بارداری، برهه‌ای از زندگی هر مادری که مملو از التهاب و هیجان است. زمانی‌که قلب کودک خود تشکیل می‌شود و شنیدن صدای تاپ‌تاپ قلب نوزادش، سو امیدی به مادر القا می‌شود. مادر 9ماه، نوزاد خود را حمل می‌کند و با تمام جان و دلش از او مراقبت می‌کند. در این 9ماه، پزشک نیز پابه‌پای مادر تلاش می‌کند که نوزاد سالم به دنیا آید. حساسیت بدنی زنان در دوران بارداری با سایر دوران زندگی متفاوت است و این افراد در این ایام نیازمند مراقبت بیشتری هستند و تحقق این امر مستلزم خود مراقبتی و مراقبت همراهان او در طول این مدت است. اما بارداری در بحبوحه کرونا، چالش جدید را پیش‌روی مادر و ماما به وجود آورده‌است. زنان باردار از جمله گروه‌های پرخطر در دوران همه‌گیری کرونا محسوب می‌شوند که نیاز مضاعف به مراقبت‌های ویژه دارند، برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس  باید به‌طور همزمان به فکر سلامت خود و جنین باشند. پنجـم مـاه مـی مصـادف 15 اردیبهشت‌ماه، ازسوی سازمان بهداشت جهانی،  «روز جهانی ماما» نام‌گذاری شده‌است. برای اولین بار در سال 1980 این روز به عنوان روز جهانی ماما پیشنهاد و سپس از سال 1992 به صورت رسمی، به افکار عمومی جهان، اعلام شد. هرساله در این روز، به منظور افزایش شناخت و آگاهی نسبت به نقش ماما و سهم وی نسبت به بیماران همایش‌ها و جلساتی برگزار می‌شود، همچنین در این مراسم‌ها، از ماماها قدرانی از زحمات‌شان می‌شود. در ادامه به مشکلات مادران باردار و ماماها در این بحران می‌پردازیم.

 

همواره اما و اگر‌های فراوانی درباره سلامت زنان باردار و نوزادشان در بحران کرونا وجود دارد. گروهی از متخصصان براین باورند که کرونا تهدیدی برای زنان باردار محسوب می‌شود، ازطرفی گروه دیگر معتقدند که ابتلای زنان باردار به کووید19، خطری برای سقط جنین یا مرده‌زایی نخواهد بود. گفته می‌شود که به دلیل تغییرات در بدن و سیستم ایمنی، زنان باردار در ماه‌های آخر بارداری ممکن است دچار عفونت‌های حاد تنفسی شوند، بنابراین مهم است که بسیار مراقب باشند. مراقبت به معنای نرفتن به دکتر و چک‌آپ نکردن نیست. هر مادر نیاز دارد به صورت ماهیانه خود و جنین‌اش را چک‌آپ کند و از سلامتی هر دو اطمینان حاصل کند،  ماماها نیز بسیاری از ملاقات‌ها ر ا تلفنی انجام می‌دهند تا معاینه حضوری کوتاه شود. یکی دیگر از نکاتی که مادران باردار باید به آن توجه کنند، یافتن ایمن‌ترین مکان برای زایمان است. برخی از پزشکان زایمان در منزل از جهت پاکیزه‌تر بودن و عاری از هرگونه آلودگی را پیشنهاد می‌کنند اما برای این منظور زنان باردار می‌توانند با پزشک خود مشورت کنند. همچنین بسیاری از زنان باردار، ترس از زایمان در این بحران دارند، با برنامه‌ریزی مشخص مانند؛ انجام ورزش‌های کششی، ورزش‌های تنفسی، حتی برای خوردن و آشامیدن نیز می‌توان به کاهش اضطراب کمک به‌سزایی کرد. حال اگر مادری در دوران بارداری خود به کرونا مبتلا شد باید در صورت مشاهده کاهش حرکات از سن 25هفته و علائمی مانند تنگی‌نفس، تب 38درجه یا بیشتر، عدم تحمل خوراکی، مایعات و داروها، گیجی، خواب‌آلودگی، اختلال هوشیاری و  کبودی اندام‌ها در اسرع وقت به بیمارستان مراجعه کند.

 

قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی پس از تحصیلات دبیرستان، به 80 سال قبل برمی گردد. اولین آموزشگاه مامایی به نام مدرسه قابلگی با 10 نفر شاگرد در سال 1298 در بیمارستان بانوان شهر تهران تاسیس شد. پس از گذشت 10 سال، اولین آموزشگاه عالی مامایی در سال 1308 و با اعطای مدرک معادل لیسانس به عنوان یکی از شعب مدرسه طب آغاز به کار کرد. در سال 1313 دانشگاه تهران تاسیس شد و سپس دانشکده پزشکی آن نیز افتتاح شد. بنابراین چند سـال بعـد در سـال 1319 بیمارستـان زنـان به دانشکده پزشکی ملحق شد. درنهایت، از بهمن 1368 مصوب شد و هم اکنون در تربیت دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد مامایی ارایه خدمت می کنند. ماماها، دوشادوش پزشکان و پرستاران در مبارزه با کرونا  بسیار فعال هستند، به ویژه در بخش بهداشت در خط مقدم مبارزه با کرونا هستند زیرا در این بخش مراجعین ناقلی که ناقلین بدون علامت هستند، حضور دارند.  یکی از مشکلات ماماها در بخش های درمان، مادرانی هستند که برای زایمان مراجعه می کنند و اگر بدانند که مثبت هستند این موضوع را به علت ترس از بستری شدن در بخش کرونا اعلام نمی کنند و پزشکان در بخش درمان بدون اطلاع از مثبت بودن مادران و با علم به اینکه مبتلا نیستند خدمات را ارائه می‌دهند که این امر ریسک ابتلا را در ماماها افزایش می‌دهد. همچنین استفاده از لباس‌های مخصوص محافظتی در بخش زایمان باعث ترس و وحشت مادران باردار می‌شود، به همین علت اکثر ماماها برای حفظ شرایط روحی مادران از لباس‌های محافظ استفاده نمی‌کنند. یکی از ماماها با 10 سال سابقه کار می‌گوید:« رعب‌ و وحشتی که کرونا به جان مادران انداخته، مشکلات ما را چندین برابر کرده، برخی مادران از ترس ابتلا به کووید19، به موقع مراجعه نمی‌کنند و تبعات ناخوشایندی به بار می‌آورد. این مشکلات را هم کنار بگذاریم، حقوق کم و نادیده‌گرفتن قشر ماما نیز همواره به چشم می‌خورد». «فرحناز محمدی سعادت»، عضو شورای عالی نظام پزشکی سال گذشته  در این رابطه گفته است:«حقوق ماماها، به علت خرید خدمت‌شان، پایین‌ترین حقوق قانون کار را دریافت می‌کنند، برخی از همکاران ماما حتی کمتر از یک میلیون و800هزار تومان دریافت می‌کنند. ما از مسئولان می‌خواهیم به طور جدی این مسئله را رسیدگی کنند تا ماماها برای ادامه فعالیت در شرایط کنونی انگیزه‌ی خود را حفظ کنند».

 

منابع: ایرنا/مهر/ ایسنا/ یونیسف/ تسنیم