طبق آمارها ایرانی‌ها سالانه 18 میلیون تن زباله خانگی تولید می‌کنند که فقط 5 درصد از آن بازیافت می‌شود؛ بسیاری از آن‌ها دور ریخته شده یا در طبیعت رها می‌شوند.اگر بدانیم زباله‌های دور ریخته‌شده چه تاثیرات منفی بر زندگی و سلامتی ما می‌گذارد، باز هم نسبت به آن بی‌تفاوت خواهیم بود؟آلودگی ناشی از شیرابه‌های زباله‌های تر، آب و خاک را آلوده کرده و در نهایت این آلودگی در آب و غذای ما ظاهر می‌شود.

همچنین تجزیه پسماندهای پلاستیکی چندین هزار سال به طول می‌انجامد که از مهم‌ترین خطرات پلاستیک، خوردن آن توسط حیوانات یا گیر افتادن در آن و تلف شدن حیوان می‌باشد. در این صورت، هم احتمال انقراض نسل بسیاری از موجودات بخصوص موجودات دریایی وجود دارد و هم در صورت زنده ماندن آن حیوان احتمال خوردن گوشت آن توسط انسان و ابتلا به بیماری را در پی دارد.«پسماند صفر» یک نوع سبک زندگی است که در آن افراد مسئولیت زباله‌های تولید‌شده خود را به‌طور کامل بر عهده گرفته و سعی می‌کنند از مصرف‌گرایی و اسراف بپرهیزند و تولید زباله را به صفر نزدیک کنند و در مواقعی که تولید زباله ناگزیر است، به طور منظم پسماندهای خود را تفکیک کرده، پسماندهای تر را خشک و به عنوان غذای دام یا کمپوست (تجزیه کردن پسماند و تبدیل به کودهای آلی) مورد استفاده قرار میدهند و پسماندهای خشک خود را بازیافت و از تولید پسماندهای غیرقابل بازیافت تا حد امکان پرهیز و وسایل دیگری را جایگزین آن می‌نمایند.

یکی دیگر از راهکارهای نزدیک شدن به پسماند صفر، استفاده مجدد از وسایل و کالاها است برای اینکه آن وسیله دیرتر به پسماند تبدیل شود. با تفکیک کردن پسماندهای قابل بازیافت و تحویل آن‌ها به مراکز بازیافت سطح شهر می‌توان از آلودگی و انتقال بیماری به دلیل فعالیت زباله‌گردها جلوگیری نموده و حجم زباله‌ها را در سطل‌های شهرداری کاهش داد. چرا که در غیر این صورت، در  بهترین حالت اگر شهرداری‌ها سایت پسماند داشته باشند و بازیافت هم انجام شود باز هم با تولید آلودگی بسیار و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل زباله همراه خواهد بود.

از نگاه دیگر نیز می‌توان گفت با استفاده از اقتصاد چرخشی یا دایره‌ای به جای اقتصاد خطی، می‌شود به پسماند صفر نزدیک شد؛ چراکه اقتصاد دایره‌ای به جای مدل خطی (برداشتن، ساختن، دور ریختن)، بر نگهداری مواد در حلقه‌های مداوم استفاده، تمرکز دارد.باید توجه کرد که هدف اصلی از رویکرد پسماند صفر، بازیافت بیشتر نیست؛ بلکه مهم‌تر از آن، کاهش تولید پسماند و حجم زباله در سطل‌های شهرداری‌هاست.رویکرد پسماند صفر شاید در نگاه اول، سخت به نظر برسد اما با شروع گام‌های کوچک در مسیر آن قطعا می‌توان اتفاقات بزرگی رقم زد.برای اینکه به پسماند صفر نزدیک شویم؛ نخست باید شهروندان و گردشگران ترغیب به همکاری شوند و می‌توان گفت خلق بسترهای مناسب فرهنگ‌سازی، آموزش و ترویج هنجارها و قوانین زیست محیطی و ایجاد انگیزه و تشویق افراد به مشارکت مهم‌تر از تجهیزات و زیرساخت‌های فیزیکی هستند؛ البته اصناف و تولیدکننده‌ها نیز باید به سمتی بروند که بسته‌بندی‌ها، تجدیدپذیر و قابل بازگشت به طبیعت باشند.از نمونه‌های موفق سبک پسماند صفر در دنیا، جزیره کوچک تیلوس در یونان است که از ارسال 87 درصدی زباله‌های خود به دفنگاه زباله توانسته به حذف 100درصدی زباله برسد و دفنگاه‌های زباله خود را برای همیشه تعطیل کرده است.

پروژه پسماند صفر این جزیره با عنوان Just Go Zero به معنای «فقط صفر شو» از سال 2021 آغاز شد و با آموزش، همکاری خوب مردم و استفاده از راه حل‌های اقتصاد چرخشی، تیلوس در حال حاضر هیچ سطل زباله‌ای ندارد و مردم این جزیره پسماندهای خود را در سه بخش قابل بازیافت، غیرقابل بازیافت و ضایعات آلی دسته‌بندی می‌کنند و جمع‌آوری خانه به خانه در روزهای مشخص توسط شهرداری انجام می‌شود؛ همه مردم، گردشگران و کسب و کارها موظف به پیروی از این طرح هستند.همچنین شهروندان یک اپلیکیشن هوشمند بر روی تلفن همراه خود نصب می‌کنند که میزان اقلام بازیافت‌شده و سهم هر شهروند را در رسیدن به پسماند صفر بررسی و سنجش می‌کند.در این جزیره مراکز بازیافت خلاقانه نیز راه‌اندازی شده است که بخشی از زباله‌ها به‌عنوان سوخت جایگزین برای صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد، بخشی برای استفاده مجدد بازسازی و برخی دیگر به لوازم هنری تبدیل می‌شود. پروژه زباله ‌صفر تیلوس منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در زمینه اکوتوریسم (بوم‌گردی) شده، مشاغل محلی را رونق داده و زیبایی این جزیره را دوچندان کرده است.

روزنامه صبح ساحل