خشکسالیهای پیدرپی، پایین رفتن آبهای زیرزمینی، کاهش آب سدها و برداشت بی رویه از سفرههای زیرزمینی، هرمزگان را همواره با بحران جدی آب مواجه کرده و امسال نیز کاهش شدید بارندگی نسبت به سال گذشته، این استان را بیش از پیش در شرایط سخت کمآبی قرار داده است.
چالش کمآبی، از اساسیترین چالشهای کشورمان در طی دو دههی اخیر میباشد که متاسفانه برخی با انکار این موضوع و یا غفلت از اهمیت آن، ضربهی بزرگی به کشور در این حوزه وارد کردهاند.
چهار ماه است لولههای خانهشان رنگ آب را ندیده. خیلی از خانوادهها پول خرید تانکر آب را ندارند و با دبههای ۲۰ لیتری، از آبِ آبانبار، مخزن خانهشان را پر میکنند.
امروزه کمبود منابع آب آشامیدنی و بهداشتی یکی از چالشهای اصلی جوامع است و برداشتهای بی رویه از منابع آب و استفاده ناصحیح از آنها، اغلب کشورها و از جمله ایران را با بحران کمآبی مواجه کردهاست؛ بنابراین اتخاذ تمهیداتی برای استفاده بهینه از منابع آب ضروری است. درحالی که هرمزگان درگیر بحران بیآبی است و همه مسولان بارها نسبت به کم آبی و اتمام منابع آبی اخطار دادهاند، اما متاسفانه بیتفاوتی همین مسئولان نیز سبب هدر رفتن آب آشامیدنی در بسیاری از محلات شهر بندرعباس شدهاست.
مشکل بیآبی و تنش آبی شهرها و روستاهای هرمزگان، موضوع تازهای نیست. از شرق تا غرب استان کماکان در تمام فصول سال با این مشکل روبهرو هستند؛ اما چندی روزی است که ساکنین یکی از بندرها ساحلی استان از تشدید این کمبود بهشدت ناراضی هستند و با ارسال ویدئو، نسبت به این موضوع اعتراض دارند؛ ساکنین بندر مقام در این تصاویر و ویدیو به کمبود و قطعیهای طولانی آب در این بندر اشارهکردهاند.
همزمان با آغاز تعطیلات، مصرف آب در جزیره هرمز روند صعودی داشته و بر اساس آمارهای دریافتی مصرف آب در این جزیره طی روزهای اخیر افزایش سه برابری داشته است.
رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با هشدار نسبت به محدودیت شدید منابع آبی در ماه های پیش روگفت: مردم باید بیشترین صرفهجویی را انجام دهند، چراکه درحال حاضر هیچگونه تعارفی نداریم و آب نیست.
احساس تشنگی میکنید. شیرآب را که باز میکنید تا آب بنوشید. از فشار کم آن می نالید و زمین و زمان را به هم میدوزید که چرا آب فشار دلخواهتان را ندارد. چه حسی میکنید زمانیکه بدانید چندصد کیلومتر آن طرفتر مردمانی هستند که برای 500 لیتر آب شب و روز را یکی میکنند. از شرق تا غرب هرمزگان این مشکل وجود دارد. در شهرستان بشاگرد اما این مشکل تازهای نیست. مردم این شهرستان دهههای متعددی است که با این سختیها سر میکنند. روستای «کوحیدر» بشاگرد یکی از روستاهایی است که حدود 6 ماه با بیآبی مطلق دست و پنجه نرم میکند. بیآنکه کسی صدای مردم آن را بشنود. برای بررسی جزئیات بیشتر این بیآبی با دهیار روستا گفتوگو کردیم و موضوع را از او جویا شدیم.
قطعی آب، افت فشار و قطعی برق کلماتی که فصل گرما با خود به هرمزگان میآورد. هرساله با گرمشدن هوا در هرمزگان، افت فشارهای مکرر به چشم میخورد و موجب گلایه شهروندان میگردد. اما عدم بارندگی در سال گذشته، این موضوع را سختتر از پیش میکند. به گفته «احد وظیفه»، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، ۴۳ درصد کم بارشی در ایران از مهرماه تاکنون بهنوعی رکورد در حوزه خشکسالی محسوب میشود. مشابه این شرایط را در سال ۱۳۸۷ که خشکترین سال آبی ایران بود، تجربه کرده بودیم. امسال هم بهنوعی یکی از خشکترین سالهای آبی در ایران است. رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کمآبی در هرمزگان را بیسابقه خوانده و میگوید:«میانگین بارش بلند مدت در هرمزگان ۱۳۹ میلیمتر گزارش شده است این درحالیست که طی هفت ماه اخیر تنها ۱۲ میلیمتر بارش در این استان داشتیم بنابراین با کاهش ۹۱ درصدی بارشها در این منطقه مواجه هستیم». طی هفتههای گذشته، مشکلات آب شرب محلات، طاقت مردم را به طاق رساندهاست. وضعیت بحرانی کرونا و قرمز بودن شهرهای استان، وجود آب در هر منزلی را پر اهمیتتر کردهاست. در ادامه به گلایه شهروندان درباره قطعیهای آب و برای پاسخ به حرفهای مردم به گفتوگو با قائم مقام مدیرعامل آبفای هرمزگان میپردازیم.
انتظار صنایع و معادن یزد که سالها آماده حرکت در مسیر توسعه بودند اما بیآبی رمقی برای آنها باقی نگذاشته بود، به سر رسید و امروز کام صنعت با آب دریا شیرین شد.
زندگی در جنوبیترین استان کشور توام با معایب و مزیتهایی است. هرمزگان به لحاظ موقعیت جغرافیایی و همجواریاش با خلیجفارس در کشور حائز اهمیت است. طبق گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال 1397، سهم استان بوشهر، 31.9 درصد و سهم هرمزگان از صادرات 19 درصد بوده که دومین استان اثربخش در صادرات بهشمار میرود. «ابوالفضل اکبرپور»، ناظر گمرکات هرمزگان در اسفندماه 1398 گفته که بیش از 89 درصد درآمد گمرکات کشور مربوط به هرمزگان بودهاست و استانهای دیگر تنها 11 درصد سهیم هستند. درنهایت هرمزگان در پویایی صادرات و واردات کشور همواره مثمر ثمر واقع شدهاست. جدا از یاریرساندن استان به چرخهی اقتصادی کشور اما در گوشهوکنارش کمآبی، نبود برق و امکانات بهداشتی موج میزند؛ از بشاگردی که محروم از یک جاده ساده است تا بیآبی روستاهای فین و ایسین! استانی که با نام «پایتخت اقتصادی کشور»، از آن یاد میشود و جز استانهای مهاجرپذیر کشور است، جای خالی امکانات در اقصینقاط آن احساس میشود. طبق آمار اعلام شده ازسوی مرکز آمار، هرمزگان چندین ماه است که صدرنشین تورم در استانهاست. در ادامه به وضعیت تورم در استان و علل گرانی در آن میپردازیم.