به گزارش صبح ساحل، خبر درگذشت محمدرضا شجریان ـ استاد آواز ایران ـ هم اینک توسط همایون شجریان، فرزند این هنرمند تایید شد.
محمدرضا شجریان ـ موسیقیدان و خواننده موسیقی اصیل ایرانی ـ یکم مهرماه سال ۱۳۱۹ به دنیا آمد. او مدتی رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران بود. بنیان‌گذاری گروه شهناز و ابداع چند ساز موسیقی از دیگر اقدامات شجریان در حوزه موسیقی محسوب می شود.
او در قرائت قرآن نیز فعالیت داشته و دعای ربنا، معروف‌ترین تلاوت قرآنیِ اوست. این اثر را سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت کرده است.
شجریان در دنیا هنرمندی شناخته شده بود؛ چنانچه سایت انجمن آسیا محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامهٔ ونکوورسان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده است. استاد شجریان نامزد ۲ جایزه گرمی نیز بوده است.
در روزهای پایانی شهریور ۹۴، برای نخستین بار مطلبی منتشر شد که از بستری شدن محمدرضا شجریان در بیمارستان و لغو کنسرت‌هایشان در خارج از کشور خبر می داد.
ششم اسفند ماه ۹۴ بود که خود هنرمند با انتشار نامه‌ای از لغو کنسرت ایروان در تاریخ ۱۲ فروردین خبر داد!
و سرانجام سال ۹۵ در ثانیه‌های آغازین سال یک ویدیوی چند ثانیه‌ای از محمدرضا شجریان منتشر شد. ویدئویی کوتاه که رازی ۱۵ ساله را فاش می کرد.
استاد شجریان همزمان با شروع سال نو ۹۵ در صفحه شخصی‌اش همانند هر سال پیام نوروزی داد و سال نو را به هم‌وطنان و فارسی‌زبانان سایر کشورها تبریک گفت و از همراه و دوستی صحبت کرد که ۱۵ سال بود با او زندگی می‌کرد. اما چهره ظاهری او با سر تراشیده در این ویدئو باعث تعجب مخاطبان شد.
خلاصه صحبت‌های استاد شجریان در این ویدیو به این صورت است:
«خود من هم با یک مهمان ۱۵ سالهای سال‌هاست که آشنا هستم و دوست شدیم با همدیگر و الان هم من به خاطر همان اینجا ایستاده‌ام و طبق دستور ایشان موهای سرم را هم کوتاه کردم و بچه حرف‌گوش‌کنی شدم و چند وقت دیگر هم در اینجا هستم چون آرامش خوبی دارم و خیلی راحتم اینجا برای این‌که با این میهمان بتوانیم به تفاهم بایستیم، ان‌شاء‌الله. به تفاهم که رسیدیم راه می‌افتم می‌آیم به سراغ شما هم‌میهنان عزیزم و کارهای هنری‌ام را دنبال خواهم کرد.»
از آن زمان تاکنون محمدرضا شجریان بارها و بارها برای درمان در بیمارستان های داخل و خارج از کشور بستری شد. در سال های پایانی عمر، بیماری توان حضور در صحنه را از او گرفته بود و یک سال آخر هم به کررات در بیمارستان جم بستری شد و تحت درمان و مراقبت تیم پزشکی خود قرار گرفت.
اما در نهایت اجل فرصت ادامه حیات را از او گرفت تا در روز اربعین صدای خسرو آواز ایران برای همیشه خاموش شود.
آنچه او را بی‌بدیل کرد
اما آنچه از این هنرمند، چهره‌ای بی‌بدیل در موسیقی ایران و جهان ساخت را خارج از حواشی سالهای اخیر و چگونگی زیست هنری او جست؛ او هنرمندی بود که صدای خوش، حنجره توانمند و توان بالای آوزی در خانواده اش موروثی است. برادران او و فرزندانش همگی از این نعمت خدادای برخوردار هستند. او تسلط زیادی بر دستگاه‌ها و ردیف‌های متنوع موسیقی داشت و روایت‌های مختلف ردیف‌های آوازی اساتید بزرگ موسیقی و قدما را به خوبی می‌شناخت و برآنها مسلط بود. محمدرضا شجریان خواننده‌ای بود که وسعت صدایی معادل ۲ اکتاو یا چهاردانگ داشت و برخی آثار او گواهی می‌دهند این وسعت صدا بیشتر از دو اکتاو هم بوده است.
خسرو آواز ایران، از معدود هنرمندان موسیقی ایران در عرصه آواز بود که شناخت عمیقی از ادبیات کلاسیک و معاصر داشت. وی همچنین از خلاقیت بی‌نظیری در تطبیق آنی دستگاه‌های موسیقی و شعر برخوردار بود؛ به گونه‌ای که به‌خوبی می‌توانست در لحظه برای دستگاهی خاص شعری مناسب انتخاب کند یا قادر بود در مواجهه با اشعار مختلف بهترین دستگاه و حتی ارکستراسیون را برگزیند.
از دیگر توانمندی‌های او می‌توان به خلاقیتش در انتخاب آواز برای محافل گوناگون اشاره کرد. پشتوانه قوی تکنیکی او و شناخت کاملش از شرایط اجتماعی و درک و تسلط مثال‌زدنی او از ادبیات و واژگان زبان فارسی همه و همه باعث شدند او به خوبی این توانمندی‌ها را تلفیق کند. وی با استفاده از این توانایی و با برخورداری از ذهن زیبایی‌پرداز، خلاقیت و بهره‌گیری از قدرت آوازی عملکردی موفق ارائه داد.
شجریان وسواس زیادی در انتخاب اشعار و صدای سازها و انتخاب دستگاه‌ها و ردیف‌ها داشت که این وسواس در همدوره‌های او نظیر مرحوم محمدرضا لطفی، مرحوم پرویز مشکاتیان و حسین علیزاده نیز مشهود بوده است.
