کتابت، معرکهگیری، قیچی تیزکنی، اپراتور تلفن و ... مشاغلی هستند که سالهای سال است که دیگر جایی در دنیای امروز ندارند. رشد سریع هوش مصنوعی در عصر حاضر نیز باعث از بین رفتن برخی مشاغل خواهد شد. البته توسعه هوش مصنوعی در زمینه پزشکی و سلامت، حمل و نقل و اتوماسیونسازی، امنیت سایبری و ... مزایای زیادی را برای بشر به ارمغان خواهد آورد؛ اما با این وجود برخی مشاغل نیز بهوسیله آن در خطر نابودی قرار خواهد گرفت.
یکی از این مشاغل، حرفه خبرنگاری است که ممکن است در سالهای آینده به شک امروزی خود در دنیا وجود نداشته باشد و هوش مصنوعی جای آن را بگیرد. بهطور کلی، هر شغلی که در آن کاری شبیه یک روبات انجام میشود؛ در آینده جایی نخواهد داشت. و تنها افرادی شغل خود را در آینده حفظ خواهند کرد که مانند یک موجود زنده عمل کنند و نسبت به آن خودآگاهی داشته باشند و بر مهارتهایی متکی باشند که ورای فناوریهای دیجیتال امروز و شاید فردا باشد. کار خبرنگاری نیز از آین قاعده مستثنی نیست. آن بخش از حرفه خبر که به جستجو و بازخوانی خبر مربوط میشود؛ بیشک توسط روباتها در آینده جایگزین خواهد شد اما آن بخش از حرفهخبرنگاری که مربوط به تحلیل و بررسی اخبار و مقالات است و صرفا به گردآوری مطالب محدود نیست ؛ چون ورای هوش مصنوعی عمل میکند؛ در آینده نیز به آن نیاز خواهد بود.
در واقع
هوش مصنوعی نمیتواند بهطور مناسب و کامل جایگزین سرمقاله و روزنامهنگاری شود اما بیشک در آیندهای نزدیک، تعداد خبرنگارانی که شغل خود را از دست خواهند داد در سراسر دنیا بسیار زیاد خواهند بود. به طور مثال طبق اعلام شرکت مایکروسافت تقریباً حدود ۵۰ کارمند این شرکت در کشور آمریکا و ۷۰ کارمند درکشور بریتانیا که تهیه خبر برای سرویسهای مایکروسافت را به عهده داشتند؛ با هوش مصنوعی جایگزین شدند. مایکروسافت بعد از راهاندازی وب سایت MSN در سال ۱۹۹۵ بیش از ۲۵ سال است که در صنعت خبر حضور دارد و دوسال قبل با راهاندازی Microsoft News، با بیش از ۸۰۰ ویراستار از ۵۰ نقطه جهان با این غول دنیای فناوری همکاری دارد. مایکروسافت در ماههای اخیر در Microsoft News بهتدریج بهسمت هوش مصنوعی حرکت کرد و دائم در تلاش بود تا روزنامه نگاران و ناشران را به استفاده از هوش مصنوعی و آشنایی با این فناوری ترغیب کند.
کدام خبرگزاریها از هوش مصنوعی برای تولید خبر استفاده میکنند؟
•علاوه بر ماکروسافت، درحال حاضر آسوشیتدپرس اخبار را برای ۳ هزار و ۷۰۰ کمپانی توسط هوش مصنوعی و روباتهای خبرنگار تولید میکند. این کمپانی خبری، با استفاده از هوش مصنوعی به ۳۷۰۰ مقاله در هر فصل رسیده است و درآمد آن را در گزارش سه ماهه خود منتشر کرده است. در حال حاضر نیز، فناوری هوش مصنوعی اتاق خبر این خبرگزاری، به طور خودکار ۴۰ هزار خبر در سال تولید میکند.
•آژانس نارویجی NTB هم درحال کار روی الگوریتمی است تا بتواند اخبار ۲۰ هزار بازی لیگ فوتبال که هرسال در این کشور برگزار میشود؛ پوشش دهد.
•سازمانهای خبری دیگر مانند داو جونز، بلومبرگ و رویترز نیز اتوماسیونی را برای سادهسازی پوشش خبری خود از بازار سهام و گزارشهای درآمد شرکتها مورد آزمایش قرار دادهاند.
چند نمونه از مجریهای هوش مصنوعی در تلویزیون
•یک رسانه کویتی از یک مجری اخبار مجازی که با استفاده از هوش مصنوعی تولید شده و قرار است بولتن های آنلاین را بخواند، رونمایی کرد. این سایت وابسته به کویت تایمز است که در سال ۱۹۶۱ به عنوان اولین روزنامه انگلیسی زبان منطقه خلیج فارس تأسیس شد. عبدالله بوفتین، معاون سردبیر هر دو رسانه، گفت که این آزمایشی برای پتانسیل هوش مصنوعی، برای ارائه محتوای جدید و نوآورانه است. فدا در آینده با لهجه کویتی بولتنهای خبری را در برای ۱.۲ میلیون دنبال کننده این رسانه، ارائه خواهد کرد.
•یک شبکه خبری خصوصی در ایالت اودیشای هند میخواهد برای اولینبار از یک مجری ساختهشده با هوش مصنوعی به نام «لیسا» استفاده کند. این هوش مصنوعی در قالب یک زن ظاهر میشود و اخبار را در پلتفرمهای شرکت OTV Network ارائه میکند. صفحه رسمی OTV با انتشار ویدیویی، از اولین مجری خبر ساختهشده با هوش مصنوعی برای اجرا در تلویزیون خود رونمایی کرد. لیسا در این ویدیو خودش را معرفی میکند و توضیح میدهد که OTV بهعنوان اولین شبکه تلویزیون خصوصی در ایالت اودیشا حدود 25 سال پیش تأسیس شد و حالا با این مجری جدید نهتنها فصل تازهای را آغاز میکند، بلکه تحولی عظیم را در صنعت شبکههای تلویزیونی هند ایجاد خواهد کرد.
با وجود اینکه لیسا میتواند به زبانهای زیادی سخن بگوید، اما این هوش مصنوعی درحالحاضر اخبار را تنها به زبان اودیا و انگلیسی روایت خواهد کرد.
• نخستین مجری هوش مصنوعی در تلویزیون ایران در کانال آذری شبکه سحر اجرا میکند. این مجری با نام شهریار در بخشی از برنامه «اسکرین شات» که شنبه هر هفته ساعت 17 زنده از این شبکه پخش میشود؛ تازههای نرمافزار، بازیهای رایانهای، پویانمایی و سایتهای ایرانی را معرفی میکند.
خوب یا بد هوش مصنوعی، برای حرفه خبرنگاری
بسیاری از تحلیلگران معتقدند
هوش مصنوعی میتواند بازوی کمکی خبرنگاران باشد چراکه در درازمدت برخی وظایف آنها کاهش مییابد و میتوانند بر گزارشهای مفصلتر و تحلیلیتر تمرکز داشته باشند.
هوش مصنوعی محدودیتهای بسیاری دارد و هنوز هم قابلیتها و توانمندیهای آن برای یکه تازی در حوزه خبررسانی بسیار کم است. هرچند کار جمعآوری اطلاعات و پردازش آنها را بسیار عالی انجام میدهد، اما نمیتواند از این اطلاعات، روایت خوبی داشته باشد و دیگران را تحت تأثیر قرار دهد. درحال حاضر کمپانیهای زیادی الگوریتمهایی را توسعه دادهاند که اطلاعات را جمعآوری و تجزیه و تحلیل میکنند و با توجه به الگوریتمها موضوع را روایت میکنند، اما با این حال هرگز نمیتوانند جای نیروی انسانی را بگیرند. همانطور که در رادیو، پادکستها انقلابی ایجاد کردند.
روباتهای خبرنگار نیز انقلاب تازهای را در ان عرصه بهپا خواهند کرد. با وجود هوش مصنوعی یک خبرنگار، دیگر نیازی نخواهد داشت که نیم ساعت بهدنبال یک تصویر واقعی از یک شخص بگردد چراکه روبات با کمک هوش مصنوعی این کار را در کمترین زمان ممکن انجام میدهد. یکی دیگر از مواردی که موجب میشود محققان بسیار به روباتهای خبرنگار امید ببندند؛ شناسایی اخبار جعلی است. چرا که هوش مصنوعی میتواند منبع اصلی خبر را از نمونههای ساختگی تشخیص دهد. همچنین هوش مصنوعی میتواند بهسرعت علایق کاربران را از روی تاریخچه جستجو و… تشخیص دهد، بنابراین کار روزنامه نگاران برای گزارشهای خاص بسیار آسانتر از قبل خواهد شد. پس هوش مصنوعی قرار نیست جای انسان را بگیرد؛ بلکه قرار است به کمک انسان بیایید. خلاقیت بشر پایانی ندارد و همین موضوع میتواند برای همیشه انسان را در برابر روباتهای خبرنگار پیروز کند. اما موضوع مهم این است که همه روزنامه نگاران باید خود را به آخرین دانش در این عرصه مجهز کنند و از ابزارهای تحلیلی مبتنی بر هوش مصنوعی بهره بگیرند.