ایران به‌لحاظ منابع طبیعی، معادن، نفت، گاز و ... کشوری بسیار غنی است. تنها ارزش ذخایر نفت و گاز کشور 37 تریلیون دلار است. برای اینکه مقایسه بهتری صورت بگیرد این رقم را با ارزش شرکت اپل که با ارزش‌ترین شرکت دنیاست مقایسه کنید. اپل در حال حاضر سه تریلیون دلار است. یعنی ایران بیش از ده برابر ارزش شرکت اپل نفت و گاز در اختیار دارد. علاوه بر نفت و گاز ایران به دلیل تمدن چند هزارساله‌ای که دارد از آثار باستانی بسیار غنی است و با وجود اینکه بسیاری از آن به تاراج رفته است اما بازهم میلیاردها دلار اشیاء عتیقه و آثار باستانی در ایران وجود دارد که می‎تواند درآمد بسیار بالایی در صنعت توریسم برای ایران به ارمغان بیاورد. اما متاسفانه ایران در این زمینه چندان موفق عمل نکرده است. همچنین معادن بسیار زیادی اعم از طلا، مس، آهن و ... در ایران وجود دارد. معادنی چون مس سرچشمه کرمان و سنگ‌آهن چادرملو در قلب کوير مرکزی ايران سبب شده تا ایران دو معدن از پر عیارترین و منحصر به فردترین معادن دنیا را به نام خود ثبت کند. با این حال ایرانی‌ها درآمد سرانه بالایی ندارند و شکاف طبقانی در آن بسیار زیاد است.

   

  

از زمان اکتشاف نفت تاکنون ۵۷۲ میلیارد و ۱۱۹ میلیون و ۷۶۲ هزار بشکه نفت توسط اعضای اوپک استخراج شده که ۱۳.۸ درصد از این رقم سهم ایران بوده است. طی ۱۲ سال گذشته یعنی از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ بیش از ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون بشکه نفت در ایران تولید شده که برابر با ۳ میلیون و ۱۲۷ هزار بشکه در روز بوده است. لازم به ذکر است که ارزش ذخایر نفت و گاز کشور 37 هزار میلیارد دلار است. و در حال حاضر صد میلیارد بشکه نفت، 94 میلیارد بشکه میعانات گازی و 207 میلیارد بشکه گاز برای ایران باقیمانده است. همچنین حجم ذخایر قطعی و احتمالی طلای کشور چیزی درحدود ۳۴۰تن است. آذربایجان ‌شرقی، آذربایجان‌غربی، کردستان، سیستان ‌و بلوچستان، خراسان ‌رضوی، اصفهان، مرکزی و همدان از استان‌هایی به‌شمار می‌روند که در زمینه برخورداری از معادن طلا از شرایط خوبی برخوردارند و این درحالی‌است که تاکنون بیش‌از ۵۰ناحیه و منطقه معدنی طلاخیز در کشور شناسایی شده‌است. با این حال استخراج مواد معدنی تنها ۰٫۶ درصد در تولید ناخالص داخلی کشور نقش دارد.

 

استان کردستان ازنظر دارا بودن معادن گران‌بها «بهشت معادن ایران» لقب گرفته‌است. براین اساس است که کردستان با برخورداری از ۱۸گونه ماده معدنی، استانی غنی در حوزه معادن به‌حساب می‌آید. درچنین شرایطی بیش‌از ۵۰درصد از ظرفیت طلای کشور در استان کردستان استخراج می‌شود.کردستان ۴۷۳معدن دارد که معادن طلا از مهم‌ترین معادن کردستان به‌شمار می‌رود.

  

آذربایجان‌غربی در زمینه ذخایر و تولید طلا جزو استان‌های برتر کشور به‌حساب می‌آید و بزرگ‌ترین معدن طلای کشور در این استان قرار دارد. سالانه بیش‌از 980 هزارتن کانسنگ طلا از معادن این استان استحصال می‌شود. ظرفیت اسمی استخراج از معادن طلای استان بیش‌از یک‌میلیون و ۷۵هزارتن است. واحد معدنی طلای «زرشوران» در تکاب به‌عنوان بزرگ‌ترین معدن طلای خاورمیانه، با ظرفیت تولید ۶تن طلا در سال بزرگ‌ترین معدن طلای کشور است.

  

خراسان‌رضوی 7 معدن طلا وجود دارد که درحال‌حاضر 5 معدن درحال بهره‌برداری و 2 معدن دیگر در آن راکت است. لازم به ذکر است که کشف طلا در خراسان‌رضوی به سال 1382 بازمی‌گردد. معادن استان کرمان نیز با بیش از 23 هزار نفر بیشترین میزان اشتغال‌زایی را به خود اختصاص داده‌اند. بعد از آن نیز معادن استان یزد با بیش از 13 هزار نفر در جایگاه دوم قرار دارند.

  

استان‌های «تهران، بوشهر، یزد، سمنان، مرکزی، اصفهان و قزوین» دارای بالاترین و استان‌های «سیستان و بلوچستان، کردستان، گلستان، آذربایجان غربی، خراسان شمالی، لرستان، خراسان جنوبی و چهار محال و بختیاری» به ترتیب دارای پایین‌ترین درآمد اقتصادی (تولید ناخالص بدون نفت/گاز/معدن/برق) سرانه در بین استان‌های کشور پیش از شروع تحریم‌های ظالمانه (۱۳۹۶) بودند.

 بر اساس گزارش مرکز آمار متوسط درآمدهای خانوارهای شهری در سال گذشته حدود ۱۱۲ میلیون و ۴۲۱ هزار تومان بوده‌است و تهرانی‌ها با متوسط درآمد سالانه ۱۵۹ میلیون و ۸۸۴ هزار تومان، پردرآمدترین و کرمانی‌ها با متوسط درآمد سالانه ۷۱ میلیون و ۱۲۸هزار تومان کم‌درآمدترین خانورهای شهری کشور در سال گذشته بودند.

  

در 16 سال گذشته همواره استان تهران بالاترین درآمد سرانه خانوار را در کشور داشته است؛ این در حالی است که در همین بازه زمانی جایگاه کم‌درآمدترین استان بین 8 استان مختلف جابه‌جا شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در 16 سال گذشته هشت استان در جایگاه فقیرترین استان کشور قرار گرفته‌اند. به بیان دیگر در سال‌های گذشته یک یا دو استان به طور ثابت در جایگاه انتهایی رتبه‌بندی سرانه درآمد خانوار قرار نداشتند و قعر این جدول میان استان‌های مختلف چرخیده است. در سال‌های پایانی دهه 80 برای چهار سال متوالی استان خراسان جنوبی کم‌ترین درآمد سرانه خانوار را داشته است اما همین استان در دهه 90 هیچگاه در این جایگاه قرار نگرفته است. در دهه گذشته نیز این جایگاه به استان‌های کرمان(4 مرتبه)، ایلام(2 مرتبه)، آذربایجان غربی(2 بار)، مرکزی(یک بار)، آذربایجان شرقی(یک بار) و سیستان و بلوچستان(یک بار) تعلق داشته است.

با وجود اینکه سیستان و بلوچستان معمولا در بین عموم محروم‌ترین استان کشور شناخته می‌شود، اما در 16 سال گذشته این استان تنها یک بار در جایگاه کم‌ترین درآمد سرانه خانوار قرار گرفته است. یک نکته جالب دیگر هم این است که در بین اسامی این استان‌ها دیده شدن نام آذربایجان شرقی است. استان آذربایجان شرقی که مرکز آن شهر تبریز است بر اساس آمارهای رسمی در سال 90 کم‌ترین درآمد سرانه خانوار را در کشور داشته است.

  

همان‌طور که متوجه شدید ایران به لحاظ معادن و ذخایر نفت و گاز بسیار غنی است؛ به‌طوری‌که اگر تنها ذخایر نفت و گاز را بین مردم ایران تقسیم کنیم؛ به‌هر نفر بیش از 21 میلیارد تومان ثروت می‌رسد. اما وقتی به متوسط درآمد مرفه‌ترین استان کشور نگاه می‌کنیم؛ می‌بینیم که درآمد متوسط سالانه تهرانی‌ها تنها ۱۵۹ میلیون و ۸۸۴ هزار تومان است. یعنی اگرچه که ایران کشوری غنی است اما مردمی فقیر دارد. به‌علاوه بر اساس آمارهای موجود مشخص است که شکاف طبقاتی نیز در ایران بسیار بالاست و وقتی پای مقایسه میلیون‌های ایرانی می‌رسد؛ ایرانی‌ها در میان ۳۰ ملت ثروتمند در دنیا قرار می‌گیرند. این تناقض‌ها ایران را به کشوری مهاجر‌فرست بدل کرده است و عجیب نیست اگر ایران سومین ثبت‌نام کننده در لاتاری باشد و حتی بیش از دو هزار نفر از معلمان از مرز سیستان‌و‌بلوچستان مهاجرت کرده باشند و سیصد هزار دانشجو تنها به ترکیه فرستاده باشد. این تراژدی تنها زمانی پایان می‌پذیرد که در قدم اول وضعیت اقتصادی و معیشتی عموم مردم از یک رفاه و ثبات نسبی برخوردار باشد.