جزئیاتی از اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران منتشر شد. بر اساس این لایحه، سازمان توسعه سواحل مکران با سرمایه ۱۰ میلیارد تومانی تشکیل خواهد شد که قرار است کل سرمایه آن به‌صورت نقدی توسط دولت تأمین شود. برای سازمان مذکور ۲۱ مأموریت تعریف‌شده است و تمامی امور این سازمان ازجمله انتصاب هیئت‌مدیره‌ آن با هماهنگی و تصویب یک مجمع بالادستی متشکل از چند تن از وزرا، رئیس‌جمهور یا نماینده ویژه او انجام خواهد شد. به نظر می‌رسد قرار است مکران، نسخه دوم جزیره کیش به لحاظ نوع مدیریت باشد. در اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران هم به «توانمندسازی و بهره‌مندی جامعه محلی» اشاره‌شده است؛ بندی که برای مناطق آزاد با همین مضمون اما به گونه‌ی دیگری آورده شده اما بعد از گذشت چند دهه خبری از توانمندسازی جامعه محلی، حذف چهره فقر و محرومیت نیست و این روزها هم اخباری مبنی بر مهاجرت معکوس از جزیره کیش به گوش می‌رسد. به همین علت این نگرانی وجود دارد که سهم مردم محلی از توسعه مکران تنها آلودگی‌های زیست‌محیطی، گرانی مسکن و تحمل تورم باشد؛ لازم است نمایندگان هرمزگان از هم‌اکنون مدل‌های توسعه را بررسی کنند و نسبت به نقش و حضور جوامع محلی حساس باشند.

   

لایحه اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران که هفدهم خردادماه امسال در هیئت دولت تصویب شد، برای انجام تشریفات قانونی به مجلس شورای اسلامی ارسال شد. این لایحه که یازدهم تیرماه با امضای «سید ابراهیم رئیسی» برای «محمدباقر قالیباف» ارسال‌شده، شامل یک مقدمه توجیهی و ۳۰ ماده است و در صورت تصویب در نهاد قانون‌گذار، سازمان توسعه سواحل مکران برای پیشرفت و توسعه در این منطقه ایجاد می‌شود.

به نوشته ایرنا، این سازمان ۲۱ مأموریت بر عهده دارد که «برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار و متوازن در سواحل مکران»، «ایجاد مناطق مهم اقتصادی در زمینه‌های دارای مزیت و بهره‌مندی از استعدادهای سواحل جنوب شرقی کشور»، «بسترسازی و هماهنگی و پیگیری جهت استفاده از سرمایه‌ها و فرصت‌های داخلی و بین‌المللی»، «توانمندسازی و بهره‌مندی جامعه محلی»، «تدوین و ابلاغ مشوق‌ها و تسهیلات لازم برای حمایت از سرمایه‌گذاری در سواحل مکران از طریق مشارکت، کاهش مخاطره و تضمین و تأمین امنیت سرمایه‌گذاران»، «زمینه‌سازی برای جمعیت‌پذیر کردن منطقه و ایجاد بسترهای لازم جهت رقابت‌پذیر کردن فعالیت‌های منطقه»، «پیگیری بسترسازی و راه‌اندازی گذرگاه ارتباطی شمال - جنوب و گذرگاه ارتباطی ساحلی جنوب (شرق - غرب) و ایجاد زنجیره حمل‌ونقل و تأمین ملزومات آن» و «صدور مجوز هر نوع فعالیت اقتصادی مجاز، ایجاد بنا و تأسیسات و فعالیت در انواع مشاغل توسط اشخاص حقیقی و حقوقی» ازجمله آن‌هاست.

   

در رأس ارکان سازمان توسعه سواحل مکران یک مجمع عمومی متشکل از رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و وزرای اقتصاد، کشور، نفت و راه و شهرسازی و همچنین رؤسای سازمان‌های برنامه‌وبودجه و حفاظت محیط‌زیست قرار دارد که با ریاست رئیس‌جمهور یا نماینده ویژه او تشکیل می‌شود که وظیفه «تصویب سند چشم‌انداز، سیاست‌های راهبردی و خط‌مشی و برنامه جامع سازمان و تصویب ساختار و تشکیلات آن»، «موافقت با تأسیس و انحلال شرکت‌های تابعه و وابسته»، «تصویب برنامه‌های عملیاتی و بودجه سالانه و صورت‌های مالی و عملکرد سازمان»، «تصویب مقررات موردنیاز برای اداره محدوده سواحل مکران»، «تعیین میزان و نحوه اخذ عوارض در سواحل مکران»، «تصمیم‌گیری برای افزایش یا کاهش سرمایه‌گذاران»، «تصویب ایجاد مناطق اقتصادی و ابلاغ شرح وظایف آن‌ها» و «عزل و نصب هیئت‌مدیره و تعیین حقوق و مزایا و هرگونه پاداش برای اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان» را عهده‌دار است.

سازمان توسط هیئت‌مدیره‌ای پنج نفرِ از افراد واجد شرایط وثاقت، امانت و تخصص که به انتخاب و تصمیم مجمع عمومی برای مدت ۳ سال انتخاب می‌شوند، اداره می‌شود و جلسات آن‌ها حداقل ماهی یک‌بار و به دعوت مدیرعامل تشکیل می‌شود و جلسات نیز با حضور حداقل دوسوم اعضا رسمیت می‌یابد و مصوبات، با اکثریت مطلق آرای اعضای حاضر در جلسه معتبر و لازم‌الاجرا خواهد بود.

   

شهرستان جاسک و سیریک -شرق هرمزگان- که به‌نوعی در منطقه تعریف‌شده مکران قرار دارند؛ سال‌های متمادی است که در محرومیت به سر می‌برند. آب، آموزش و اشتغال سه دغدغه اصلی برای مردمان این جغرافیا است. درحالی‌که طرح‌های انتقال آب از دریا به فلات مرکزی ایران در حال انجام است بسیاری از روستاهای این خطه همچنان با بی‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و با تانکر یا به‌صورت نوبتی آب دریافت می‌کنند. اهالی این خطه به صیادی یا دام‌پروری خُرد مشغول هستند و به‌سختی گذران زندگی می‌کنند؛ بسیاری از جوانان نیز به همین علت به قاچاق سوخت روی آورده‌اند؛ در همین راستا یکی از دغدغه‌های موجود تربیت و آموزش نیروی انسانی برای به‌کارگیری در آینده است. مدیریت اجرایی استان از ایجاد هنرستان‌های هدفمند در این مناطق خبر داده است اما باید دید تنها ایجاد چند هنرستان کافی است؟ 

  

نیاز است نمایندگان هرمزگان در مجلس شورای اسلامی از الآن رایزنی‌های لازم را برای نقش داشتن و نه تماشاچی بودن جوامع محلی در طرح‌های توسعه‌ای مکران انجام دهند. در غیر این صورت در آینده نه‌چندان دور به‌مانند جزیره کیش  شاهد سیل مهاجران برای کار و حضور سرمایه‌گذاران کلان در این منطقه خواهیم بود و کم‌کم جوامع محلی به حاشیه رانده می‌شوند.