خستگی زیاد، احساس نیاز به خواب، کلافگی، بدن درد و ...، انگار یک جای کار می‌لنگد. بارها و بارها آزمایش می‌دهید اما مورد غیر طبیعی وجود ندارد. احساس بیماری همیشه در شما وجود دارد و این مسئله باعث اختلال در زندگی‌تان شده است. گاهی دچار دل‌پیچه و سردرد هم می‌شوید و فکر اینکه شاید به یک بیماری جدی مبتلا شده باشید، رهایتان نمی‌کند. از اینکه دائما آزمایش بدهید، خسته شدید و دوست دارید پر انرژی و با نشاط به زندگی خود ادامه بدهید ولی انگار بدن‌تان سر ناسازگاری دارد. این‌ها تصویر کوچکی از فیبرومیالژیا است، مشکلی که افراد زیادی را به خود درگیر می‌کند. افرادی که به فیبرومیالژیا مبتلا هستند در ظاهر از نظر جسمی مشکلی ندارند اما با علائم بیماری، زندگی خود را سپری می‌کنند و کیفیت زندگی آن‌ها نیز چندان تعریفی ندارد. برای اینکه درباره فیبرومیالژیا بیشتر بدانید، این متن را به دقت بخوانید. 

   

فیبرومیالژیا در واقع یک بیماری طولانی مدت یا مزمن است که باعث بروز علائم بسیار زیادی در افراد مبتلا خواهد شد. مبتلایان به فیبرومیالژیا نسبت به درد حساس می‌شوند. اینکه فیبرومیالژیا دقیقا به چه علتی افراد را درگیر خود می‌کند هنوز مشخص نیست اما برخی از دلایل ممکن است در بروز یا تشدید این بیماری نقش داشته باشند. تشخیص فیبرومیالژیا کار چندان راحتی نیست چون علائم آن به بسیاری از بیماری‌ها شباهت دارد ضمن اینکه اغلب در آزمایش‌های فرد مبتلا، نشانه‌ای از بیماری وجود ندارد. در واقع آزمایشی که بتوان برای تشخیص قطعی فیبرومیالژیا به تنهایی از آن کمک گرفت، وجود ندارد. آن چیزی که بیشتر از همه در این بیماران به چشم می‌آید احساس درد در بدن به ویژه در نقاط حساس به درد است.

  

بسیاری از افراد تصور می‌کنند فیبرومیالژیا و سندروم خستگی مزمن (CFS)، یک بیماری است در حالی‌که با وجود شباهت‌های بسیار، بین این دو بیماری تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. 

افراد مبتلا به سندروم خستگی مزمن از خستگی شدید رنج می‌برند و در کنار آن دچار مشکلاتی چون درد عضلانی و مفصلی، اختلال در خواب، مشکلات حافظه و تمرکز می‌شوند ضمن اینکه به نور و صدا نیز حساسیت دارند. دلیل بروز سندروم خستگی مزمن مشخص نیست اما برخی عوامل مانند عفونت‌های ویروسی، مشکلات سیستم ایمنی، استرس و فشارهای روانی ممکن است در ابتلا نقش داشته باشند. با وجود اینکه برخی از علائم در فیبرومیالژیا با سندروم خستگی مزمن مشابه است ولی افراد مبتلا به این بیماری، دچار درد و حساسیت در نقاط بدن (نقاط حساس به تماس و فشار) می‌شوند. در حالی‌که در سندروم خستگی مزمن بیش از آنکه درد مطرح باشد، خستگی شدید و پایدار وجود دارد.  

  

فیبرومیالژیا علائم زیادی ایجاد می‌کند که شدت و نوع این علائم در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی، درد و حالت سفتی در سراسر بدن، خستگی، افسردگی، اضطراب، مشکلات خواب، سردرد به ویژه سردردهای میگرنی، برخی از علائم این بیماری به حساب می‌آیند. افراد مبتلا ممکن است دچار مشکل در تفکر یا اختلال در تمرکز شوند. سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها، درد در صورت یا فک، مشکلات گوارشی، درد شکم، نفخ و یبوست، برخی دیگر از علائم فیبرومیالژیا است. این دسته از افراد ممکن است به مشکلات مثانه، خارش و دردهای مبهم و مداوم دچار شوند. برخی از بیماران نسبت به نور، دما یا بو بیش از حد حساس می‌شوند که این مسئله نیز مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.

  

همان‌طور که اشاره شد، علت اصلی ابتلا به فیبرومیالژیا مشخص نیست اما برخی عوامل ممکن است شانس ابتلا یا تشدید بیماری را افزایش دهند. برای مثال، آن دسته از افرادی که در شهرها زندگی می‌کنند و زندگی پر استرسی دارند، بیش از سایر افراد به فیبرومیالژیا مبتلا می‌شوند. علاوه بر این، سن یکی دیگر از عواملی است که احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا را بیشتر می‌کند. ابتلا به فیبرومیالژیا در سنین مختلف و حتی در کودکان نیز دیده می‌شود اما در سنین میانسالی شایع‌تر است. 

بروز این بیماری تا حدودی به جنسیت وابسته است به طوری‌که که زنان 2 برابر مردان در معرض ابتلا به آن قرار دارند. آن دسته از افرادی که به لوپوس یا آرتریت روماتوئید (RA) مبتلا هستند، بیش از سایر افراد ممکن است به فیبرومیالژیا دچار شوند. آسیب‌های تکرار شونده، مثل آسیب ناشی از فشار مداوم به مفصل مانند خم شدن زیاد و پیوسته زانو نیز می‌تواند در بروز فیبرومیالژیا نقش داشته باشد.

  

علاوه بر موارد یاد شده، رویدادهای استرس‌زا یا آسیب‌زا نیز ممکن است منجر به فیبرومیالژیا شوند که می‌توان به تجربیات نامطلوب دوران کودکی، تصادفات رانندگی یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اشاره کرد. برخی بیماری‌ها مانند عفونت‌های ویروسی نیز ممکن است باعث ابتلا به فیبرومیالژیا شوند. احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا در افراد چاق بیشتر است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که سابقه خانوادگی در بروز فیبرومیالژیا نقش دارد یعنی اگر فردی به این بیماری دچار باشد، احتمال بروز آن در سایر افراد خانواده نیز وجود خواهد داشت. 

  

برای تشخیص فیبرومیالژیا، گرفتن یک شرح حال خوب از بیمار، معاینه جسمی دقیق و درخواست آزمایش برای رد سایر بیماری‌ها ضروری است. گاهی برای تشخیص بهتر ممکن است پزشک از تصویربرداری رادیولوژی کمک بگیرد. با وجود اینکه تشخیص این بیماری سخت است اما یک پزشک ماهر می‌تواند آن را شناسایی کند. پس از تشخیص با توجه به وضعیت بیمار و مشکلات او، درمان در نظر گرفته می‌شود. البته برای فیبرومیالژیا درمان قطعی وجود ندارد و درمان‌ها بیشتر جنبه حمایتی و با هدف کنترل و مدیریت بیماری هستند. 

  

شدت بیماری فیبرومیالژیا در هر فرد متفاوت است علاوه بر این، دردها و مشکلات ناشی از این بیماری ممکن است در مقطعی از زمان کاهش پیدا کند یا از بین برود و دوباره ایجاد شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که فیبرومیالژیا معمولا با سایر بیماری‌ها مثل آرتریت روماتوئید، لوپوس، سندروم خستگی مزمن، سندروم روده تحریک پذیر و ...، همراه خواهد شد. پزشک برای آن دسته از افرادی که به درد‌های شدید مبتلا هستند، دارو تجویز می‌کند و سایر افراد با تغییر در سبک زندگی خود می‌توانند وضعیت را بهبود ببخشند. داشتن خواب کافی، تغذیه مناسب و ورزش به ویژه ورزش‌های هوازی و تقویت عضلات برای مبتلایان به فیبرومیالژیا از اهمیت بالایی برخوردار است. کارهایی چون یوگا، مدیتیشن و ماساژ به این دسته از افراد کمک می‌کند. در شرایطی که بیمار دچار اضطراب یا افسردگی باشد باید از روانشناس یا روانپزشک کمک بگیرد. آن دسته از افرادی که به اختلال خواب مبتلا هستند باید به متخصص خواب (طب خواب) مراجعه کنند. 

    

فعالیت بدنی در بهبود وضعیت افراد مبتلا به فیبرومیالژیا اهمیت زیادی دارد. متخصصان توصیه می‌کنند که بزرگ‌سالان مبتلا، به مدت 150 دقیقه در هفته فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشند. به عبارت روشن‌تر 5 روز در هفته به مدت 30 دقیقه، انجام فعالیت بدنی توصیه می‌شود. آن دسته از افرادی که تحمل انجام 30 دقیقه ورزش به صورت مداوم را ندارند، می‌توانند 30 دقیقه را به 3 بار و هر بار 10 دقیقه در روز تقسیم کنند. پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری برای مبتلایان به فیبرومیالژیا مفید است. باید توجه داشت که فعالیت بدنی منظم، خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن دیگر مانند بیماری‌های قلبی و دیابت را کاهش می‌دهد. 

  

افرادی که با مبتلایان به فیبرومیالژیا زندگی می‌کنند تا جای ممکن از ایجاد فشار روانی و تنش در این افراد باید بپرهیزند. این دسته از افراد به دلیل بیماری دچار خستگی و مشکلات زیادی هستند به همین دلیل نباید آن‌ها را به تنبلی متهم کرد. کیفیت زندگی در مبتلایان به فیبرومیالژیا پایین است به همین دلیل افسردگی و مشکلات روان به شکل جدی در این دسته از افراد معمولا بیشتر است. چنانچه شدت علائم فیبرومیالژیا زیاد باشد و فرد برای بهبود وضعیت خود اقدامی نکند، ممکن است به دلیل مشکلات ناشی از این بیماری به جراحت یا خودکشی روی بیاورد. پس اصلاح سبک زندگی و کمک گرفتن از متخصصین برای این دسته از افراد ضروری است و نباید وضعیت سلامت جسم و روان را نادیده بگیرند. 

منبع:www.cdc.gov