بازار سرمایه باری دیگر موفق به فتح قله دو میلیون واحدی شد و مدتی است که در حوالی 2 میلیون و صد واحد در نوسان است. این روزها اگرچه سود گرفتن از بازار قدری حرفه‌ای شده است؛ اما با تحرکاتی که در نرخ دلار به‌وجود آمد شاهد نوساناتی در بازار سرمایه بودیم. به گفته جعفر سلیمانی که از تحلیلگران بازار سرمایه است؛ روند خزنده و صعودی بورس از شهریور ماه شروع شده است و حالا با این تحرکات قیمتی در دلار، پتانسیل صعود بورس نیز بالا رفته است. در ادامه این گفتگو را با هم بخوانیم. 

جعفر سلیمانی مکی هستم و به عنوان معامله‌گر و تحلیلگر بازار سرمایه فعالیت می‌کنم. از سال 83 وارد بازار بورس ایران شدم. دانش‌آموخته رشته مدیریت بازرگانی در مقطع کارشناسی ارشد هستم و پس از اتمام تحصیلات آکادمیک اقدام به اخذ مدارک حرفه‌ای از سازمان بورس نظیر اصول بازار سرمایه، معامله‌گری و تحلیلگری بازار سرمایه و مدیریت سبد اوراق بهادار نمودم. اخیرا نیز به صورت تخصصی در بازار آپشن و اختیار معامله بازار بورس ایران مشغول فعالیت هستم.

   

روند صعودی بازار سرمایه به‌طور آهسته از یکم شهریور ماه امسال شروع شده است. اما فعالان بازار سرمایه به این رشدهای خزنده، رالی صعودی نمی‌گویند و اگر منظور شما نیز رشد شتابان و رالی صعودی است؛ باید منتظر رشد قیمت دلار باشیم که همیشه درایور اصلی رشد بازار سرمایه است و اخیرا نیز تا حدودی اتفاق افتاده است. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که نرخ بهره برای بازار سهام بسیار حائز اهمیت است. گذشته از رشد اخیر دلار، از اول سال تا کنون نرخ ارز نوسان چندانی نداشته است و نرخ بهره نیز رشد زنده‌ای داشته است؛ لذا در این شرایط نمی‌توان انتظار رشد شتابانی از بازار سهام داشت. 

   

ارزش دلاری یکی از معیارهای ارزندگی بازار است؛ در سال 93 ارزش بازار بورس و فرابورس 170 میلیارد دلار بوده است اما پس از گذشت 9 سال و باوجود ورود تعداد زیادی از شرکت‌ها به بازار سرمایه، ارزش بازار سرمایه کشور در پایان دی ماه اندکی کمتر از این میزان است و با اوج گرفتن دلار تا قیمت 53 هزار تومان، ارزش بازار بورس به حوالی 143 میلیارد دلار و ارزش بازار فرابورس به 26 میلیارد دلار نزول کرده است. لذا در مقایسه با سال 93 مشخص است که بازار در نقاط ارزنده‌ای قرار دارد و حتی با احتساب رشد چند ماه گذشته بورس، باز هم در محدوده ارزنده‌ای قرار دارد.

   

بازار سرمایه همواره از دو محل سهامداران خود را منتفع می‌کند. یکی سود قیمتی سهام است که به افزایش قیمت سهام شرکت بر روی تابلوی بازار سرمایه اطلاق می‌شود و دیگری سود نقدی شرکت است. سهامدارانی که در انتهای سال مالی شرکت‌، سهامدار هستند؛ شرکت با توجه به عملکرد خود، قسمتی از سود عملکردی که در طی یک سال مالی شناسایی کرده است را بین سهامداران خود تقسیم می‌کند. 

در بازه‌هایی که اقتصاد ما در شرایط رکودی است و تورم خاصی را در بازارهای موازی نداریم؛ بهتر است سهامداران شرکت‌های بزرگ بورسی، برای گرفتن سود نقدی برنامه‌ریزی کنند. شرکت‌هایی که نسبت قیمت به سود آنها کمتر از پنج است در آخر سال مالیشان، در مجامع خود سودهای نقدی مناسبی را بین سهامداران تقسیم خواهند کرد. اما جالب است بدانید چند نمونه از شرکت‌هایی که نسبت قیمت به سود در آنها اعداد پایینی است؛ از اول شهریور تا کنون بر روی تابلوی سهم نیز رشدهای قیمتی خوبی را تجربه کرده‌اند. به‌طور مثال شرکت فولاد مبارکه اصفهان، در این بازه زمانی 24 درصد رشد قیمتی داشته است. همچنین نماد شستا 26 درصد رشد داشته است و شپنا که به نوعی لیدر دلاری است؛ 25 درصد رشد قیمتی را تجربه کرده است که می‌توان گفت در حدود پنج ماه، قریب به یکسال سود بانکی را نصیب سهامداران خود کرده است. حتی سهمی مثل ایران خودرو نیز که متاثر از قیمت دستوری است و عملا یک شرکت زیان‎‌ده است نیز از اول شهریور ماه تا کنون 20 درصد افزایش قیمت داشته است.

 البته با فرض اینکه در این بازه زمانی، شخصی اقدام به خرید کرده باشد؛ موفق به کسب این سود شده است ولی ممکن است برخی سهامداران قبل این بازه زمانی و حوالی فروردین و اردیبهشت ماه که قیمت سهم بالاتر بوده‌است؛ سهام‌دار این نمادها بوده‌اند که این سودها شامل حال آنها نمی‌شود. گذشته از این نکته باید توجه داشت که همیشه اقتصاد کشور در شرایط رکودی نیست و در زمان‌هایی که شاهد رونق اقتصادی هستیم؛ یا زمان‌هایی که سطح عمومی قیمت‌ها در بازارهای موازی مثل دلار، طلا و مسکن افزایش دارد؛ بورس نیز رشدهای قیمتی را تجربه می‌کند و سهامداران از محل رشد قیمت‌ها منتفع خواهند شد. در نتیجه علت اینکه سود گرفتن از شرکت‌های بزرگ در این روزها سخت شده است؛ این است که اقتصاد کشور در شرایط رکودی قرار دارد و از آنجایی که بالا بردن قیمت سهام شرکت‌های بزرگ، پول‌های بزرگی لازم دارد؛ لذا رشد زیادی نمی‌کند ولی امکان کسب سود از طریق شرکت در مجامع آنها برای دریافت سود نقدی میسر است.

  

به‌طور‌کلی برای انتخاب سهام، شرکت‌هایی با سودآوری مناسب، با کیفیت و پیوسته را باید همیشه در اولویت قرار داد؛ اما در مورد شرکت‌های کوچک علاوه بر این موضوع، باید سهامداران بزرگ آن نماد را نیز بررسی کرد و اینکه اصطلاحا بازیگر آن سهم چه کسانی هستند و چگونه رفتار می‌کنند؛ همچنین باید شرکت را از نظر نسبت تقسیم سود بررسی کرد و اینکه آیا شرکت‌ دارای طرح‌های توسعه جذاب و یا افزایش سرمایه هست یا خیر و نهایتا اینکه چقدر این شرکت‌ از تحریم و تصمیمات دولت متاثر است را هنگام انتخاب سهام کوچک باید مد نظر قرار داد.

   

شرکت‌های دارویی و برخی از شرکت‌های ساختمانی و انبوه‌سازی در حال حاضر برای بررسی مناسب هستند. بررسی نمادهای قطعه‌ساز در گروه خودرویی به دلیل اخباری که پیرامون آزادسازی قیمت خودرو منتشر شده است؛ مناسب هستند. همچنین بررسی نمادهایی که از تجدیدارزیابی منتفع می‌شوند نیز توصیه می‌شود.