هالهای از دود، روستا را احاطه کرده است. دود و بویی نامطبوع حاصل از سوزاندن زبالههایی که مکرراً به سایت پسماند در مجاورت روستای جمال احمد منتقل میشود. به دلیل جهت باد غالب این منطقه، دود خاکستری محیط علاوه بر مخدوش کردن چهره طبیعت، مشکلات زیادی را برای مردم جمال احمد و روستاهای اطراف به وجود آورده و زندگی را به کامشان تلخ کرده است. مردمی که زندگی را در اتاقی از دود تجربه میکنند. اینها تنها برشی از فیلمی است که یکی از مخاطبان صبح ساحل به این رسانه ارسال کرده است. به گفته «احسان پاآهو»، دهیار روستای جمال احمد اهالی از عدم مدیریت صحیح دفع مواد زائد، مشکلات زیستمحیطی اعم از پراکنش زبالهها در مسیر دسترسی به محل سایت، تلنبار کردن زبالهها در محل سایت و سوزاندن آنها گلایهمند هستند و از مسئولان درخواست دارند سایت زبالهسوزی به منطقهای بهدوراز روستا منتقل کنند. این سایت دفع پسماندها مدتی است بدون پیمانکار اداره میشود و به گفته «حمید جمالی زاده»، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندرعباس، این سازمان در حال آماده کردن شرایط جهت جذب سرمایهگذار است و بهزودی وضعیت این سایت دفع زباله ساماندهی میشود. «عارف اکبری»، دادستان مرکز استان که به این چالش زیستمحیطی ورود کرده است میگوید که با پیگیری نوبانی شهردار بندرعباس، شرکت مذکور معین و تا چند روز آینده مذاکره اولیه صورت خواهد گرفت و وضعیت سایت پسماند در جوار روستای جمال احمد تعیین و تکلیف میشود. مسیحی تازیانی رئیس سازمان محیطزیست هرمزگان نیز بر رفع معضلات پسماند و حراست از محیطزیست منطقه تأکید کرد.
ماجرای مهمان ناخوانده
آتش تلی از زباله انباشتهشده در سایت پسماند در بالادست روستا را دربر میگیرد، دود غلیظی به آسمان بلند میشود. اهالی منطقه ساعتها بوی دود انواع زبالههای خانگی، بیمارستانی و صنعتی را تحمل میکنند، نفس کشیدن برایشان سخت شده است درحالیکه هیچ راه گریزی هم ندارند. 40 روز از ماجرا میگذرد اما هنوز شعلهها زبانه میکشند، اهالی علیرغم مکاتبات با مسئولین برای رفع این معضل، میبینند انگار این قصه سوزاندن زبالهها پایانی ندارد پس تصمیم میگیرند مسیر منتهی به روستا و سایت زباله را مسدود کنند. آنها از آلودگی هوا ، بوی تعفن ناشی از آتش زدن زبالهها همچنین از عدم رعایت نحوه اصولی دفن زبالهها گلایه دارند. مسئولان حاضر در محل به آنها قول میدهند در طی یک هفته آتش مهار شود و مشکلات رفع گردد. مدتی بعد حریق اطفا میشود ولی انبوهی از زبالههای آتشین که از خاکسترشان هنوز دود بلند میشود منطقه را پوشانده است.
«پاآهو»، دهیار روستای جمال احمد با اشاره به اینکه در 17 دیماه سال جاری با وعدههای مسئولان مردم پس از ساعتها اعتراض ، مسیر مسدود شده را بازگشایی کردند میگوید: «روزانه حدود 400 تن زباله از بندرعباس به سایت بالادست روستا سرازیر میشود که به خاطر عدم دفن بهصورت اصولی، شرایطی را برای آتش گرفتن زبالهها در این سایت فراهم کرده و دود ناشی از این آتشسوزی ساکنان روستا را آزار میدهد». وی با تأکید بر اینکه سالهاست این مشکل پابرجاست و چندین سال از این معضل میگذرد و وعدههای مسئولان راه بهجایی نبرده است ادامه میدهد:«قبلاً قسمتی از زباله در سایت تفکیک میشد و بخشی دفن و بخشی نیز سوزانده میشد اما از حدود 3 ماه قبل بعد از لغو قرارداد پیمانکار سایت پسماند ،این زبالهها تلنبار و سوزانده میشود». «پاآهو»در رابطه با اعتراض مردمی سخن به میان میآورد و میگوید: «طی این 40 روز، وزش باد، صبحها دود را به سمت تازیان و روستاهای اطراف و اواخر شب دود به سمت روستای جمال احمد هدایت میشود». وی میافزاید:«ساعت 8 صبح 17 دیماهسال جاری باخبر شد، اهالی منطقه که از این موضوع به تنگ آماده بودند به نشانه اعتراض مسیر رفتوبرگشت به تازیان را بستند و اجازه تردد نمیدانند حتی فرزندان خود را به مدرسه نفرستاده بودند، در محل حاضر شدم. چند ساعت بعد با وعدههای مسئولان برای رفع این معضل در اسرع وقت ،مسیر بازگشایی شد». «پاآهو» این را میگوید که در همان روز جلسهای با حضور معاون فرماندار، بخشدار مرکزی، رئیس شورای جمال احمد، امامجمعه و نمایندهای از مدرسه تشکیل و مقرر شد ظرف 48 ساعت آتش خاموش شود . 21 دیماه آتش مهار شد ولی هنوز اهالی با دود غلیظ ناشی از سوزاندن زباله درگیر هستند.وی با اشاره به اینکه از روستای تل سیاه به سمت جمال احمد دو طرف جاده پر از زباله و نخاله است میگوید:«اهالی هنگام عبور از جادههای منتهی به محل سکونتشان علاوه بر مشاهده دود غلیظ،حجم انبوهی از زبالهها و پسماندهای دیگر را نظارهگر هستند.در خصوص روشهای تدفین زباله قولهایی دادهشده است و امیدواریم هر چه زودتر محقق شود». دهیار جمال احمد با تأکید بر اینکه طی 12 سال جابجایی روستا به این منطقه با مشکلات عدیدهای روبرو هستیم ادامه میدهد: «در دهه 80 محل سکونتگاه اهالی روستایی جمال احمد در خونسرخ به علت آلودگی هوا و مشکلات زیستمحیطی منطقه در مجاورت صنایع غرب، پس از جابجایی ، به زمینی در نزدیکی دهستان تازیان منتقل شد تا از آلودگیها رهایی یابند اما به علت جانمایی نادرست سکونتگاه ، مردم ازنظر سلامت دچار مشکلاتی شدند و آسایش از اهالی سلب شده است».
جوابیه سازمان پسماند شهرداری
مدتی قبل یکی از ساکنین روستای جمال احمد با ارسال تصاویری میگوید که هرروزه شاهد دود و بوی ناشی از زبالهسوزی در این محدوده هستند و این امر موجب به خطر افتادن جان بسیاری از افراد سالخورده و بیماران شده است. این کلیپ کوتاه در فضای مجازی نشر مییابد و در همین راستا روابط عمومی سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندرعباس طی جوابیهای به این رسانه ، توضیحاتی ارائه میدهد. در این جوابیه آماده است:«آتشسوزیهایی که بهصورت نقطهای در بعضى مواقع ایجاد میشود ناشی از بیوگاز تولیدی محل دفن زباله شهری است که در اثر مجموعهای از واکنشهای زیستشیمیایی بر روی مواد آلی تجزیهپذیر موجود در زبالهها در شرایط بیهوازی به وجود میآید که گاز متان فرار یکی از این گازها بوده و این گاز میتواند دلیلی برای آتشسوزی باشد و بههیچعنوان زبالهسوزی با توجه به هزینههای سنگینی که برای شهرداری در بر خواهد داشت صورت نمیگیرد». ادامه جوابیه در خصوص گلایههای اهالی روستای جمال احمد به دلیل نزدیکی سایت زباله به آن روستا است که بیانشده است:«سایت موسوم به تل سیاه در چهار کیلومتری شمال روستای تل سیاه منشعب از جاده تازیان توسط مراجع قانونی و ذیصلاح پس از بازدید در 17 اسفندماه 1378انتخاب و تائید شده است.مراجع بهواسطه تخصص خود با اشراف کامل اطلاعاتی و علمی در حوزه پسماندها و با توجه به شکل هندسی و ترتیبات این سایت، پيرامون روش دفن زباله كه بهصورت سنتی موردتوجه قرارگرفته است و با عنایت و توجه ويژه به این مهم پيرامون مخالفتهای شهرداری در خصوص احداث روستا در نزدیکی سايت دفن زباله، متأسفانه بابی توجهى به اين مسئله بدون رعايت ضوابط قانونى، روستای جمال احمد در همجواری سایت دفن زباله ،محل کنونی در سال ١٣٩٠احداث شد درحالیکه سايت زباله تقریبا 12 سال قبل از شكل گرفتن و سكونت مردم در اين مكان راهاندازی شده بود و مشكلات امروز ناشي از ضابطهمند نبودن و غير كارشناسی بودن جانمايى درست اين روستا است».
ساماندهی در مهلت تعیینشده
عارف اکبری دادستان مرکز استان هرمزگان چندی پیش به این موضوع ورود کرد و مقابله قاطع با تخلفات حوزه محیطزیست و نظارت دقیق بر اجرای قوانین و مقررات مرتبط ازجمله قانون مدیریت پسماند را امری ضروری دانست.وضعیت نابسامان پسماند سطح شهر بندرعباس به دادستان کل کشور و معاون توسعه مدیریت سازمان محیطزیست مجلس اعلام شد و در همین رابطه دکتر ترکی معاون حقوق عامه دادستانی کل کشور درسفری به بندرعباس پیگیر این موضوع بود و مقرر شد شهرداری بندرعباس در اسرع وقت با تنظیم قرارداد با یک شرکت معتبر وضعیت پسماند را ساماندهی کند.
نسخه پیشگیری
اهالی روستای جمال احمد در اوایل سال 1389 به دلیل آلودگی زیستمحیطی ناشی از صنایع غرب به این منطقه در حد فاصل روستای تل سیاه و پسماند شهرداری جابجا شدند تا نفس تازهای استشمام کنند اما گویا آلودگی هوا آنها را رها نمیکند. عدم بازیافت اصولی پسماندهای شهر بندرعباس یکی از معضلاتی است که سالها گریبان گیر اهالی روستای جمال احمد شده است. این روستا در فاصله ۵۰۰ متری پاییندست سایت پسماند زبالههای شهری شهرداری بندرعباس قرار دارد. اهالی منطقه که در حال حاضر با چالشهای متعددی درزمینهٔ دفع غیراصولی پسماندها، عدم رعایت استانداردهای کامل در خصوص پسماندهای ویژه، صنعتی و بیمارستانی بازیافتهای غیراصولی و سنتی مواجه هستند، اهمال، سوء مدیریت و بعضاً مواردی از تخلف یا سوءاستفاده در موضوع پسماند یا پساب و عدم اجرای تکالیف قانونی از سوی بعضی دستگاههای متولی را تهدیدات جدی محیطزیست منطقه میدانند. در حال حاضر مهمترین چالش پیش روی مردم منطقه آتش زدن زبالهها است. انواع زبالههای خانگی، بیمارستانی و صنعتی بهصورت غیر اصولی و غیربهداشتی بهجای دفن و پسماند کردن سوزانده میشود. دود و گازهای سمی ناشی از سوزاندن زبالهها وارد هوا میشود وتاثیر مخربی بر آلودگی محیطزیست و آسیبهای جبرانناپذیر بر روی انسانها به همراه دارد. متولیان امر بهجای نسخهپیچی سریع و ارزان به دنبال دفع بهداشتی و اصولی زباله باشند و از مخاطرات جدی بر سلامت ساکنان منطقه پیشگیری کنند.
روزنامه صبح ساحل