از میناب، آن گلستان سرسبز و آذینشده با
کهور و گز ایرانی و باغات انبه، لیمو، توت و... چیز چشمگیری باقی نمانده است. شرق استان سالهاست که با چالشهایی چون خشکسالی، فرسایش بادی و فرونشستها درگیر است. به همین خاطر حضور کامیون و تریلرهای حامل چوب در جغرافیایی که بیشتر اراضی آن بیابانی است، اتفاقی غیرعادی به نظر میرسد. مسئولان منابع طبیعی استان در توضیح تردد کامیونهای حامل چوب میگویند که آنها برای
برداشت گونه مهاجم کهور پاکستانی -سُمر- و چوب مرکباتِ درگیر با بیماری حضور دارند و اجازه برداشت یا قطع درختان اراضی ملی را ندارند؛ اما موضوع به همینجا ختم نمیشود و گویا برخی از بهرهبرداران در کنار برداشت این گونهها به درختان بومی منطقه نیز دستدرازی میکنند. یک باغدار مینابی در گفتگو با
صبح ساحل ضمن تائید این موضوع از نحوهی انجام این اتفاق پرده برداشت.
قاچاق در خفا
رسولی باغدار مینابی گفت: «بهرهبرداران در چند سال اخیر حدوداً از سال ۹۶-۹۷
گونههای غیربومی مثل سُمر را برداشت و به سمت استانهای شمالی برای کارخانههای آن منطقه میبردند. هدف این بود که کهور پاکستانی که یکگونه مهاجم است ریشهکن شود. این موضوع قابلقبول است اما متأسفانه برخی از کسانی که این کار را انجام میدادند درختان کهور منطقه را نیز از بین بردند؛ یعنی قطع کردند». وی درباره نحوهی قاچاق این گونه توضیح داد: «یک عدهای سو استفاده کردند و لابهلای گونه مهاجم کهور پاکستانی، درختان بزرگ کهور بومی را قرار میدادند و بدینصورت آنها را پنهان میکردند».
این باغدار مینابی در توضیح اینکه این اتفاق الآن هم رخ میدهد، گفت: «صد درصد. الآن هم پنهانی انجام میشود. مجوزها کمتر شده است اما این موضوع در خفا صورت میگیرد. یکدفعه میبینیم جایی که قبلاً ۷ الی ۸ درخت کهور بزرگ بوده، دیگر نیست. درختان کهورمان کمتر شده. نمیدانیم کار کدامیک از چوببرهای مجوز دار بوده است. البته عدهای باوجدان کار میکنند و به گونههای بومی آسیبی وارد نمیکنند». رسولی در پایان اضافه کرد: «چوب درختان انبه و لیمو که خشک شدند را هم میبرند اما اخیراً عمده چوبی که میرود درختان سمر است. درختان سُمر هم تنها تنههای بزرگ را میبرند و درختان کوچک و باریک را رها میکنند تا بزرگ شوند».
ماه گذشته نیز اخباری در رابطه با
کشف محموله قاچاق چوب در استان منتشر شد. با توجه به موضوعاتی که پیرامون سوددهی این عمل مطرح میشود، لازم است دستگاههای مربوطه نظارت بیشتری بر روی محمولههای خروجی از استان انجام دهند. در ادامه با رئیس اداره بهرهبرداری منابع طبیعی هرمزگان در رابطه با صدور مجوزهای برداشت گفتگو کردهایم.
برداشت چوب تنها در میناب، رودان و بخشهایی از سیریک
«امین ضیایی»، بابیان اینکه مجوزهای برداشت بیشتر در اراضی مستثنیات اشخاص است، گفت: «
مجوزهای برداشت چوب کلاً در شهرستانهای میناب، رودان و یک بخش خیلی کم از سیریک است. بیشتر هم در اراضی مستثنیات اشخاص است؛ یعنی من یک باغ مرکبات در رودان دارم که آفتزده است، مجوزهای قطع را هم جهاد کشاورزی صادر میکند و منابع طبیعی تنها مجوز حمل چوب را میدهد».
رئیس اداره بهرهبرداری منابع طبیعی هرمزگان افزود: «درختان مرکباتی که دچار بیماری شدند، بیماری جاروی جادوگر یا شانکر باکتریایی گرفتند. جهاد کشاورزی شهرستان تائید میکند که
درختان مرکبات باید قطع شود بعد از آن منابع طبیعی شهرستان طی مجوز قطعی که جهاد صادر کرده مجوز حمل میدهد».
وی بابیان اینکه هر نوع چوبی که در استان حمل میشود مجوز آن را منابع طبیعی صادر میکند، اضافه کرد: «در میناب به علت اینکه دشت میناب دچار فرو چاله شده است و باغات میناب اکثراً درگیر کهور پاکستانی شدهاند، پس از موافقت جهاد کشاورزی شهرستان، منابع طبیعی مجوز حمل صادر میکند و این چوب به تهران، شمال یا جهرم میرود و به کارخانههای نئوپان میرود».
قطع درخت تنها در مستثنیات اشخاص
ضیایی با تأکید بر اینکه در اراضی ملی قطع برداشت چوب نداریم، گفت: «در اراضی ملی بههیچوجه قطع و برداشت اتفاق نمیفتد بهخصوص در شرق استان که درگیر کانونهای بحران فرسایش بادی و هجوم ریز گردها است. اگر کسی خودسرانه دست به این اقدام بزند منابع طبیعی شهرستان باید در این زمینه پاسخگو باشد. معمولاً قطعها، به جرات میتوانم بگویم ۱۰۰ درصد آن از مستثنیات اشخاص و باغات افراد انجام میشود».
وی اضافه کرد: «درخواستهای زیادی در شهرستان بندرعباس داریم؛ مردم از دهیاریها و شوراها نامه میآورند که باغات و اراضی درگیر است و میخواهیم کشاورزی کنیم از همین رو باید برخی از گونهها را-حتی شاید گونه مهاجم- قطع کنیم اما اجازه نمیدهیم به خاطر شرایط خاصی که استان دارد قطع صورت بگیرد».
رئیس اداره بهرهبرداری منابع طبیعی هرمزگان گفت: «بیشتر قطعی که صورت میگیرد مرکبات است و بخشی از سُمر در شهرستان میناب که باغات و اراضی شخصی درگیر آن هستند و میخواهند برای اینکه به مرکبات یا نخیلاتشان آسیبی وارد نشود آن را قطع کنند. برای درختان مرکبات هم باید جهاد کشاورزی تائید کند که آفتزده هستند و بیماری دارند؛ کارشناس جهاد کشاورزی تائید میکند که حتماً باید قطع شود. زمانی که مجوز قطع ارائه شد مجوز حمل صادر میشود».
ضیایی در پاسخ به اینکه منابع طبیعی ایستگاه بازرسی برای کنترل محمولههای چوب دارد، گفت: «یگان حفاظت داریم. پروانه حمل که صادر میشود کد رهگیری به اینها میدهند، با این کد رهگیری ایستگاههای بازرسی میتوانند محموله چوب را بررسی کنند که قاچاق است یا نیست. همچنین تا محرز نشود منبع چوب از کجاست نمیتوانیم پروانه حمل را صادر کنیم.
یک نفر اگر بخواهد قاچاق کند از ایست بازرسیها نمیتواند رد شود. برای اینکه از قاچاق چوب جلوگیری کنیم اول بازرسی و نظارت اولیه را انجام میدهیم محرز که شد پروانه حمل را صادر میکنیم و میگوییم بار شما مشکلی ندارد».
وی درباره وضعیت قاچاق چوب در هرمزگان اینگونه توضیح داد: «مواردی بوده که یگان حفاظت منابع طبیعی در حین گشت زنی متوجه شدهاند که محموله پروانه حمل ندارد. بار غیرمجاز داشته است یا ایست بازرسی آن را متوقف کرده است. بار مذکور به نفع دولت ضبط میشود و به مزایده گذاشته میشود».
رئیس اداره بهرهبرداری منابع طبیعی هرمزگان در پاسخ به اینکه آیا نباید برداشت چوب در هرمزگان ممنوع شود؟ گفت: «چون این برداشتها در اراضی مستثنیات اشخاص است ازلحاظ قانونی نمیتوانیم اقدامی انجام دهیم. در اراضی مستثنیات اشخاص نمیتوانیم جلوگیری کنیم. فرد نهایتاً برای اینکه بتواند کشاورزی کند مجاز است گونه مهاجم را از بین ببرد. در اراضی ملی اما قطع و حمل کلاً ممنوع است».