کالابرگ الکترونیکی برای اولین بار در بهمن‌ماه 1401 در هرمزگان کلید خورد و قرار بود در سراسر کشور اجرا شود. درنهایت، تمام خانوارهای یارانه‌بگیری که حسابشان در استان افتتاح‌شده، مشمول طرح کالابرگ می‌شوند. 

 

پس‌ازآنکه ارز 4200 تومانی پردردسر برای اقتصاد ایران، از فهرست کارهای دولت خارج شد، مجلس این نهاد را مکلف کرد تا کالابرگ را در دستور کار خود قرار دهد و درعین‌حال قیمت کالاهای اساسی به شهریورماه 1400 بازگردد. این تصمیم دولت سیزدهم باهدف حمایت از سبد غذایی خانوار اجرا شد تا بااعتبار یارانه‌ای که پیشتر به آن‌ها تعلق می‌گرفت، بتوانند 10 قلم کالای اساسی را یک ماه زودتر خریداری کنند اما آن‌طور که پیداست مردم از این طرح زیاد استقبال نکردند و معتقد هستند که مبلغ ناچیز یارانه، تنها برای خرید یک کالای اساسی بسنده می‌کند. حال به‌تازگی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه از افزایش 20 درصدی مبلغ یارانه معیشتی برای سه دهک کم‌درآمد جامعه در صورت استفاده از طرح کالابرگ الکترونیک خبر داد. این موضوع ممکن است موجب سوق دادن مردم به سمت کالابرگ الکترونیکی ‌شود. در ادامه به جدیدترین تصمیمات دولت دراین‌باره و صحبت‌های مردم در مورد طرح کالابرگ الکترونیکی می‌پردازیم.

 

 «داود منظور»، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه در توئیتی در صفحه شخصی خود از آغاز اجرای فراگیر کالابرگ الکترونیک در روزهای آینده برای سه دهک اول درآمدی خبر داد. به گفته  رئیس سازمان برنامه‌وبودجه، افزایش 20 درصدی مبلغ یارانه در صورت استفاده از کالابرگ برای خرید 9 قلم کالای اساسی مشمول طرح کالابرگ الکترونیکی انجام می‌شود. وی تأکید کرد:‌ امکان استفاده از یارانه ماه بعد برای خرید کالاهای مشمول طرح کالابرگ در هرماه امکان‌پذیر خواهد بود. از طرفی،  «هادی کاشف مجری»، مجری طرح کالابرگ الکترونیک و مدیرعامل شرکت خدمات فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان(فارا) دراین‌باره گفت: «هنوز افزایش 20 درصدی اعتبار کالابرگ برای سه دهک کم‌درآمد به ما ابلاغ نشده است و فعلاً رئیس سازمان برنامه‌وبودجه از طریق فضای مجازی این خبر را اعلام کرده است. در حال حاضر طرح کالابرگ الکترونیک در سراسر کشور اجرا می‌شود که در این زمینه 39 هزار فروشگاه معمولی و 6 فروشگاه زنجیره‌ای به طرح کالابرگ الکترونیکی پیوسته‌اند». «رضا عسگریان»، معاون رفاه و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز دراین‌باره گفته است: «دوسال است که اجرای طرح کالابرگ آغازشده است. این طرح سه مرحله اجرای آزمایشی داشته و پایلوت سوم آن تقریباً کشوری بود. اگر قرار است به‌صورت سراسری و قطعی اجرا شود نیازمند زیرساخت‌های بسیار قدرتمند است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بالای ۹۰ درصد آمادگی دارد که طرح کالابرگ را به‌طور سراسری اجرا کند». به گفته معاون رفاه و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در حال حاضر دولت حداقل در ۴۸ هزار نقطه از کشور با فروشگاه‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای درباره کالابرگ الکترونیکی به توافق رسیده است. « احد آزادی‌خواه»، رئیس کمیته دام‌پروری کمیسیون کشاورزی مجلس معتقد است:«دولت باید کالابرگ الکترونیک را توزیع و بر اساس استانداردهای موجود به دهک‌های مختلف مرغ تحویل دهد و قیمت را بر اساس آنالیز دقیق تعیین کند؛ جز این نیز راهی وجود ندارد».  پیشتر «هادی کاشف»، مجری طرح کالابرگ الکترونیک و مدیرعامل شرکت خدمات فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان(فارا) در اردیبهشت‌ماه سال جاری با اعلام واریز یارانه خردادماه به‌حساب سرپرستان خانوار و شارژ اعتبار خرید کالابرگ الکترونیکی، گفته بود که یارانه بگیران می‌توانند از اعتبار یارانه در قالب کالابرگ الکترونیکی اقلام اساسی خود را خرید کنند. همچنین چنانچه سرپرستان خانوار در ماه گذشته از کالابرگ الکترونیکی استفاده نکرده باشند، رقم کامل یارانه برایشان قابل‌برداشت است و در صورت استفاده به همان میزان از یارانه خانوار کسر شده و باقی‌مانده مبلغ به‌حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود. در قالب این طرح بالغ‌بر ۵۰ هزار فروشگاه در سرتاسر کشور به این سامانه متصل شده‌اند که برنامه شرکت فارا رساندن تعداد فروشگاه‌های ارائه‌دهنده خرید اعتباری به بیش از ۶۰ هزار فروشگاه تا پایان خردادماه سال جاری است. سرپرستان خانوار از طریق اپلیکیشن «شما» می‌توانند ریز تراکنش‌های خرید خود از طریق کالابرگ را مشاهده کنند. 

 

مردم هرمزگان از طرح کالابرگ الکترونیکی استقبال چندانی نداشتند و ترجیح می‌دادند که ماهیانه مبلغ یارانه را دریافت کنند تا کالابرگ الکترونیکی! مدیر یکی از فروشگاه‌هایی که مردم می‌توانند با کالابرگ الکترونیکی ازآنجا خرید کنند، دراین‌باره گفت:« از بهمن‌ماه سال 1401 که طرح کالابرگ الکترونیکی در استان آغازشده بود، خیال می‌کردیم که شمار زیادی برای کالابرگ الکترونیکی به فروشگاه مراجعه کنند اما شمار مراجعه‌کنندگان بسیار محدود بود». «کلثوم»، مادر سه فرزند و سرپرست خانوار است. 

از او درباره طرح کالابرگ الکترونیکی پرسیدم اما هیچ اطلاعی از اجرای چنین طرحی نداشت. وی پس از اطلاع از این جزییات طرح گفت:« این طرح برای من که به‌سختی هزینه خوردوخوراک را تأمین می‌کنم و به نظرم این طرح می‌تواند برای به پایان رساندن ماه، مفید باشد». اما از چندین شهروند دیگر پرسیدم موافق طرح نبودند و مدعی بودند که افزایش یارانه نقدی می‌تواند تأثیر بهتری در امرارمعاش مردم داشته باشد. در این طرح فراگیر، یارانه نقدی در قالب یک پلتفرم و بستر، به کالابرگ الکترونیکی تبدیل می‌شود تا مردم با مراجعه به هر فروشگاهی بتوانند کالاها را خریداری کنند. در این طرح قیمت کالاهای مشمول به نرخ مصوب تصریح‌شده در قانون محاسبه‌شده و مردم می‌توانند از اعتبار یارانه‌ای خود استفاده کنند. به‌این‌ترتیب مردم می‌توانند به‌صورت اعتباری تقریباً حدود یک ماه قبل از واریز یارانه نقدی‌شان خرید اعتباری برای ۱۰ قلم کالای پرمصرف مانند قند، شکر، برنج، ماکارونی، روغن، تخم‌مرغ، مرغ، انواع پنیر، انواع شیر و انواع ماست داشته باشند و چنانچه تمایل به خرید کالابرگ الکترونیکی نبود، همچنان امکان برداشت نقدی یارانه واریزی ماه‌های آینده وجود دارد. چنانچه سرپرستان خانوار در ماه گذشته از کالابرگ الکترونیکی استفاده نکرده باشند، رقم کامل یارانه برایشان قابل‌برداشت است و در صورت استفاده به همان میزان از یارانه خانوار کسر شده و باقی‌مانده مبلغ به‌حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.