در سالی که از تصویب بیانیه پکن می‌گذرد، تلاش‌ها و اقدامات مشخصی برای عادی‌سازی روابط و تنش‌زدایی بین عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است. سفرای دو کشور مبادله شد و سفارت ایران در ریاض در ماه ژوئن و سفارت عربستان سعودی در تهران در ماه اوت بازگشایی شدند. همچنین، تماس‌ها و دیدارها بین سیاستمداران، دیپلمات‌ها، اقتصاددانان و بازرگانان دو کشور در سطوح مختلف آغاز شد. اولین سفر یک مقام ایرانی به عربستان سعودی، احسان خاندوزی، وزیر دارایی و امور اقتصادی ایران، در ماه می انجام شد. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، و محمد بن سلمان ،ولیعهد عربستان، در ماه نوامبر در حاشیه اجلاس مشترک سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه کشورهای عربی در ریاض با یکدیگر دیدار کردند. این نخستین سفر یک رئیس جمهور ایران به عربستان سعودی در ۱۱ سال گذشته بود. این تنش‌زدایی همچنین با تصمیم پادشاه عربستان برای تشکیل کارگروه‌هایی برای توسعه روابط با ایران تقویت شد. از همین روی، می توان در مورد مسیر مشخصی از ایجاد و احیای روابط تجاری، اقتصادی و حمل و نقل صحبت کرد. برای نمونه و پس از نشست پکن، ایران یک محموله فولادی به ارزش ۱۴ میلیون دلار به عربستان سعودی صادر کرد و برخی از شرکت‌های فعال در بخش کشاورزی و غذایی همکاری خود را با جمهوری اسلامی ایران از سر گرفتند. همچنین قراردادی دوجانبه برای ساماندهی پروازهای حجاج ایرانی به عربستان سعودی در حج و عمره امضا شد. طبق توافقات، ۷۰۰۰۰ زائر باید تا پایان سال ۲۰۲۳ به این کشور پرواز سفر می‌کردند. هیئت‌های ایرانی در رویدادهای تجاری بین‌المللی در شهرهای عربستان حضور فعال داشته‌اند. این روند بازسازی پل‌های بین عربستان و ایران در حوزه‌های مختلفی از جمله ورزش را نیز شامل می‌شود و دو کشور توافق کردند که مسابقات لیگ قهرمانان کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) بین تیم‌های فوتبال دو کشور در ایران و عربستان برگزار شود که پیش از این در کشورهای ثالث برگزار می‌شد. نشانه‌ها حاکی از آن است که درگیری‌های متقابل رسانه‌های دو طرف و گروه‌های وابسته، از جمله در شبکه‌های اجتماعی، در حال کاهش است. به گفته سعد بن عمر، کارشناس سیاسی در ریاض، توافق عربستان و ایران ثبات را برای طرفین به ارمغان می‌آورد زیرا توسط یک طرف ثالث، چین، که روابط اقتصادی گسترده‌ای با هر دو طرف دارد، حمایت می‌شود. این کارشناس به پروژه ساخت تونل ۳۳ کیلومتری در تنگه هرمز که ایران را به شبه جزیره عربستان متصل می‌کند به نام «تونل صلح» اشاره کرد که اجرای آن ممکن است سه سال طول بکشد، حدود ۱۰ میلیارد دلار هزینه داشته و شامل احداث یک خط راه آهن باشد. به گفته این محقق، «تونل صلح» می‌تواند نقش کلیدی در تسهیل دسترسی متقابل داشته باشد و متعاقباً منجر به حل مشکلات سیاسی در منطقه شود.

  

واضح است که موانع اجرای توافق پکن بزرگ است. اختلافات بین دو کشور به حساسیت‌های مربوط به انتخاب‌های ایدئولوژیک، امنیت ملی و مسائل ژئوپلیتیکی مربوط می‌شود. به مدت چهار دهه، هر دو کشور به طور غیرمستقیم درگیر شرایط بی‌ثباتی در خاورمیانه بوده‌اند و از طرف‌های مخالف، چه در سوریه، یمن، لبنان یا عراق حمایت و در عین حال از رویارویی مستقیم نظامی اجتناب کرده‌‎اند. در عین حال، افزایش همکاری اقتصادی بین تهران و ریاض ممکن است سود و منافع بیشتری نسبت به ادامه دخالت در بحران‌های منطقه‌ای برای حمایت از شرکای نیابتی به همراه داشته باشد. مذاکرات برای احیای روابط بین دو طرف در مارس سال گذشته عمدتاً با انگیزه‌های اقتصادی انجام شد. بسیاری از ناظران و کارشناسان منطقه نیز با این نظریه موافق هستند. رهبری عربستان سعودی بر اجرای برنامه بلندپروازانه توسعه اقتصادی-اجتماعی چشم انداز عربستان سعودی ۲۰۳۰ متمرکز است. در همین راستا، مسیری را برای تنوع بخشیدن به اقتصاد وابسته به نفت تا مرزهای توسعه پساصنعتی و فناوری پیشرفته ترسیم می‌کند. به گفته محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، جوهر ایده سعودی اقتصادی است و برای اجرای آن باید از دیپلماسی استفاده کرد. باید توجه داشت که میلیاردها دلار در منطقه در خطر است و برای تضمین سرمایه خارجی به یک محیط باثبات، امن و صلح آمیز نیاز است. در این زمینه، یادآوری حملات پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ که به غول نفتی آرامکو آسیب‌های جدی رساند، خالی از لطف نیست. ریاض سپس تهران را به حمایت لجستیکی و اطلاعاتی از آن متهم کرد که با رد تهران مواجه شد. در مقابل، برای ایران بهبود روابط با ریاض به معنای غلبه بر پیامدهای اقتصادی تحریم‌های متعددی است که ایران در دهه‌های گذشته متحمل شده است. خروج ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری دی. ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران، تأثیر تحریم‌ها را تشدید کرده، حجم صادرات نفت کاهش یافته و منجر به افزایش مشکلات اقتصادی شده است. نمونه این همکاری اقتصادی استفاده عربستان از کریدور شمال -جنوب برای اتصال به روسیه است. بطوریکه در سپتامبر سال گذشته مقامات راه آهن جمهوری اسلامی ایران از ترانزیت محموله‌های روسیه به عربستان از طریق کریدور حمل و نقل ایران برای اولین بار خبر داد. قطار ترانزیتی حامل ۳۶ کانتینر برای اولین بار از روسیه از طریق مرز ریلی اینچه برون در نزدیکی ترکمنستان وارد ایران شد. این قطار ترانزیتی باری به بندرعباس در تنگه هرمز اعزام و از آنجا از طریق دریا به شهر بندری جده عربستان منتقل می‌شود. البته روسیه نیز به دنبال توسعه کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب (NSTC) برای اتصال هند، ایران، روسیه، آذربایجان و سایر کشورها از طریق راه آهن و دریا است. روسیه معتقد است INSTC با کانال سوئز به عنوان یک مسیر تجاری بزرگ جهانی رقابت خواهد کرد. در مجموع، مارس بین ریاض و تهران نشان دهنده تمایل فزاینده بازیگران منطقه در سال‌های اخیر برای سرمایه گذاری از حضور رو به رشد «قدرت‌های جایگزین» در منطقه، به ویژه چین و روسیه، و در نتیجه تضعیف نفوذ آمریکا و غرب در کل منطقه است.