمال تا جنوب واقع شده است. البته تنها چشمه‌های آبگرم گنو در این منطقه جلوه‌گری نمی‌کنند. چشمه‌های دیگری نظیر انارون، تنگ باغ، کهنو، چاهو، پشتنگ، هوبیر، پشت بنگرو، رمر، سرچربه، پرکوه، مردو و خرگو از جمله چشمه‌‌هایی هستند که در این منطقه واقع شده‌اند. پوشش گیاهی منطقه گنو بسیار متنوع است. گیاهان این منطقه شامل پرسیاوش، سرخس معطر، گون گاوی، زیره، آویشن بومادران، پونه، اورس، استبرق، مسواک، کنار، پرخ، ناترک، آکاسیا، بنه و رزوک است. گفته می‌‌شود که در منطقه مذکور ۳۶۰ گونه از گیاه آوندی نیز یافت می شود. در فصل زمستان صبح‌ها دمای آب چشمه‌های آبگرم گنو حدود ۴۱ درجه سانتی‌گراد است و تا ارتفاع یک متری بخار آب محدوده را فرا می‌گیرد که زیبایی محیط پیرامون را دوچندان می‌کند. 

 

 

 

 

 

 

معبد هندوها در سال ۱۳۱۰ هجری قمری برابر با ۱۲۷۰ خورشیدی در زمان حکومت «محمدحسن خان سعدالملک» بنا شد. این معبد برای نیازهای هندوهای مقیم شهر بندرعباس ساخته شد که از سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ خورشیدی در بندرعباس به کارهای تجاری می‌پرداختند. این مکان درواقع ردپایی از ارتباط فرهنگی، هنری و تجاری میان ایران و هند است. گفته می‌شود که یکی از سرمایه داران شهر به نام «شیکاپور» این معبد را ساخته است. معبد هندوها از جمله آثار ثبت شده در فهرست ملی ایران است. در ساخت این معبد از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی، خاک و گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده‌است. در اتاق آن طاقچه و قاب‌های کور به چشم می‌خورد. دورتادور اتاق هم چهار راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت می‌کردند. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که روی آن گنبدی قرار گرفته است. داخل راهروها حجره‌های کوچکی است که برای طلبه‌های مکتب برهمنی در نظر گرفته شده است. داخل برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های مذهبی دیده می‌شود. سبک معماري اين گنبد آن را نه تنها از بناهاي کرانه خليج فارس بلکه از کل ايران متمايز مي‌کند. طرح اين بنا کاملا متاثر از معماري هندي است. پرستشگاه هندوها یا معبد هندوها در خیابان امام خمینی و روبه‌روی بازار روز قرار دارد.

 

 

 

 

حمام «گله‌داری» یکی دیگر از مهم‌ترین آثار تاریخی و دیدنی هرمزگان است که امروزه به عنوان موزه مردم‌شناسی استان هرمزگان نیز شناخته می‌شود. حمام گله داری در محله «قلعه شاهی‌» یا همان محله «اوزی‌ها» و بسیار نزدیک به ساحل خلیج فارس قرار گرفته است. در دهه ۱۳۴۰ با توجه به لوله‌کشی شهری و به وجود آمدن حمام در منازل شهری، کاربرد این حمام بین عموم مردم کمرنگ شد. در اوایل دهه ۱۳۷۴ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حمام گله‌داری را در فهرست آثار ملی قرار داد. یک تاجر سرشناس و خیر به نام «شیخ احمد گله‌داری» این حمام را ساخت. قدمت آن به اواخر قرن سیزدهم هجری قمری باز می‌گردد که مربوط به حکومت قاجار است. شیخ احمد پس از اتمام ساخت این حمام آن را به مسجد گله‌داری وقف کرد. به گفته بسیاری از مردم محلی این شهر، حمام گله‌داری در قدیم بسیار شلوغ بوده و مردم زیادی از آن استفاده می‌کردند. این حمام دارای پنج گنبد است و از سنگ‌های اسفنجی و ساروج محلی به همراه گچ‌های دستکوب ساخته شده است که مقاومت بالاتری در برابر جذب رطوبت دارد. این سنگ‌های اسفنجی از خلیج فارس تهیه می‌شده‌اند. از سایر مصالح به کار رفته در بنا نیز باید به آجر فرش در کف حمام اشاره کرد. در ورودی حمام، یک راهروی هشتی به چشم می‌خورد که دارای ابعاد کوچکی است و علت کوچک بودن آن هم تنظیم دما و میزان رطوبت محیط داخلی حمام بوده است. در داخل این حمام قسمت های مختلفی مثل بینه، سربینه، گرم هانه و خزینه وجود دارد. بینه فضایی به شکل یک ۸ ضلعی است و در اطراف آن  چهار سکو به عنوان نشیمن و رختکن ساخته شده است. مانند تمام حمام‌های ایرانی یک حوض در مرکز اصلی حمام وجود دارد. پس از آن به محدوده میاندر خواهید رسید که در واقع محلی برای ارتباط بینه با گرمخانه حمام بوده و عموما محیط داخلی آن سرد و مرطوب است. قسمت سربینه نیز بخشی از حمام است که محل شست‌وشو و دارای دو سکوی نشیمن است. آبی که در خزینه گرم می‌شود، توسط کانال‌هایی که از جنس ساروج و سنگ ساخته شده‌اند، به قسمت‌های مختلف حمام منتقل می‌شود. آب این حمام از چاهی به عمق 10 متر که همچنان هم پابرجاست، تامین می‌شده است. سیستم گرمادهی حمام شامل انبار سوخت، آتشدان، دیگ، دودکش‌ها و گودال جمع ‌آوری خاکستر است.

 

 

 

موزه آب بندرعباس از جالب‌ترین مکان‌های دیدنی هرمزگان است. این موزه در خیابان ۲۲ بهمن قرار دارد. قدمت بنای موزه به دوران صفویه بازمی‌گرد. این بنا در سال 1384 افتتاح شد و امروزه به شکل بسیار زیبایی بازسازی شده است. کمبود باران و منابع آبی استان هرمزگان در گذشته شرایط سختی را برای نگهداری و مصرف آب به وجود آورده بود. بنابراین شرکت آب این استان برای حفظ فرهنگ، تمدن و ارزش‌های مردمی گذشتگان خود، گنجینه‌ای از آثار و بناهای تاسیساتی، ابزار، مدارک و مستندات آب مربوط به دوران قدیم تا به امروز را در موزه آب به نمایش گذاشت. موزه آب بندرعباس با مساحت هزار و 700 مترمربعی خود دارای دو سالن مجزاست که معماری آن‌ها از سبک معماری منطقه‌ای الهام گرفته شده است. در ساخت بنا از سنگ‌های نادر و گران‌بهایی استفاده شده است. این مجموعه به غیر از دو برکه گرد و طولی، دارای فضای بازی به مساحت هزار و 580 متر است. المان‌های بزرگی مثل آب‌انبار، سد، پل و مجسمه مردم محلی در آن به نمایش گذاشته شده‌است. در این موزه می توان اشیایی مثل کندر، جهله، ظروف مختلف، کوزه، خمره‌های آب مثل کروش، خمره های سنگی (موو)، پایه مشک (مشک تروز) و تصاویری از چاه چرخ گاوی، گاوچاه و ابزارهای دیگر مربوط به حفر قنات و چاه یا نگهداری آب را دید.در ابتدای ورود به محوطه موزه، گاو چاه را می‌بینید که فن آب کشی از چاه در زمان‌های گذشته را نشان می دهد. چاه‌های دیگری نیز در قسمت‌های مختلف محوطه قرار دارند که گفته می‌شود چاه‌های تکامل یافته‌ای از چاه‌های تلا بندر لافت هستند. در قسمت شمالی محوطه سدی با معماری مدرنش توجه شما را جلب می‌کند و در سمت جنوبی نیز نمایی از پل لاتیدان قرار گرفته ولی آنچه بازدیدکنندگان را به سمت خود می‌کشاند. در برکه مدور انواع ظروف، جام‌های آب و وسایلی که مردمان قدیمی این خطه استفاده می‌کردند یا ابزارهای تاریخی مربوط به آب مثل کندر و جهله به نمایش گذاشته شده است. در برکه طولی که به نوعی پیوندگاه گذشته و حال به شمار می‌آید، اختلاف فرهنگ‌ها به نمایش گذاشته شده است. گنجینه آب اصلی‌ترین بخش موزه است که به شکل مدرنی طراحی و ساخته شده است.