صبح ساحل ، اجتماعی -  به مناسبت 10 آذر روز جهانی ایدزدر آستانه ى روز جهانى ايدز بر آن شديم تا نگاهى دوباره به اين «سونامى نامهار» داشته باشيم. شوربختانه عليرغم جد و جهد بسيار هنوز آنگونه كه بايد آموزش هاى راجع به اين بيمارى و راه هاى انتقال آن و البته طرق پيشگيرى آن فراگير نشده است. اميد است به بهانه ى اين روز و شناخت آسيب هاى مبتلابه آن، اراده اى مصمم به منظور آموزش همگانى راجع به اين بيمارى پديدار شود.طبق برآورد نهادهاى مربوطه ٣٥ ميليون نفر بيمار ايدز در سراسر جهان وجود دارند كه روزانه ٦ هزار نفر بر اين جمعيّت افزوده ميشود. در اين بين سهم كشور ما از سهم جهانى ١٠٠ هزار نفر تخمين زده شده است.ميزان مرگ و مير و تلفات جامعه بشرى در برابر اين هيولا روزانه ٤ هزار نفر ميباشد؛ آمارى بس تكان دهنده كه بر لزوم توجه مضاعف ما انسانها به اين بيمارى تاكيد ميورزد.سونامى ايدز همانگونه كه در عمل نيز نشان داده بيرحم ، خشن و كشنده است ؛ اما يك پادزهر مهم دارد : آگاهى . بين آگاهى راجع به اين بيمارى و ابتلاى به آن رابطه اى مستقيم وجود دارد يعنى به ميزانى كه شناخت انسانها از راه هاى انتقال اين ويروس و در نتيجه بستن آن راه ها بيشتر باشد، امكان موفقيت ويروس مهلك ايدز كمتر ميشود.اما ويروس ايدز از چه راه هايى انتقال مى يابد و طرق پيشگيرى آن كدام اند ؟١. تماس جنسى محافظت نشدهاهميت اين مورد هنگامى براى ما معين ميگردد كه دريابيم از مجموعه ى آمار مبتلايان به ايدز در كل جهان قريب به ٨٠ درصد آن از همين طريق به دامان اين بينارى افتاده اند. ارتباط جنسى محافظت نشده بهترين و آسان ترين راه جهت جهت انتقال ويروس ايدز از فرد بيمار ( شريك جنسى ) به فرد ديگر است. قابل ذكر است كه بر خلاف اين باور عمومى كه انتقال بيمارى ايدز را تنها از راه مهبل ميداند، طبق تحقيقات به عمل آمده ابتلاى به بيمارى نامبرده از راه مقعد بيشتر بوده است. به عنوان نمونه در كشور ايالات متحده از سال ٢٠٠٩ بيشتر انتقال ها در مردان همجنسگرا رخ داده است كه خود بالغ بر ٦٤ درصد از تمامى موارد مشاهده شده را دربر ميگيرد. مهمترين توصيه ناظر بر پيشگيرى از انتقال ويروس ايدز از طريق رابطه ى جنسى محافظت نشده نيز از اين قرار است كه حتى الامكان جوانان تا پيش از ازدواج از رابطه ى جنسى پر خطر پرهيز كنند و در صورت برقرارى احتمالى هرنوع رابطه نيز، حتما از وسايل پيشگيرى استفاده كنند. ٢. استفاده از سرنگ های مشترکشیوع این راه انتقال در بین مصرف کنندگان تزریقی مواد رایج است به گونه اى كه چندین نفر از یک سرنگ برای تزریق مواد استفاده میکنند. در اين مورد بدليل اشتراك در استفاده از سرنگ آلوده، ويروس ايدز به سهولت انتقال مى يابد. از آنجاييكه در اين مورد اعتياد خود عامل و حامل بيماريست ( علت ) با ترك آن ، انتقال بيمارى ايدز ( معلول ) به خودى خود اتفاق مى افتد. بنابراين ترك اعتياد به مثابه ى مهمترين و بهترين راه پيشگيرى توصيه ميگردد. با اين وجود اگر افرادى بنا به هر دليل از ترك اعتياد عاجز مانده اند، پيشنهاد ميشود در راستاى كاهش خطرات احتمالى به هيچ عنوان از سرنگ مشترك براى تزريق بهره نبرند.٣. انتقال از مادر به کودکدر اين خصوص لازم به ذكر است كه اصلى ترين عامل انتقال ويروس ايدز به كودكان ( تقريبا ٩٠ درصد) شخص مادر ميباشد. فرايند انتقال نيز محدود به سه مرحله ى ١. حين باردارى ٢. حين زايمان و ٣. دوران شيردهى ميباشد. در اين مورد جهت پيشگيرى ميتوان به مشاوره هاى پيش از حاملگى، مراجعه به مراکز بیماری های ایدز و بیماری های رفتاری و انجام تست اچ .ای .وی، زایمان ایمن و مراقبت های بعد از زایمان اشاره كرد كه ضرورى مينمايد توسط مادران مورد توجه قرار بگيرد.چنانچه مادرى بعد از  آزمایش  اچ .ای . وی ناقل این بیماری شناخته شد و به عبارت دیگر دارای ویروس ایدز بود، لازم است از شیر دادن به کودک خودداری كرده و به دستور پزشک از شیرخشک استفاده کند.٤. خون و فراورده های خونیمتاسفانه در کشور ما برای نخستین بار در سال 1366، بیماری ایدز در کودک شش ساله اى که دچار بیماری هموفیلی بود گزارش شد. كودك مبتلابه  فراورده های خونی وارداتی از فرانسه دریافت کرده بود. در مجموع درصد انتقال ویروس از طریق انتقال خون در کشور ما بسیار پایین آمده است و این  خود بدلیل انواع ازمایش ها از جمله ازمایش اچ. ای. وی ميباشد که قبل از انتقال خون انجام میگیرد.٥. راه هاى ديگرعلاوه بر راه های انتقال ویروس ایدز که در بالا ذکر کردیم راه های دیگری نیز وجود دارد که در صورت عدم رعایت توصیه های ایمنی و بهداشتی امکان انتقال ویروس ايدز را فراهم میکند. ازجمله مراکز دندان پزشکی، انجام خالکوبی از طریق فرو کردن سوزن به بدن شخص، سوراخ کردن گوش و همچنین تیغ های مورد استفاده در سلمانی و ارایشگری .در پايان بار ديگر يادآورى اين نكته لازم است كه ما مهمترين پادزهر ويروس ايدز را آگاهى و در نتيجه ى آن پيشگيرى ميدانيم چرا كه ويروس ايدز اگر با هر روشى وارد بدن فرد شود، به هيچ طريق ممكن راه علاجى ندارد. بنابراين پيشگيرى تنها راه درمان ايدز است.