در حالی که اسرائیل در تنش بوجود آمده خود در غزه همچنان درگیر است و در دست یافتن به اهداف خود با شکست مواجهه شده است در حمله به ساختمان متعلق به کنسولگری ایران در دمشق برای اولین بار یک مرکز دیپلماتیک ایران را مورد هدف قرار داد. با «منصور براتی»، کارشناس مسائل اسرائیل در ارتباط با اهداف و انگیزه اسرائیل از این حمله و اینکه آیا این حمله را می‌توان اعلان جنگ از سوی اسرائیل دانست به گفتگو پرداخته‌ایم.

حمله به یک مقر دیپلماتیک در همه جای دنیا مضموم است و حمله‌ای که به کنسولگری ایران در دمشق انجام شده‌است را بسیاری از کشورها محکوم کردند؛ البته بدون اشاره به اینکه عامل حمله چه کسی بوده و یا بدون اشاره مستقیم به اسرائیل. به نظر می‌رسد این حمله اسرائیلی‌ها در نوع خودش اولین بوده است، ما حمله به مقر دیپلماتیک را قبلاً نداشتیم، مثلا حمله به اقامتگاه نظامی‌های ایران و یا مقامات ایرانی را داشتیم اما حمله به یک مقر دیپلماتیک و کنسولگری ایران که در کنار  سفارت ایران قرار دارد بی سابقه بوده است و نشان‌دهنده افزایش سطح تنش‌ها بین دو طرف است؛ اما آیا به معنای اعلام جنگ اسرائیل به ایران است؟ خیر. ما به دو جهت می‌توانیم این حمله را تحلیل کنیم. 

یک مسیر مسئله انتقام گیری از حمله هفتم اکتبر است؛ به این معنا که اسرائیلی ها بعد از هفتم اکتبر و با شروع عملیات طوفان الاقصی به دلیل ضربه بزرگی که دریافت کردند، برنامه ریزی برای انتقام گیری از کلیه عواملی که در این حمله به نوعی سهیم هستند را شروع کردند. 

کلیه افراد، احزاب، گروه‌ها و دولت‌هایی که در جریان حمله هفتم اکتبر چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم به گروه‌های مقاومت فلسطینی کمک کردند، هدف حملات انتقام گیرانه اسرائیل قرار گرفتند. 

بعد از هفتم اکتبر ایرانی ها و افراد نزدیک به ایران در سراسر منطقه چه در داخل ایران و چه در سوریه مورد حملاتاسرائیل واقع شدند تا اینکه حمله به کنسولگری رخ داد.

دومین مسئله در تحلیل این حمله، سفر رهبران مقاومت به تهران است. سفر اخیر نشان دهنده این بود که گروه های مقاومت تمایل به مقاومت دارند، یعنی در شرایطی نیستند که بخواهند تسلیم شوند؛ منظور از تسلیم  امتیاز دهی در جریان مذاکرات است و ایران نیز روی این موضوع پافشاری می کند.

اسرائیلی ها مایل بودند که یک آتش بس شش هفته‌ای در غزه آغاز شود اما گروه‌های مقاومت تاکید کردند که باید جنگ به پایان برسد و خواستار آتش‌بس موقت نیستند. اگرچه سایر دولت‌هایی که رابطه خوبی با گروه‌های مقاومت دارند از جمله مصر و پیش از مصر قطر در یکی دو ماه گذشته گروه‌های مقاومت  را تحت فشار قرار دادند که تا حدی حاضر به امتیاز دهی بیشتر شوند و این آتش بس برقرار شود اما سفر رهبران مقاومت به تهران نشان‌دهنده فرار مقاومت از این فشارها و پایبندی به موضعی که ایران حامی آن است بود.

ممکن است درگیری‌ها تشدید شود و به نظر من این حمله پاسخی است به تلاش ایران برای حفظ انسجام محور مقاومت و گروه مقاومت فلسطینی. اکنون نیز ما شاهد افزایش سطح تنش با حمله به کنسولگری ایران توسط اسرائیلی ها هستیم. البته به صورت رسمی نپذیرفتند فقط به صورت غیر رسمی و از سخنانشان می‌شود این  مساله را فهمید که در این حمله نقش داشته‌اند.

  

به نظر می‌رسد تنش تا حدی افزایش پیدا خواهد کرد و در واقع اولین گزینه‌ای که برای پاسخ دادن به اسرائیل به ذهن می رسد مستقیما توسط ایران نخواهد بود و شاید این اتفاق هم رخ دهد و ما پاسخ مستقیم داشته باشیم ولی گزینه در دسترس‌تر و گزینه سهل‌الوصول‌تر حملاتی است که از طریق بخش‌های مختلف محور مقاومت و در راس آن‌ها حزب الله انجام شود. همانطور که از فردای روز آغاز جنگ تبادل آتش بین دو طرف برقرار و دنباله‌دار بوده و تنش بین آن‌ها هم تشدید شده است.

 به نظر می‌رسد که این حمله، الگوی تنش‌ها را بین اسرائیل و حزب الله افزایش می‌دهد و ممکن است که به نقاط خطرناک‌تری برسد ولی باز هم بعید است که اسرائیل تا قبل از اینکه در غزه به یک نتیجه جامع‌تری برسد بخواهد به صورت رسمی وارد یک جنگ جدید شود. در جنوب لبنان نیز تبادل آتش ادامه پیدا خواهد کرد ولی اگر زمانی از جنگ در غزه  فارغ شد ممکن است به گزینه جنگ با حزب الله هم فکر کند.

  

 احتمال اینکه این حرف درست باشد وجود دارد ما شاهد این هستیم که اسرائیلی‌ها میزان هماهنگی خود را با امریکایی‌ها مقداری کاهش دادند و از آنجایی که ما با فردی به اسم نتانیاهو دراسرائیل طرف هستیم، علاقه این فرد به اقدامات یک طرفه که متحدانش را دنبال خودش بکشاند زیاد است. نتانیاهو از یک مشی مستقل‌تری نسبت به مخالفان خودش در قبال امریکا پیروی می کند و مایل نیست که  خیلی با آمریکایی ها هماهنگ باشد و تمایل دارد به اینکه که استقلال خودش را در ارتباط با آمریکایی ها حفظ کند.

از اینرو ممکن است که در این حمله با امریکایی‌ها هماهنگ نشده باشد. اینکه امریکایی ها به صورت رسمی می گویند که ما از این حمله خبر نداشتیم نشان از آن دارد که تمایل به باز کردن یک جبهه در برابر ایران و رویارویی مستقیم و گسترش تنش ها و شکل گرفتن یک جنگ منطقه‌ای جدید ندارند.

 آمریکایی ها قصد دارند تا آنجایی که بشود هرچه سریعتر جنگ در غزه تمام شود تا مجددا توجه خود را به اوکراین در برابر روسیه و به شرق دور برای مهار چینی‌ها معطوف کنند. توجه امریکایی‌ها به این دو در منطقه یک شکست و یک مانع برایشان به حساب می آید آنها را از اهداف خودشان دور می‌کند. از اینرو سیاست کلان امریکایی‌ها کمک به ایجاد یک جنگ جدید در منطقه یا یک جنگ منطقه‌ای هرگز نیست و مایل هستند که این تنش‌ها هرچه سریعتر کنترل شود.