شهر جناح در غرب هرمزگان را ما هرمزگانی ها با وجود خیرین و فرهنگ دوستان بنامش می شناسیم. از مرحوم شرفا شرفایی کتاب دار و موسس کتابخانه‌ی عمومی کم نظیر شرفایی تا حاج منصور عباسی خیر مدرسه ساز که دل در گرو آبادی سرزمین دارند.  اینبار اما به دیدار یک هنرمند پیشکسوت و موثر در فرهنگ و هنر جناح می رویم.

 

 

استاد احمد پذیرا که اهالی منطقه ایشان را احمد مدان صدا می کنند ، با خوشرویی به استقبال ما می آید و با سلامی گرم و صمیمی ما را می پذیرد.

درِ هال خانه که گشوده می شود بر دیوارِ راهرو ،عکس ها نگاهها را به خود می کشانند.

 نخل و برکه دو نجات بخش اهالی منطقه از قحطی ها و نماد زندگی در جنوب، شروع خوبی برای ورود به خانه ی یک هنرمند دل در گرو زادگاه نهاده است. خانه ای که بوی هنر  می دهد و هنرمندی که چهره خندان و چروکیده هشتاد و پنج ساله اش از اصالت تبارش حرف دارد.

به اتاق سمت راست راهرو هدایت می شویم، قفسه های کتاب خانه  پر از آلبوم عکس ، منظم و با دسته بندی چیده شده اند . عکس ها  روایتگر زندگی مردم منطقه است ،چه در جناح و چه در بحرین که او نوجوانی و جوانی خود را آنجا گذرانده است و در آنجا به خطاطی و موسیقی و عکاسی علاقه مند شده ، آنها را فرا گرفته است.

احمد مدان از سال ۱۳۲۶ در بحرین شروع به عکاسی کرده و با بازگشتش به ایران در اوایل دهه هفتاد به مدت ۱۸ سال در جناح نیز به عکاسی و خطاطی پرداخته است . حاصل تلاش او بیش از ۳۵۰۰۰ هزار قطعه عکس در ۱۷۵ آلبوم از فرهنگ و هنر و زندگی مردم این منطقه از سرزمین است  سندی ماندگار و باارزش برای نسل امروز.

او نوازنده، موسیقی دان و مخترع یک ساز که آن را «بلبل پارس» نام نهاده، می باشد و با گروه های موسیقی هندی و پاکستانی در بحرین همکاری داشته است ، با هنر خطاطیش نیز  چند سالی  در فرودگاه و چند شرکت در بحرین مشغول به کار بوده است، اما همه او را با عکس هایش می شناسند اگر چه به گفته ی خودش با آمدن دوربین های دیجیتال دیگر عکاسی نکرده است. 

در میان عکس های بر دیوار ، دو تصویر از  زنده یادان پروفسور ایرج افشار و دکتر منوچهر ستوده دیده می شود.

 دربارهٔ آن ملاقات خاص و ارزشمند با دو چهره ی جاوید ایران، می پرسم : « آنها از دوستان دکتر شرفا شرفایی بودند در سفرشان به جناح به خانه من هم آمدند و از ساز اختراعی من پرسیدند و گفتند برای ما بنواز تا صدایش را بشنویم ، من آن روز موسیقی مرا ببوس را که تمرین داشتم اجرا کردم و همزمان دکتر منوچهر ستوده آن را خواند ، تمام که شد دوستان گفتند حیف چرا صدای او را ضبط نکردیم ، چون دکتر ستوده تابحال هیچ وقت در جمع دیگری نخوانده بود»

زنده نامان دکتر افشار و دکترستوده یادداشتی نیز برای استاد مدان در دفترش به یادگار نوشته و او را «گنج شایگان جناح» نامیده اند. 

«گنج شایگان جناح» بعدها در سال ۱۳۹۳ به همّت حاج منصور عباسی نویسنده و خیّر بنامِ جناحی نامِ کتاب زندگی نامه احمد مدان شد و به پاس سالها تلاش و فرهنگ سازی برای شهر جناح و مردمش توسط نشر احسان منتشر گردید و  تقدیم وی شد.

دیدار و هم نشینی با ‏استاد احمد پذیرا، عکاس، خطاط، موسیقی دان، هنرمند پیشکسوت اهل شهر جناح بستک استان هرمزگان یکی از باارزش ترین دیدارها در این روزگار است.

انسانی بسیار شریف ، متواضع و فرهیخته که از نشستن در کنارش ، دیدن عکس ها و شنیدن حرف هایش شوق و ذوقی دو چندان برای شنیدن و آموختن  به ما هدیه می دهد.

او فردی موثر در فرهنگ عامه می باشد با نگارخانه ای بسیار غنی و با ارزش. شایسته است او و کسانی چون او را  بیشتر قدر بدانیم و به نسل جدید معرفی نماییم.

 

به قلم: ابراهیم رفیعی