رئیس دانشگاه هرمزگان در گفت و گو با صبح ساحل:

درراه اندازی رشته های دانشگاهی، تقاضامحورهستیم



صبح ساحل ، هنری - با چه برنامه ای ریاست دانشگاه هرمزگان را به عهده گرفتید؟از همان ابتدای ریاست دانشگاه هرمزگان توجه به ارتقاء کیفیت، آموزش دانشگاه ، توسعه کمی به گونه ای بود که کیفیت آموزشی دانشگاه صدمه دیده بود. رشته های زیادی ایجاد شده بود درمقاطع ارشد و دکترا که من برداشتم این بود که باید به رشد کیفی از این به بعد توجه کنیم، درجذب هیات علمی دقت بیشتر می شود. افراد تواناتر با کیفیت تحصیلی بالاتر جذب شوند و  امکانات وزیرساخت های لازم برای اینکه رشته های دائر تقویت شوند را  فراهم کنیم. برای رشته هایی که آزمایشگاهی نیازدارند آزمایشگاه تاسیس شود. در راه اندازی رشته ها نیاز استان در درجه اول وسپس کشور را در نظربگیریم یعنی تقاضا محور باشیم به جای اینکه عرضه محور باشیم. وجود صنایع، معادن، شیلات، پالایشگاه ایجاب می کند رشته های متناسب با آن راه اندازی کنیم. هم در حوزه آموزش وهم حوزه پژوهش رویکرد ما تقاضا محور باشد. ابتدای پذیرش مسئولیت تیمی تشکیل دادم از اعضای هیات علمی گروه های مختلف که برنامه راهبردی برای دانشگاه تدوین کنیم. با مطالعه نیازهای استان یکسری رشته های اولویت دار شناسایی شود . درگذشته گسترش بی رویه کمی در کشور رخ داد، بدون درنظر گرفتن کیفیت فارغ التحصیل.بارها در دانشگاهی رشته ای تشکیل شده بدون اینکه یک عضو هیات علمی وجود داشته باشد. مثلا براساس یکی از شاخصهای آموزشی،  شاخص مطلوب درکشور نسبت استاد عضو هیات علمی به دانشجو، یک به 18دانشجواست ولی در دانشگاه های استان ما شاخص این شاخص بسیار پایین است. یک دانشگاه را برای مثال که بررسی کردیم متوجه شدیم در مجموع کل استان شاخص استاد به دانشجو در آن دانشگاه یک به 120 است. حالا در مرکز استان ممکن است یک به 70باشد، اما در شهرستان ها گاه یک عضو هیئت علمی هم نیست. نشان می دهد به کیفیت توجه نکردیم، واقع امر اینست که جایگاه مدرک را تنزل دادیم. گسترش کمی بدنیست اما بدون توجه به کیفیت یعنی بی اعتبار کردن علم ومدرک علمی. درحال طراحی نقشه راه هستیم الان دنبال جذب هیئت علمی رشته های اولویت داریم تا بعداز تامین استاد رشته را راه اندازی کنیم. بسیاری از مراکز آموزشی اگر از دفتر گسترش آموزش عالی استعلام کنند براساس معیارهای این مرکز تاییدیه نباید بگیرند اما متاسفانه رعایت نمی شود و تاییدیه هم داده شده است. البته حفظ کیفیت آموزش دستوری نمی شود،بلکه نیاز به عزم جدی در آموزش عالی استان داریم و دانشگاه ها برای حفظ کیفیت واعتبار نام ومدرک خودشان  نباید بدون تامین زیرساخت ها و تأمین هیأت علمی دانشجو نگیرند. گاهی می شود مدرک فروشی. درحالیکه می گوییم فردآموزش دیده باید فردی تاثیرگذاردرجامعه باید باشد با دانشی بیش از کسانی که تحصیل دانشگاهی ندارند.مخالف گسترش سطوح دانش دربین جامعه نیستیم بلکه اعتقاد داریم آموزش باید تاثیرگذاری درنگرش ورفتار افرادداشته باشد.مدرک گرایی مشکلی را حل نمی کند. البته ارتقاء کیفی خودش متغیر های متعدد دارد مثل استاد، آزمایشگاه ، متون  درسی ،   آموزش به روز، فعالیت های پژوهشی و... یکی از چالش های مهم جامعه دانشگاهی ما ارتقاء کیفیت است. محور برنامه ما دردانشگاه هرمزگان بررسی ،مطالعه،نیازسنجی وشناسایی قابلیتها و ظرفیت استان و توجه به ارتباط با جامعه است. دانشگاه ابعاد اجتماعی دارد و بدون پیوند با بخش های مختلف نمی تواند پیش برود؛ که صنعت هم یکی از این بخشهاست. به دنبال این هستیم که نیازهای پژوهشی تحقیقاتی علمی شناخته شود واز این طریق تاثیرگذاری داشته باشیم. دانشگاه ها درکنار دانش کاربردی دانش بنیادی و مرزهای دانش را هم باید پیش ببرند. لازم است ایده ها و پژوهشها به محصولی منجرشود که به اقتصادکشور هم کمک شود. به دنبال این هستیم که علم را به ثروت تبدیل کنیم ودانشجویان تحصیلات تکمیلی ما با شناسایی مشکلات و نیازهای جامعه به راه حل عملی مشکلات دست یابند.علاوه برهمه اینها باید زیرساختهایی در دانشگاه فراهم کنیم ،نیاز به امکانات فضای فیزیکی و... داریم. محوطه مناسب درحال حاضرنداریم در حالیکه برای ایجاد جذابیت بصری و نشاط دانشجو لازم است محیطی شاداب و زیبا فراهم کنیم. دنبال کارهای عمرانی هستیم.البته  دانشگاه ما درآمداختصاصی ندارد و شرایط کنونی هم چندان برای رسیدن به این موضوع مساعدنیست. ازبودجه های متمرکز وزارت علوم یک میلیارد در قالب تجهیزات گرفتیم. تجهیزات درآمدزا خریداری کردیم. چون بودجه ما کفاف هزینه هایمان را در حال حاضر نمی دهد و چالش مالی داریم .سهم دانشگاه هرمزگان از بودجه وزارت علوم چقدراست؟ملاک تقسیم بودجه مدل سال 94 مدل سرانه بود که سال 93طراحی شد.یعنی مهمترین تاثیررا تعداد دانشجویان دارد، البته ما از بودجه سایردانشگاه ها که خبر نداریم. اما احتمالا اگر میزان دانشجو را درنظربگیریم با توجه به اینکه تعداد دانشجویان ما حدودا یک درصد دانشجویان کل کشور را در برمی گیرند ، بودجه ما هم یک درصد بودجه کل دانشگاه ها می تواند باشد. درحال حاضر 4680دانشجو داریم. تلاش داریم از طریق ارتباط با صنایع به درآمدزایی برسیم هرچند رکودی که در صنایع است هم رسیدن به این هدف را مشکل کرده است.درحال حاضرهمیشه در پرداخت حقوق کسری داریم ومجبوریم از سایرمنابع هزینه کنیم. اینگونه است که ممکن است در بخش پژوهش و مانند آن کمترهزینه کنیم.دانشگاه هرمزگان برای اینکه اعضای هیات علمی را از بین نخبگان انتخاب کند چه جذابیت هایی ایجاد کرده است؟الان جذب هیات علمی آنقدرها زیاد نیست.و حقیقت هم این است که افرادنخبه به دنبال دانشگاه های برتر می روند.دانشگاه هرمزگان چه رتبه ای از لحاظ علمی در بین دانشگاه های کشور دارد؟بحث رتبه بندی دانشگاه هاجدید است شما هیچ جا نمی توانیدبراساس شاخصهای خالص علمی این رتبه بندی را پیداکنید،تقاضای افراد درکنکور هنگام انتخاب رشته برای مثال یک معیار است که البته معیار سنجش،صحیحی نیست. درحال حاضر چنین چیزی وجودندارد.براساس آخرین رتبه بندی که در سال 92اعلام شده و درآن شاخصهای متعددی مثل فضای آموزشی، محوطه، اعضای هیات علمی ،یعنی هم شاخص آموزشی و هم فیزیکی دانشگاه هارا ارزیابی می کنند ، رتبه هرمزگان 34اعلام شده بود از 140 دانشگاه. براساس تجربه بیست وچندساله می گویم هرمزگان رتبه متوسط به بالا دارد. می توانیم جزو دانشگاه های خوب کشور باشیم. درحال حاضر هم 7/79 درصد اساتید هیات علمی ما استادیار وبالاتر هستند این شاخص خوبی است. سال 92 ،102مقاله داخلی و 114 مقاله خارجی داشتیم،سال93 ،167 مقاله داخلی و148 مقاله خارجی که نشان می دهد در این شاخص رشد داشته ایم.برای ارتقاء کیفی دانشگاه متقاضی زیاد داریم که تقاضای عضویت هیأت علمی دارند. بستر فراهم شده ولی به هرحال دانشگاه ما قدمت زیادی ندارد. نمی شود هیچ امتیازی نظیر تسریع بخشیدن درروند جذب و مانند آن ایجاد کنید که دانشگاه هرمزگان هم جزوگزینه های آنها باشد؟ببینید الان هم ما متقاضی برترداریم. درسته باید در روند طولانی شرایطی فراهم آید افراد مستعدتری جذب شوند. من معدلی که در ذهن دارم این است با شناختی از 214 عضو هیأت علمی دارم ما بهتر از این هم می توانستیم باشیم سعی براین بوده از میان متقاضیانی که ماندگار هستند انتخاب کنیم. همین حالا افرادی اینجا بودند که جزو هیات علمی شدند وبعدا به دانشگاه های دیگر رفتند به نظر ما مثبت است که دردانشگاه های دیگر پذیرفته شدند.مثبت است که بعد از کسب تجربه و احتمالا ارتقا دانش علمی از دانشگاه رفتند؟!فاین موضوع دو بعد دارد، اگر این روند گسترده شود، منفی است. مثبت است به این معنی که هیئت علمی ما در دانشگاههای دیگر هم پذیرش می شوند ما باید زمینه را برای این که دانشجوی مستعد تر بیابیم فراهم کنیم.ما که سالی 6-5 هیئت علمی می گیریم جذب فراخوان می هیم ودرواقع به دنبال این هستیم برترین ها بیایند. اما واقعیت را نمی توان انکارکرد که فارغ التحصیلان برتر به هرحال به دانشگاه های برتر وطراز اول می روند.الان مثل هفت - هشت سال پیش نیست که فارغ التحصیل برای جذب هیات علمی کم باشد اینقدر زیاد هست که ما از بین همینها می توانیم برترینها را انتخاب کنیم یعنی آن چیزی که شما می کویید در گذشته شاید موضوعیت داشت ولی الان دیگر اینطورنیست.ونخبه بودن هرفرد به هرحال امتیازی هست و منطقی است که ما تفاوتی قائل باشیم.خب این تفاوت را چطور اعمال می کنید؟عضویت در هیات علمی فرایند خودش را طی می کند به هرحال.تا چه حد امکان ارتباط با دانشگاه های کشورهای دیگر و استفاده از بانکهای اطلاعاتی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی فراهم است؟یکسری بانکهای اطلاعاتی که از سوی وزارت علوم برای دسترسی همه دانشجویان تامین شده ، یکسری لینک هم از مراکز علمی رشد از شیراز گرفتیم و متناسب با بودجه وتقاضای دانشکده ها توانستیم بانکهای اطلاعاتی دیگری را فراهم کنیم. کم شدن بودجه تاثیرش را در این حوزه ها نشان می دهد.یکی از چالشهای جدی ما تامین مالی برای این بخشهاست.البته برنامه هایی داریم که این ها را به حداستاندارد برسانیم.در دانشگاه هرمزگان چند رشته تحصیلی وجود دارد؟40 رشته کارشناسی،71 رشته محل کارشناسی ارشد،32 رشته محل دردکترادرسالهای اخیربارها بحث تناسب رشته با نیاز استان مطرح شده و مخصوصا عدم تاسیس رشته های فنی و درعوض گسترش رشته های تئوری که بسیار موردانتقاد واقع شده اما در همین شرایط دانشگاه هرمزگان اقدام به راه اندازی رشته شیمی می کند اما رشته نفت مغفول می ماند.چرا؟راه اندازی دانشکده صنعت نفت دردانشگاه هرمزگان مربوط به مصوبه سفرریاست جمهوری در دولت گذشته بود که قراربود با هزینه وزارت نفت راه اندازی شود اما عملی نشد احتمالا به دلایل مالی .فکرمی کنید چه قدر به دلیل عدم تمایل مدیران نفت بود و چه قدر به دلیل تنگناهای مالی ؟دانشکده صنعت نفت در دانشگاه هرمزگان مصوبه سفر ریاست جمهور در دوره دولت قبل بود که با هزینه وزارت نفت قرار بود راه اندازی شود اما عملی نشد احتمالاً به دلایل مالی البته خب وقتی مصوبه ای می گذرانند باید مقدمات آن به نحوصحیح آماده شود. مکاتبات مربوط در دوره مدیریت قبلی دانشگاه بوده ووجود دارد اما خب فکر میکنم وزارت نفت به خاطر بارمالی از زیرانجام تعهدات در رفته وتمکین نکرده. احتمالا تحریم ها و کمبود درآمد و ارز ومشکلات مالی دولت بی تاثیرنبوده به هرحال.الان دغدغه ما به جای ایجاد رشته وعنوان جدید بیشتر اینست که آنچه داریم با کیفیت تر کنیم. 99 رشته محل شناسایی کردیم که اکثرشان موردنیاز هستند.درحوزه سازه دریایی، رشته ای مثل متالوژی حقوق دریا،  حقوق حمل ونقل و....را در نظرداریم، درواقع می خواهیم به بین رشته ها وارد شویم. توجه به کیفیت باید داشته باشیم. شما با بومی گزینی در پذیرش دانشجودر دانشگاه های دولتی موافقید یا مخالف؟مخالفم.این که مثلاً دانشگاه سطح پایینی دریکی از شهرها ایجادکردیم با استانداردهای بسیار پایین تر از یک دانشگاه دیگر، و بعد طوری برنامه ریزی شود که متقاضیان آن شهر در همین دانشگاه جدیدالتأسیس درس بخوانند طرح خوبی نیست به دلیل اینکه عدالت در حق متقاضی و داوطلب رعایت نمی شود. به این شکل اگر عمل شود درواقع مردم را محروم از انتخاب کردیم واز امکانات دولتی،درحالی که ممکن است فرد مستعد دانشگاه برتر باشد. بالاخره ما که نمی توانیم منکر اختلافات بین اعتبار علمی دانشگاه های مختلف کشور باشیم، با بومی گزینی پس مانع رشد فرد ومانع آوردن علم به شهر ومنطقه های مختلف شدیم. وضمن اینکه تبادل را ازبین می بریم.بدترین اتفاق اینست که تبادل فرهنگی بین شهرها که حتی باعث می شود افراد فرصت کسب تجربه مستقل تحصیل را داشته باشند را ازبین می بریم. در آموزش عالی استانداردی تدوین شده که شانس قبولی بومی ها اکنون بیشتر است البته فرمول مربوط در سازمان سنجش اعمال می شود و تاثیر آن بسیارکم است . به همین ترتیب شانس قبولی داوطلب کنکور در استانهای همجوار بیشتراز استانهای دورتراز محل زندگیشان است. آیا در این باره از دانشگاه ها نظرخواهی شد؟در دولت قبل تصمیمات متمرکز بیشتر بود، ولی الان .... به هر حال سیاست بود ، بیشتر استدلال این بود که مقداری فشار کمتر به خانواده ها بیاید تا تأمین خوابگاه ها مشکل نباشد برای دانشگاه ها وهم اکنون با یک در صدی در برخی رشته ها این تصمیم اعمال می شود.  به نظرمن اگر فرصت برابر باشد بهتر است. فعالیت چه گروه های سیاسی دردانشگاه هرمزگان مجازاست؟درحال حاضر3  تشکل انجمن اسلامی ، انجمن اسلامی مستقل، بسیج دانشجویی دردانشگاه هرمزگان اجازه فعالیت دارند. هیچ تشکلی نیست که درخواست داده باشد و رد شده باشد؟نه نداریم.ما نگاه علمی داریم نگاه استقلال سیاسی علمی به این معنا که تصمیمات را دردانشگاه به دنبال فرایندهای علمی می گیریم. تعریف شما از یک دانشجوی خوب چیست؟دانشجویی که اول از همه مشغول درس خواندن باشد . دانشگاه محلی برای ارتقاء توانایی ها وقابلیت های فردی واخلاقی است واو باید از این فرصت استفاده کند تا خودش را ارتقاء بدهد ومهارت های فردی خویش را در مقوله های مختلف علمی وحتی جسمانی مثل ورزش و ...پرورش دهد و کسب تجربه کند. دانشجویی که بتواند از فرصت خاصی که به وجود آمده و از تجربه اولیه استقلال به وجودآمده استفاده کند دانشجوی خوبی است. پیشنهاد شما به عنوان رئیس دانشگاه مادر استان هرمزگان به مقامات اجرایی برای رشد فضای علمی استان چیست؟ درک صحیح از نقش و جایگاه دانشگاه در توسعه می تواند خیلی موثرباشد. باوربه اینکه بنیاد پیشرفت و اساس توسعه علم و فناوری است و باوربه اینکه برای حل مسائل ومشکلات حوزه خود وکشورشان نیاز به پژوهش است. دانشگاه ها مراکز مطالعه اند ، اگر این باور واعتقاد و اعتماد به وجود بیاید بین نهادهای اجرایی صنعتی استان  ومراکز علمی و اگر ما بتوانیم این مبحث را که علم ودانش وفناوری وتحقیق مبنا و اساس توسعه و پیشرفت است گسترش دهیم فکر می کنم می توانیم وضعیت را ارتقاء دهیم.تجربه ای که در صنایع نظامی داریم جالب توجه است این یک نمونه از پیوند صنایع نظامی با دانشگاه هاست در انرژی هسته ای ودرصنایع دفاعی واگر این نمونه تسری بیابد می تواند به گسترش تولیدات علمی و بومی بسیار کمک کند . این البته کاری جهانی وتجربه ای جهانی است. اگر هزینه برای علم و فناوری را به عنوان هزینه حساب نکنیم بلکه آن را سرمایه گذاری بلندمدت ببینیم قطعا سریعتر به مسیر پیشرفت می افتیم .باید باور واعتقاد داشته باشیم محور توسعه وپیشرفت علم و فناوری است و رسالت دانشگاه ها ومراکز آموزشی پژوهشی است که برای توسعه به فناوری تولید برسند ، به شرط آنکه دست به گریبان روزمره نباشیم این اتفاق دوراز دسترس نیست.نظر شما درمورد دانشجوی سیاسی چیست؟دانشجوی دارای بینش، تفکر واندیشه سیاسی خیلی هم خوب است،  اما فعالیت دانشجو عمدتاً باید متمرکز برمطالعه باشد ولی بینش وآگاهی برای همه لازم است. اندیشه سیاسی،باید دردانشگاه تولید شود نه اینکه تحت تاثیر بیرون باشیم واز اندیشه های بیرون نقد کنیم.لازم است همه ما تحمل وسعه صدربیشتری داشته باشیم و کرسی های آزاداندیشی طبق نظر رهبرمعظم انقلاب وجودداشته باشد و مسائل روز کشور در این تریبونها مطرح شود.چه جایی بهتر از دانشگاه ها برای طرح مسائل سیاسی واجتماعی ومشکلات جامعه؟ این جنبه از حضور دانشجو فرصت مناسبی است اما به دانشجوها هم می گویم تحصیل ومطالعه فراموش نشود.رشد علمی مطرح شده در سال های اخیر و اینکه  ایران دارای بالاترین رشد علمی است تا چه حد واقعی است و براساس چه معیاری است؟اینکه رشد علمی گفته می شود منظور شتاب تولید مقاله است که نسبت به گذشته بسیاربیشتر است و دلایل مختلفی هم ممکن است داشته باشد.درواقع رشد ما بالاترین نیست، بلکه شتاب  رشد برخی شاخصها مثل تولید مقاله نسبت به گذشته بیشتر شده  است.

برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها