صبح ساحل ، اقتصادی - شهناز حاجی قاسمی:درحالی‌که دنیا به سمت تولید محصولات ارگانیک پیش میرود در ایران همچنان مصرف بی‌رویه سموم کشاورزی و کودهای شیمیایی  بحث برانگیز است.

سمهایی که بر طعم محصولات غذایی اثر می‌گذارد و گاها از آن‌ها به‌عنوان قاتلان خاموش یاد می‌شود. سموم کشاورزی و کودهای شیمایی دارای اثرات مخرب زیست‌محیطی است که از طریق آلوده کردن آب‌وخاک بر سلامت انسان تأثیر می‌گذارد.

در استان هرمزگان نیز شواهدی مبنی بر استفاده بی‌رویه برخی کشاورزان از این سموم و کودهای مضر وجود دارد که نگرانی‌هایی را از بابت سلامت مردم ایجاد کرده است.

سودجویی برخی کشاورزان به قیمت جان مردم

یکی از کارگران کشاورزی به «صبح ساحل» می‌گوید در کشاورزی از مقدار زیادی سموم و کودهای شیمیایی استفاده می‌شود. تنها دغدغه برخی کشاورزان سود بیشتر است بنابراین از کودهایی استفاده می‌کنند تا مقدار محصول تولیدی خود را افزایش دهند و کیفیت محصول و عوارض سموم و کودها برای آن‌ها اهمیتی ندارد.

برخی سموم پس از مدتی همچنان بر روی محصولات باقی می‌ماند اما کشاورز بااطلاع از سرطانزا بودن این محصولات، خانواده و نزدیکان خود را از مصرف آن منع می‌کند درحالی‌که همان محصول برای فروش به بازار عرضه می‌شود و هیچ نظارتی بر کار کشاورزان صورت نمی‌گیرد.

همچنین باوجودآنکه در هنگام خرید کودهای شیمیایی در مورد میزان مصرف و عوارض آن به کشاورزان هشدار داده می‌شود اما کشاورزان اعتنایی به توصیه‌ها و هشدارهای کارشناسان کشاورزی ندارند.

دولتی، مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی هرمزگان دراین‌باره گفت: برخی اتهامات در این حوزه وجود دارد. بسیاری از سمومی که در حال حاضر مورداستفاده قرار می‌گیرند دارای مجوز واردات هستند و بر روی آن‌ها بررسی‌های لازم به‌صورت استاندارد از طریق آزمایشگاههای مرجع سازمان حفظ نباتات صورت مگیرد. امسال با همکاری گمرک تعرفه واردات سموم کم‌خطر کاهش‌یافته است تا مصرف این سموم کم‌خطر یا ارگانیک و گیاهی در کشاورزی ترویج پیدا کند.

تولید محصولاتی با حداقل سموم در استان

دولتی افزود: برای تولید محصول خوب نیاز به مصرف سموم در بازه‌های زمانی قبل از برداشت داریم که باقیمانده سموم در این محصولات حداقل ممکن باشد. بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد در کلیه مناطق استان سموم کم‌مصرف استفاده می‌شود.

پیش‌بینی میزان مصرف سموم و آفت‌کش‌ها در استان سالیانه بین 3 تا 5/3 تن در کلیه محصولات است. در حوزه مصرف سموم در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی از میانگین کشوری پایین‌تر هستیم و این موضوع در هرمزگان رعایت می‌شود.

 در برخی از مناطق استان محصولاتی مانند سیر بشاگرد به‌صورت کاملاً ارگانیک تولید می‌شود. در اکثر مناطق استان مانند بستک، بندر خمیر و رودان خرما و مرکبات با حداقل سموم تولید می‌شود.

در حوزه غلات نیز به‌صورت هدفمند روی یک یا دو آفت کمترین میزان سم را داریم. یکی از اهداف در تولید سبزی و صیفی این است که حداقل مصرف سموم را داشته باشیم.

 وی با بیان اینکه حدوداً بین 15 تا 20 هزار هکتار مزارع سبزی و صیفی‌جات در استان وجود دارد، گفت: در بسیاری موارد ازجمله سبزی و صیفی حدوداً 2 الی 3 سالی است که دیدگاه ما به سمت سموم کم‌مصرف و گیاهی سوق داده‌شده است؛ و در حال ترویج استفاده از مواد و عوامل بیولوژیک برای کنترل آفات هستیم. برای سبزی و صیفی‌جات سمومی با دوره مصرف کمتر از دور روز توصیه می‌شود.

دولتی تصریح کرد: حدود 40 نفر کارشناس ناظر تقریباً از ده روز پیش در سطح استان شروع به کار کردند که بر روند تولید محصولات نظارت و توصیه‌های لازم را به بهره‌برداران در مبحث فنی آفات، بیماری‌ها و مبارزه شیمیایی و غیرشیمیایی می‌کنند. در مبحث مبارزه غیرشیمیایی برنامه تولید حشرات مفید جهت کنترل آفات و بیماری‌ها را داریم.

طی برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته 7 محصول از 8 محصول که در برنامه‌ریزی کشوری است در استان هرمزگان نیز وجود دارد.خیار گلخانه‌ای و فضای باز، گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای و فضای باز، سیب‌زمینی، پیاز و پرتقال از محصولاتی هستند که در طرح ارتقای سلامت 8 محصول برای امسال هدف‌گذاری شده‌اند و با همکاری سازمان جهاد کشاورزی، محیط‌زیست و بهداشت در استان در دستور کار و پیگیری است.

ورود و خروج سموم به استان کنترل می‌شود

دولتی همچنین گفت: بعضی از سموم از مبادی غیرقانونی می‌آید که ما در سال‌های گذشته اعمال قانون شدیدی داشتیم و بیش از 20 قلم از این سموم در استان کشف‌شده است همچنین در سالیان قبل گاها کشاورزان از سموم قاچاق و غیرمجاز استفاده می‌کردند که الآن این موضوع در حال بررسی است.

خوشبختانه با افزایش نرخ ارز امسال هیچ گزارشی از ورود سموم قاچاق به استان نداشتیم چون برایشان به‌صرفه نیست که چنین کاری را از مبادی غیرقانونی انجام دهند.امسال کارگروه کنترل عرضه و توزیع آفت‌کش‌ها در استان تشکیل‌شده است و این کارگروه به‌صورت محسوس و نامحسوس تمام فروشگاه‌های مجاز و فعال استان را رصد می‌کند و بر اساس توصیه‌های لازم ورود و خروج سم به تمام مناطق استان تحت نظارت خواهد بود.

همچنین اگر بهره‌برداران با مواردی مانند کم‌فروشی یا گران‌فروشی از سوی فروشگاه‌ها مواجه شوند می‌توانند به کارگروه استانی یا شهرستانی اطلاع دهند.تعداد 194 فروشگاه به‌صورت مجاز در استان اقدام به فروش سموم کشاورزی می‌کنند.

در حال حاضر تمامی این فروشگاه‌ها موظف‌اند بر اساس سامانه‌ای که در سازمان حفظ نباتات کشور است این کار را انجام می‌دهند. در سال جاری بر اساس این سامانه 4 واحد متخلف اعمال قانون شده‌اند.