در حالیکه تا لحظه نگارش این یادداشت آمریکا هنوز پاسخی به پیشنهادت برجامی ایران نداده است،اما بیشتر گمانه زنی ها از قریب الوقوع بودن احیای برجام حکایت دارد.در حالی که بازارهایی چون ارز،طلا،خودرو و بورس از چند روز پیش متاثر از سیگنال‌های نزدیک بودن احیای برجام، واکنش نشان داده اند و شاهد ریزش قیمت ها در این بازار ها هستیم، اما بنابر ویژگی ها و ماهیت بازار مسکن، شاهد تغییرات محسوس در نرخ هایش نیستیم که این به همان علت که گفته شده و بنا بر ویژگی های خاص این بازار است که دیرتر از بازارهای ذکر شده واکنش نشان می دهد.اما در پاسخ به این سوال که واکنش بازار مسکن به احیای احتمالی برجام چه خواهد بود؟ باید موضوع را از چند زاویه نگریست. ابتدا اینکه اگر چه شاهد افت قیمت های مسکن نیستیم اما در طرف تقاضا شاهد کاهش خریداران در این بازار هستیم اتفاقی که برخلاف سال های 98 و99 رخ داده است.در آن سالها بنابر انتظارات تورمی ناشی از چشم انداز مذاکرات وجود داشت شاهد هجوم خریداران برخلاف بی رغبتی فروشندگان یا عرضه کنندگان این بازار بودیم.موضوع مهم دیگر تاثیر پذیری قیمت مسکن از نرخ ارز است که تنها به انتظارات تورمی هم محدود نمی شود بلکه بسیاری از نهاده های ساختمانی وابستگی زیادی به نرخ ارز دارند.مثلا شاهدیم بسیاری از نهاده های ساختمانی علاوه بر تحت تاثیر بودن از تورم بالای داخلی و در این روزها به همراه تورم جهانی و مبنای ارزی قیمتشان رشد قابل ملاحظه ای داشته اند که این رشد در محصولات نفت و پتروشیمی پایه ازبقیه حتی بیشتر است. مسئله ی مهم دیگر هم دلار پایه بودن قیمت مسکن در کشور ماست. یعنی آنکه مسکن که باید ماهیتی مصرفی داشته باشد در کشورما متاسفانه به عنوان کالایی سرمایه ای قلمداد می شود و قیمتش هم دلاری تعیین می شود.پس بنا برویژگی های اشاره شده منتظر تاثیر پذیری ای بازار البته با تاخیر نسبت به بازارهای زود نقد شونده ی گفته شده خواهیم بود.تجربه ی دوره ی قبلی برداشته شدن تحریم ها و کاهش قیمت ارز به ما می گوید در ابتدا بازار به رکودی کوتاه مدت خواهد رفت و تب وتاب خرید کاهش چشم گیر خواهد داشت، البته تحت تاثیر همین رکود و البته کاهش نرخ ارز و انتظارات تورمی کاهشی اندک هم در قیمت ها شاهد خواهیم بود،اما ضمن اینکه این کاهش اندک است مدت آن هم کوتاه خواهد بود و حداکثر بین شش ماه تا یک سال تداوم خواهد داشت، چون متغیرهای اقتصاد ما به نرخ ارز به تنهایی محدود نمی شود و تورم ذاتی اقتصاد ما که ریشه ای طولانی مدت دارد اجازه ی تداوم کاهش قیمت ها را نمی دهد. البته اقدامات دولت در کاهش نرخ همین تورم در میان مدت و طولانی مدت تاثیر به سزایی در افزایش قدرت خرید مردم خواهد داشت و همین کاهش تورم ذکر شده تاثیر مثبت دیگری هم در بازار خواهد داشت و باعث می شود قیمت تمام شده ی مسکن پس از دوره ای که با ثابت ماندن قیمت ها و افزایش حقوق و قدرت خرید مردم همراه خواهد بود معضل کنونی مسکن را کمتر کند. پس کوتاه سخن آنکه برای آنکه گشایشی واقعی در زندگی و معیشت مردم رخ دهد انعقاد برجام به تنهایی کافی نیست چون برداشته شدن تحریم ها برای اقتصاد کشور ومعیشت مردم اگر چه بسیار مفید خواهد بود اما اثر این قبیل اتفاقات در صورتی در زندگی مردم موثر خواهد بود که تغییرات اساسی دیگر هم در سپهر اقتصاد ما روی دهد یعنی اصلاح شیوه ی حکمرانی اقتصادی، اصلاحات گسترده ی بودجه ای و پولی، ارتباط گسترده با اقتصاد جهانی واستفاده از تجارب موفق دنیا از این دسته اند،بی شک ره آورد این اقدامات در بهبود شاخص های زندگی،مهار غول عصیانگر تورم،افزایش قدرت پول ملی،افزایش تولید و اشتغال و دریک کلام توسعه و پیشرفت فراگیر وهمه جانبه ی کشور خود را نشان خواهد داد.