شهریور ماه برای خیلی‌ها فصل آماده شدن برای سال تحصیلی جدید و خرید دفتر و کتاب و لباس مدرسه ‌است. هر سال که می‌گذرد مخارج تحصیل از سال قبل بیشتر می‌شود و خانواده‌ها را برای تامین مخارج آن در تنگنای بیشتری قرار می‌دهد. چند سالی است که هزینه‌ها به حدی بالا رفته است که دیگر خانواده‌های حداقلی‌بگیر، درآمدشان به سختی کفاف پرداخت هزینه‌های تحصیل فرزندانشان را می‌دهد. انگار همین دیروز بود که اکثر خانواده‌ها فرزندانشان را به مدارس دولتی پرجمعیت می‌فرستادند و عمده هزینه تحصیل آنها کتاب و دفتر و لباس فرم بود. امروزه با وجود اینکه خانواده‌ها بیشتر از قبل در مضیغه مالی هستند؛ اما ترجیح می‌دهند فرزندان خود را در مدارس غیرانتفاعی ثبت نام کنند و آنها را با سرویس به مدرسه بفرستند. چراکه معتقدند مدارس غیرانتفاعی به دلیل اینکه دانش‌آموزان کمتری دارند؛ بهتر به امور تحصیل فرزندانشان رسیدگی می‌کنند و فرزندان از امور فوق برنامه و تفریحی بیشتری در طول سال تحصیلی بهره‌مند می‌شوند. در این مقاله قصد داریم هزینه‌های سال تحصیلی جدید را برآورد کنیم و آن را با دهه قبل مقایسه کنیم تا ببینیم تورم در بخش تحصیل چقدر افزایش پیدا کرده است.

  

پرداخت هزینه ثبت‌نام که حالا در لوای عنوانی چون مشارکت معمول شده است؛ جدا از پول کتاب، فوق‌برنامه‌ها و... است. هزینه ثبت‌نام هر دانش‌آموز در مدارس دولتی در مقاطع مختلف ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم بین ۷۰۰هزار تومان تا ۲میلیون‌و۵۰۰هزار تومان متغیر است. این درحالی است‌که درس‌خواندن یک دانش‌آموز مقطع ابتدایی در مدارس غیرانتفاعی فارغ از هزینه‌های فوق‌برنامه و... صرفا در بخش شهریه از7میلیون تا 40 میلیون تومان بسته به درجه و اعتبار مدرسه برای خانواده‌ها آب می‌خورد. 

شهریه ثابت مدارس غیردولتی  در سال گذشته حداقل 4 میلیون تومان و حداکثر 35 میلیون تومان اعلام شده بود و جمع کل هزینه‌های تحصیل شامل لباس فرم، سرویس مدرسه و فعالیت‌های فوق برنامه در این مدارس برای سال گذشته حدود 24 میلیون برای مقطع پیش دبستانی و حدود 40 میلیون برای مقطع تحصیلی دبیرستان تمام می‌شد. که بر اساس حداقل حقوق، هزینه تحصیل برای یک خانواده تک فرزند ماهانه بین دو میلیون 700 هزار تومان تا 4 میلیون و 400 هزار تومان برآورد می‌شد. یعنی 47 درصد تا 77درصد حقوق یک خانواده، صرف تحصیل دانش‌آموز می‌شده است. این درحالی است‌که در سال تحصیلی پیش‌رو لباس فرم بین 500 هزار تومان تا یک میلیون تومان قیمت خواهد داشت. سرویس مدرسه با احتساب افزایش ۴۵ درصدی نرخ سرویس مدارس برای سال تحصیلی جدید 3 میلیون و 700 هزار تومان هزینه دارد. خانواده‌ها برای خرید لوازم التحریر بین یک میلیون و 800 هزار تومان تا دو میلیون و 800 هزار تومان بایستی بودجه در نظر بگیرند و برای سایر هزینه‌ها نیز حداکثر بودجه یک تا دو میلیون تومانی کفایت می‌کند یعنی جمع کل هزینه‌های تحصیل حداکثر چیزی بین 7 میلیون تومان تا 8 میلیون و 500 هزار تومان هزینه در بر خواهد داشت. یعنی در طول 9 ماه تحصیلی غیر از در نظر گرفتن شهریه مدرسه، هر خانواده بایستی ماهانه حدود 800 هزار تومان برای هزینه تحصیل فرزند خود در نظر بگیرند که اگر حداقل شهریه را نیز به آن اضافه کنیم تا 3 میلیون و 500 هزار تومان برای خانواده‌ها تمام می‌شود. در حالت حداکثری نیز ماهانه بیش از 5 میلیون تومان هزینه تحصیل یک دانش‌آموز خواهد بود.

  

    

  

در سال تحصیلی 90 حداقل شهریه ثابت دوره ابتدایی 350 هزار تومان و حداقل شهریه ثابت دوره راهنمایی تحصیلی 450 هزار تومان و حداقل شهریه ثابت دوره متوسطه 600 هزار تومان بوده و شهریه پیش‌دبستانی هم معادل 80 درصد شهریه ثابت دوره ابتدایی همان مدرسه محاسبه می‌شده است. لباس فرم دخترانه و پسرانه نیز بین 30  هزار تومان تا 40 هزار تومان قیمت داشته است. سرویس مدرسه نیز حدود 20 هزار تومان هزینه در برداشته است. خانواده‌ها برای خرید لوازم التحریر بین 70 تا 100 هزار تومان بایستی بودجه در نظر می‌گرفتند. برای سایر هزینه‌ها نیز حداکثر بودجه 100 هزار تومانی کفایت می‌کرده یعنی جمع کل هزینه‌های تحصیل چیزی بین 400 هزار تومان برای مقطع پیش دبستانی تا 750 هزار تومان برای مقطع تحصیلی دبیرستان و در طول یک سال تحصیلی متغیر بوده است. در آن زمان حداقل حقوق کارگری 330 هزار تومان بوده و هزینه تحصیل برای یک خانواده تک فرزند ماهانه بین 44 هزار تومان تا 83 هزار تومان بوده است. یعنی 13 درصد تا 25 درصد حقوق یک خانواده صرف تحصیل دانش‌آموز می‌شده است.

  

همانطور که مشخص است؛ هزینه تحصیل در طی یک دهه گذشته رشد چشمگیری داشته است. حال آنکه در سال‌های اخیر اقبال خانواده‌ها به سمت مدارس غیرانتفاعی بیشتر است؛ چراکه سالهاست آمار نفرات برتر کنکور نشان‌ می‌دهد که نفرات برتر عمدتا از مدارس غیرانتفاعی هستند. در سال گذشته تنها یک نفر از مدارس دولتی جزء نفرات برتر کنکور بود و بقیه کسانی بودند که برای تحصیل هزینه‌های گزافی پرداخته بودند. این قضیه نشان دهنده تشدید شکاف طبقاتی است و موضوع عدم دسترسی عادلانه از خدمات آموزشی را در کشور مطرح می‌کند.

   

  

روزنامه صبح ساحل