يک دل بزرگ و يک جمع صميمي، یک سفره پربرکت و دورهمیهای شلوغ خانه پدری. دورهمیهایی که از دل آن صفا و سادگی بیرون میآمد و لبخندها و ژستهایی که پرازصمیمیت بود. خواهر و برادرهایی که گرمی و صمیمیت بین آنها شرایط سخت و چالشهای بزرگ را آسانتر میکردند. خواهر و برادرهایی که تفاوت سنی آنها با هم کم بود و بیشتر همدیگر را درک میکردند. این توصیف خانواده پرجمعیتی است که دهه شصتیها آن را به خوبی به یاد دارند.
اما امروزه بر اساس آمار سازمان ثبت احوال، افزايش خانوادههاي تکنفره و تکوالد و سير نزولي خانوادههاي گسترده (چند نسل در کنار هم) رخ داده است. زوجهایی که بهانههای مختلفی را برای عدم فرزندآوری و تک فرزندی پیش میکشند و فرزندانی که دوست دارند خواهر و برادر و عمو و دایی و عمه داشته باشند و همچنین کشوری که روز به روز با روند نزولی رشد جمعیت به تدریج با چالش سالخوردگی جمعیت مواجه است. افزایش جمعیت سالمندی و کاهش نیروی جوان به بحرانی در تمام جهان تبدیل شده و این معضل برای آینده ایران که به سرعت درگیر پیری جمعیت میشوند نگران کننده است.البته در همين گوشه و کنار کشورمان، خانوادههای موفقی هستند که اقدام به فرزندآوری میکنند و به فرزند کم قانع نیستند؛ مانند «علی حسنزاده» پدر 15 فرزند و اهل استان هرمزگان.
شیخ حسن زاده در منطقه گچین بسیار خوشنام و مورد اعتماد اهالی است. او از سه همسر دارای 15 فرزند شامل 6 دختر و 9 پسر، 4 عروس، 2 داماد و 13 نوه شده است.
بزرگترین نوهاش، دختر ۱۱ ساله و کوچکترین نوه پسر۱۷ماهه است.فرزندانش قاری و مدرس قرآن هستند و دارای تحصیلات دانشگاهی. این مرد 60 ساله الگوی زندگیاش را الگوی الهی و براساس آموزههای دینی میداند و معتقد است که خانوادهای پرجمعیت، برکت و رزق و روزی به همراه دارد. حسنزاده میگوید:«خداوند وقتی فرزندی را به خانوادهای اعطا میکند، باب روزی را نیز برای آن خانواده باز میکند. در آیات و روایات، ازدواج و فرزندآوری، عامل و زمینه بینیازی و منبع خیر و برکت در خانواده معرفی شده است». با حسنزاده خطیب موقت اهل سنت گچین در این خصوص به گفتگو نشستیم. وی دارای تالیفات بسیاری از جمله «زن درشریعت.نشانههای قیامت». «الضحوفی النحوبالغه الفارسیه». «زندگانی چراغ راهنما امام علی مرتضی» و «مروارید کاروان» است.
پس از ازدواج تصمیم داشتید صاحب چند فرزند شوید؟
در خانواده پرجمعیتی به دنیا آمدم که رابطه گرم و صميمي بين تک تک اعضاي خانواده بود. همیشه دوست داشتم که فرزندان زیاد داشته باشم، فرزندآوری و تربیت نسلی شایسته یکی از وظایف زوجین است و بنابر آموزههای اسلامی فرزندآوری امری ضروری است و آثار و برکات فراوانی برای خانواده و جامعه دارد. یکی از وظایف و تکالیف هر زوجی در طول زندگی مشترک، این است که نسلی خوب را به وجود بیاورند و تربیت کنند. خدا را شاکرم که فرزندان موفق ومؤمن، اهل کار و خلاقی دارم که با نیروی فکری و قوت بدنیِ خود گامهای مؤثری در رشد و تعالیِ خود، خانواده و جامعه بر میدارند.
از فرزندان خود بگویید که در چه حیطه هایی مشغول هستند؟
فرزند بزرگم محمد متولد 1364 و فرزند کوچکم آنیسا متولد 1403 است. چهار نفر از پسرانم به نامهای محمد، عمر، عبدالله و حسین قاری قرآن هستند. عبدالله امامت جماعت مسجد قوام گچین پایین و استادتجوید وقرائت قرآن کریم است و محمد مدیریت هنرستان خوارزمی گچین پایین را برعهده دارند. وی در حال گذراندن مقطع دکترای رشته عمران و شهرسازی است. دو پسر دیگرم نیز در مشاغل مختلف مشغول و دونفر از دختران بنام مریم و عایشه معلم کلاس تابستانه قران هستند.
چه چیز شما را به داشتن فرزند بیشتر ترغیب کرد؟
تشکیل خانواده و فرزندآوری، یکی از جنبههای مهم زندگی افراد به شمار میآید ودر دین اسلام خانواده پرجمعیت مایه نشاط و برکت قلمداد میشود. تنها بودن فرزندان و تک فرزندی باعث میشود هم والدین در آینده از داشتن فرزند بیشتر محروم بمانند و هم فرزندانتان در برهههای مختلف زندگی، از داشتن همدم و برادر و خواهر بینصیب شوند و این وضعیت تبعات نامطلوبی به دنبال دارد. به عنوان مثال روزهای تعطیل که همه دور یک سفره مینشینیم بسیار لذتبخش است اگر فرزندان کمی داشتم از این لذت بیبهره بودم .
همسرانتان هم به خانواده پرجمعیت علاقه داشتند؟
بله خیلی دوست داشتند به خاطر برکات زیاد چند فرزندی، فرزندان بیشتری داشته باشند.
تعداد بچهها کار تربیتشان را سخت نکرده است؟
چند فرزندی مزایای زیادی دارد اما معایب خاصی ندارد مگر اینکه مدیریت نشود و اگر مدیریت نشود چه تک فرزندی، چه بدون فرزند، چه چند فرزند بودن در هر صورت آسیب خودش را خواهد داشت. تعدد فرزند در خانواده مزایایی دارد که به هیچ وجه نمیتوان نقش مثبت تربیتی آن را در رشد سالم کودکان نادیده گرفت. یکی از مؤلفههایی که میتوان در این راستا به عنوان عامل موثر در تربیت مورد توجه قرار داد نوع تعامل کودکان با خواهرو برادر در کنار والدین و آثار مثبت این ارتباط در روند رشد و شکوفایی استعدادهای آنان است.
تربیت صحیح، نیازمند رعایت اصول و شرایطی است که رفتار صحیح والدین ضمن فراهم آوردن زمینهی مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادهای کودکان از مهمترین آنهاست و داشتن فرزند کمتر به هیچ وجه معیار درستی برای پرورش بهتر کودکان نیست شاید بتوان گفت که خانوادههایی که تعداد فرزندانشان دو تا یا بیشتر است از نظر تربیتی موفق تر عمل میکنند.
از برکات و اثرات فرزندآوری بگویید؟
یکی از برکاتش تداوم حیات زندگی است، همانطور که میدانید انسانها قرار است روی زمین زندگی کنند و این زندگی باید ادامه پیدا کند. جریان حیات بشر روی این کرۀ خاکی محقّق نمیگردد مگر با تکثیر نسل و فرزندآوری، فرزندآوری باعث رشد و توانمندی والدین میشود گاهی اوقات ما در عرف جامعه هم میشنویم که وقتی یک دختر خانمی یا آقا پسری ازدواج میکنند و هنوز فرزند ندارند، میگویند هنوز به آن پختگی لازم نرسیدهاند. ولی وقتی فرزندی به دنیا میآید، میبینیم که این پختگی و رشد و تعالی در خود پدر و مادر هم به وجود میآید.
یکی از دغدغههای خانوادهها برای فرزندآوری بحث معیشت است. میگویند وقتی درآمد کافی نداریم و به سختی معیشت خودمان را تأمین میکنیم، چگونه چند فرزند داشته باشیم؟ درآمد شما به چه صورت است؟ آیا نگران معیشت فرزندانتان نیستید؟
به عقیده من روزی دست ما نیست و روزیدهنده خداست. شکر خدا تاکنون نه از جایی قرض گرفته، نه وامی گرفته، حتی همه از ما قرض میگیرند، نه اینکه خیلی پول داشته باشیم، ولی خدا در همین درآمد کممان برکت قرار داده است. خدا را شکر تاکنون محتاج کسی نبودیم. خداوند بارها در قرآن فرموده به خاطر روزی بچههایتان را نکشید. همان خدایی که یک بچه در رحم مادر با بند ناف غذا می رساند، بعد از تولدش هم روزیاش را فراهم میکند.
نظر شما در رابطه با ترغیب خانوادهها به فرزندآوری چیست؟
متأسفانه در سالهای اخیر روند باروری در کشور شیب نزولی داشته اسـت وسیر صعودی سالمندی جمعیت از خبرهای ناخوشایند این روزها در کشور به شمار میرود . برای مقابله با تداوم این روند، توجه به موضوع فرزندآوری به ویژه با اقدامات فرهنگی موضوع بسیار مهمی است که باید همگان بر آن باور داشته و همت کافی برای تحقق آن در جامعه ایجاد شود.
فرزندآوری را به فرهنگ تبدیل کنیم و دغدغه مادرانی را که فرزندآوری می کنند را مورد توجه قرار دهیم. زمانی برخی کشورها باوجود داشتن ثروت فراوان از نیروی انسانی کمی برخوردار بودند و مجبور بودند نیروی انسانی مورد نیاز خود را از کشورهای دیگر تهیه کرده و امکانات مناسبی دراختیارشان قرار دهند تا بتوانند اقتصاد و تولید خود را سرپا نگه دارند با این چالش فرزندآوری، کشور شاید در آینده نزدیک گرفتار این معضل شود.
سخن آخر:
خیلی از خانوادهها میگویند فرزند زیاد، جلوی فعالیت و پیشرفت را میگیرد ، اما من میگوییم این بهانه است چرا که خودم با همین وضعیت؛ تعدد زوجات و فرزندان حتی وقت برای مطالعه و تالیف نیز دارم که تاکنون تالیفاتی داشتم. «زن درشریعت.نشانه های قیامت» .»الضحوفی النحوبالغه الفارسیه». «زندگانی چراغ راهنما امام علی مرتضی» و «مروارید کاروان» که ترجمه یکی از دیوانهای علمای کاروان قشم است که از عربی به فارسی ترجمه کردم.
احادیث بسیاری از معصومین(ع) در مطلوبیت بیقیدوشرط زیادی فرزندان و افزایش جمعیت خانوادههای جامعه روایت شده است از آیات قرآن تا احادیث و روایات اسلامی بر اهمیت فرزندآوری تاکید داشتهاند که نشان میدهد از پایههای اصلی قدرتمندی، تولید ثروت و پیشرفت هر خانواده و جامعهای، جمعیت است.حضرت رسول صلی الله علیه و آله: «أَکْثِرُوا الْوَلَدَ أُکَاثِرْ بِکُمُ الْأُمَمَ غَداً.»اولاد خود را زیاد کنید. من فردای قیامت به کثرت شما بر سایر امتها افتخار میکنم». و اینکه فرزندآوری، ازدواجهای به هنگام، جمعآوری فرهنگ تجرد و فردگرایی از وظایف انسانهای با ایمان است.