شینگن عربی طرحی است که به تازگی در نشست وزیران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در مسقط به تصویب رسیده است. پیشبینی میشود این ویزای جدید، سال آینده یا حداکثر در سال ۲۰۲۵ راه اندازی شود. علاوه بر این، قرار است به زودی جریمههای عبور و مرور خودروها در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس هم به یکدیگر متصل شوند. وزیر اقتصاد امارات در همین خصوص گفته است؛ ویزای مشترک بخش اساسی در استراتژی ۲۰۳۰ گردشگری کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. هدف این طرح افزایش سهم گردشگری در اقتصاد از طریق افزایش سفر منطقهای و بالابردن میانگین اشغال هتل هاست. استراتژی ۲۰۳۰ گردشگری شورای همکاری به دنبال رسیدن تعداد مسافران به ۶ کشور جنوب خلیج فارس به رقم ۱۲۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر تا سال ۲۰۳۰ است. این رقم در سال گذشته میلادی، ۳۹ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بود. این به معنی افزایش ۱۳۷ درصدی است. شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس با طرح صدور ویزای مشترک گردشگری، به گردشگران این امکان را میدهند تا با دریافت ویزا از یکی از این کشورها، بتوانند از ۵کشور دیگر هم دیدن کنند. این ویزای مشترک شامل کویت، عربستان، بحرین، قطر، امارات و عمان میشود.
شورای همکاری کشورهای عرب خلیج فارس چیست؟
شورای همکاری خلیج فارس اتحاد سیاسی و اقتصادی شش کشور خاورمیانه شامل عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، قطر، بحرین و عمان است. شورای همکاری خلیج فارس در ماه مه 1981 در ریاض، عربستان سعودی تأسیس شد. هدف شورای همکاری خلیج فارس دستیابی به وحدت میان اعضای آن بر اساس اهداف مشترک و هویت سیاسی و فرهنگی مشابه آنهاست که ریشه در فرهنگ عربی و اسلامی دارد. ریاست شورا به صورت چرخشی سالانه است. شورای کشورهای عرب حوزه خلیج فارس که با نام شورای همکاری دولتهای عرب خلیج فارس شناخته شده است به دلیل برخورداری از جایگاه استراتژیک در خاورمیانه و ثروتهای عظیم طبیعی، جبههای مهم و با نفوذ در جهان عرب محسوب میشود که تصمیماتش میتواند بر روند جریانات مختلف در خاورمیانه تاثیر گذار باشد. میتوان گفت مهمترین ماده منشور شورای همکاری خلیج فارس ماده 4 است که بیان میکند این اتحاد برای تقویت روابط بین کشورهای عضو و ارتقای همکاری بین شهروندان کشورها تشکیل شدهاست. همچنین شورای همکاری خلیج فارس دارای یک شورای برنامهریزی دفاعی است که همکاری نظامی بین کشورهای عضو را هماهنگ میکند. بالاترین نهاد تصمیمگیری شورای همکاری خلیج فارس، شورای عالی است که به صورت سالانه تشکیل جلسه میدهد و از سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تشکیل میشود. تصمیمات شورای عالی به اتفاق آرا اتخاذ میشود. شورای وزیران متشکل از وزرای خارجه یا سایر مقامات دولتی هر سه ماه یکبار برای اجرای تصمیمات شورای عالی و پیشنهاد سیاست جدید تشکیل جلسه میدهد. بازوی اداری اتحاد دفتر دبیرخانه کل است که اجرای سیاست ها را نظارت میکند. موافقت نامههای شورای همکاری خلیج فارس معمولاً بر روی هماهنگی امنیتی یا اقتصادی تمرکز دارند. از نظر هماهنگی امنیتی، سیاستها شامل سپر شبه جزیره در سال 1984 و یک سرمایهگذاری نظامی مشترک است که در عربستان سعودی مستقر است. بهعلاوه این شورا دارای امضای پیمان اشتراک اطلاعات در سال 2004 است. این کشورها برای ایجاد یک اتحاد اقتصادی نیز در تلاش هستند اما توافق برای راهاندازی یک واحد پول منطقهای مشابه یورو هنوز به نتیجه نرسیده است. با این حال، هماهنگی در سیاست مالیاتی مثمر ثمر بوده است. اتحادیه گمرکی در همین راستا در سال 2015 اجرا شد. اعمال مالیات بر ارزش افزوده 5 درصدی نیز در سال 2018 اجرایی شد. عربستان سعودی و امارات اولین کشورهایی بودند مالیات بر ارزش افزوده وضع کردند.
هزینه اقامت در ایران، نصف اقامت در امارات
نزدیکترین داده قابلبررسی گردشگری در ایران به سال ۲۰۱۹ بازمیگردد. چراکه در سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ با وجود اینکه دادههای زیادی در مورد گردشگری ورودی به ایران منتشر شده است؛ اما تاثیر کرونا بر روی این داده باعث میشود که نتوان به صورت منطقی به این داده اتکا کرد. بر اساس دادههای بانک جهانی در سال ۲۰۱۹ ایران نزدیک به ۹ میلیون گردشگر، عربستان سعودی ۲۰ میلیون نفر، کویت ۸.۵ میلیون نفر و امارات بیش از ۲۵ میلیون گردشگر ورودی داشتهاست. همچنین طبق اسناد گزارش عملکرد وزارت گردشگری ایران، در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۴۰۴ هتل فعال و تعداد ۲۹۱۹ اقامتگاه بومگردی در کشور فعال بوده است. در مقابل بر اساس داده Statista کشور امارات در سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۱۰۸۹ هتل فعال داشتهاست. این کشور توانسته است در سال ۲۰۱۹ با تعداد هتل کمتر نسبت به ایران، ۲.۵ برابر گردشگر ورودی بیشتری را جذب کند. با این حال اقامت در هتلها و اقامتگاههای ایرانی ارزانتر از دیگر کشورها است. براساس دادههای موجود اقامت در ایران برای یک گردشگر 720 دلار هزینه دارد درحالی که در امارات نزدیک 1500 دلار هزینه خواهد داشت.
امارات و قطر با اینکه سطح خاکی کمتری نسبت دارند؛ اما ۲ و ۱۰ برابر از ایران گرانتر هستند. در سال ۲۰۲۰ درآمد به ازای هر توریست برای کشور قطر نزدیک به ۲۵ هزار دلار بوده است.
نفع ایران از شینگن عربی
ایران سرزمین چهارفصلی است که جاذبههای گردشگری فراوانی دارد و شینگن عربی فرصتی است تا صنعت گردشگری ایران نیز جان دوبارهای بگیرد. اما این امر مستلزم آن است که ریلگذاری صحیحی در زمینه فراهم کردم زیرساختهای صنعت توریسم انجام شود. همچنین سیاستهای کلی در مواجه با گردشگران خانم تاحدی که به ارزشهای ایرانی و اسلامی خدشه وارد نمیشود؛ تعدیل شود تا بانوان گردشگری که از سایر کشورها به ایران سفر میکنند احساس امنیت و آزادی را در طول سفر خود تجربه کنند. اما نباید از یاد برد که ایران از برگزاری جام جهانی قطر نفع انتفاعی چندانی نبرد و اگر میخواهیم آن تجربه دوباره تکرار نشود؛ بایستی مدیریت صحیحی از هماکنون برای جذب گردشگران صورت پذیرد.