در سال آینده، ابهامات ناشی از ریسکهای ژئوپلیتیکی و افزایش تورم، خاورمیانه را تحتالشعاع قرار خواهد داد. کارشناسان معتقدند در سال آینده نفت ارقام بالایی همچون صد تا 120 دالر را به خود خواهد دید. بااینحال به دلیل بالا رفتن مخارج دولتها و کسری بودجه، حتی قیمت بالای نفت نمیتواند جلوی بالا رفتن تورم را در کشورهای خاورمیانه بگیرد. چراکه بالا رفتن قیمت انرژی باعث افزایش تورم در کل دنیا خواهد شد و این قضیه دومینووار به خاورمیانه نیز خواهد رسید. تورم همچنین بر میزان صادرات در خاورمیانه اثر خواهد گذاشت و رشد اقتصادی این کشورها را کند خواهد کرد. الزم به ذکر است که کشورهای واردکننده نفت در منطقه نیز، مانند سایر کشورهای جهان، باید بار تورم فزاینده را تحمل کنند.
چشم انداز رشد تجارت جهانی در سال 2024
پیشبینی میشود برای پایان سال 2024 رشد تجارت جهانی 3.3 درصد باشد. علت پیشبینی این عدد این است که اقتصاد جهانی از سه ماهه چهارم سال 2022 با افزایش تورم و نرخ بهره بالا دست و پنجه نرم میکند. همچنین بازار متشنج املاک در چین، مانع از بهبود رشد اقتصادی در این کشور میشود. علاوه بر این عوامل، درگیریهای اوکراین در سال جدید نیز همچنان بر اقتصاد جهانی اثر میگذارد. در مقابل باید در نظر داشت که 2024 سال بهتری از 2023 خواهد بود چراکه احتمالاً تجارت کالاهایی مثل ماشینآلات و کالاهای بادوام بیشتر خواهند شد. لازم به ذکر است که افزایش فروش این دو آیتم زمانی رخ خواهد داد که شاهد یک رشد اقتصادی پایدار در دنیا باشیم.
در واقع اینطور میتوان گفت که سال بعد، از نظر اقتصادی سال باثباتتری نسبت به امسال است. از نظر واردات نیز، به نظر میرسد تقاضا در اقتصادهای تولید محور تضعیف شود؛ همچنین انتظار میرود حجم واردات در انتهای سال 2023 بین 0.4 تا 1.2 درصد در آمریکا، اروپا و آسیا کاهش یابد و در سال آینده، درآمد کشورهای صادرکننده سوخت به شدت افزایش یابد.
چشمانداز وضعیت اقتصادی خاورمیانه
در سال آینده، ابهامات ناشی از ریسکهای ژئوپلیتیکی و افزایش تورم، خاورمیانه را از نظر کاهش واردات تحت تاثیر قرار خواهد داد. بنابراین، انتظار میرود واردات در خاورمیانه طی دو سال آینده با مشکل مواجه شود. همچنین افزایش هزینههای حملونقل، انرژی و مواد غذایی و پیشفرض رکود اقتصادی در بازارهای کلیدی، همگی تهدیدی برای تجارت خاورمیانه هستند. بهعلاوه، کاهش رشد اقتصادی در چین و هند باعث کاهش صادرات از عربستان و امارات به این بازارها میشود و از رشد اقتصادی در این کشورها جلوگیری میکند.
رتبهبندی چین به عنوان شریک تجاری
در سال 2023، چین شریک تجاری پیشرو برای اکثر کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر واردات و صادرات بود. با این حال، چین از نظر واردات در رتبه چهارم برای قطر و هفدهمین در صادرات برای ترکیه و بحرین قرار دارد.
از میان کشورهای این منطقه جغرافیایی تنها ایران و عربستان رتبه یک صادرات و واردات را دارا هستند. این موضوع تلویحا به صادرات نفت از این دو کشور به چین اشاره دارد.
پیشبینی قیمت نفت در سال 2024
موسسه اعتباری فیچ رشد تولید ناخالص داخلی جهان در سال 2024 را 0.4 درصد کاهش داد زیرا نفت خام احتمالاً در سال آینده به دلیل تنشهای خاورمیانه و ناشی از اختلالات احتمالی در عرضه نفت به طور متوسط 120 دلار در هر بشکه خواهد بود. لازم بهذکر است که درگیری در خاورمیانه میتواند به طور قابل توجهی بر رشد اقتصاد جهانی تأثیر بگذارد و منجر به افزایش تورم شود.با این حال احتمالا باید منتظر نفت۱۰۰ دلار در هر بشکه برای سال ۲۰۲۵ باشیم.
قیمت بالای نفت چه تاثیری بر تورم خواهد داشت؟
افزایش قیمت نفت منجر به افزایش نرخ تورم در سال 2024 خواهد شد و هند، ترکیه و لهستان بالاترین درصد افزایش را تجربه خواهند کرد و از این میان، تورم هند و لهستان بسیار بیشتر خواهد بود. اقتصادهای توسعهیافته شاهد تأثیرات ضعیفتری خواهند بود؛ به طوری که آمریکا نرخ تورم را بین 2 تا 4 درصد خواهد دید. موسسه اعتباری فیچ معتقد است که پس از شوک شدید تورم جهانی در دو سال گذشته، تلاشهای بانکهای مرکزی آمریکا برای بازگرداندن تورم به دو درصد بهطور چشمگیری به چالش کشیده خواهد شد و این قضیه میتواند انتظارات تورمی را افزایش دهد.