اول دی ماه 1350 ش، واحد مركزی خبر با عنوان خبرگزاری رادیو و تلویزیون ملی ایران در چارچوب واحد اطلاعات و اخبار، كار خود را آغاز كرد. وظیفه این واحد، كسب خبر، تهیه عكس‏ها و تصاویر خبری از خبرگزاری‏های خارجی و دریافت خبر از سوی خبرنگاران داخلی در تهران و شهرستان‏ها و انتشار آن از طریق رادیو، تلویزیون و مطبوعات بود.

به گزارش صبح ساحل، اين واحد از بخش‏هاي مختلفي از قبيل اخبار داخلي، اخبار شهرستان‏ها، اخبار خارجي و... تشكيل شده بود. اخبار دريافتي از داخل كشور و سراسر جهان، پس از ترجمه، تنظيم و بازبيني، براي كاربران داخل و خارج ارسال مي‏شد. خبرگزاري راديو و تلويزيون ايران كه بعدها به واحد مركزي خبر تغيير نام داد به ويژه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، از خبرگزاري‏هاي مهم خاورميانه و حتي قاره آسيا محسوب شده و هم اكنون در كشورهاي فرانسه، انگلستان، آلمان، روسيه، مالزي، ژاپن، پاكستان، هند، تاجيكستان، آذربايجان، تركمنستان، بوسني، سوريه، لبنان و تركيه و... داراي نمايندگي مي‏باشد. هزينه‏هاي اين خبرگزاري را دولت تهيه مي‏كند اما واحد مركزي خبر در اجراي وظايف، استقلال نسبي دارد.

جزئیات تأسيس راديو و تلويزيون

در دهه 1330 ايجاد سازمان ملي ايران مطرح شد، ولي عملي شدن اين طرح تا سال‌ها به تعويق افتاد. توليد تصوير، آن هم به صورت چند ساعت در روز، کار چندان ساده‌اي نبود و نيازمند سرمايه خصوصي و هنگفتي بود. به همين دليل يکي از سرمايه‌دران بخش خصوصي، تأسيس يک فرستنده تلويزيوني را به دولت وقت پيشنهاد داد و دولت نيز پيشنهاد او را پذيرفت و براي آنکه کار جنبه قانوني داشته باشد، مجلس شوراي ملي در تيرماه 1337، ماده‌اي با چهار تبصره به تصويب رساند که به موجب آن، اجازه داده شد فرستنده تلويزيوني در تهران زير پوشش وزارت پست و تلگراف و تلفن ايجاد شود. اين فرستنده تا 5 سال از پرداخت ماليات معاف بود و تمام برنامه‌هاي آن از مقررات اداره کل انتشارات پيروي مي‌کرد. بنابراين نخستين تلويزيون ايران در ساعت 5 بعد از ظهر جمعه 11 مهرماه سال 1337، اولين برنامه خوند را پخش کرد. اين فرستنده که تلويزيون ايران ناميده مي‌شود در ابتداي هر روز، از ساعت 18 تا ساعت 22 برنامه داشت. ايستگاه فرستنده تلويزيوني پس از يک سال فعاليت، برنامه‌هاي روزانه خود را در تهران به پنج ساعت افزايش داد و در سال 1340، فرستنده ديگري در آبادان و يک فرستنده تقويتي در اهواز تأسيس کرد. برنامه‌هاي تلويزيون ايران در آن زمان بيشتر شامل برنامه‌هاي سرگرم‌کننده بود. سپس يک گروه فرانسوي از سوي سازمان برنامه و بودجه مأمور بررسي و طراحي يک مرکز تلويزيوني با امکاناتي ساده شد. در واقع وظايف راديو و تلويزيون بر سه اصل اطلاعاتي و خبري آموزش و فرهنگي و تفريحي و سرگرمي مبتني بود. نهايتاً‌ در سال 1348ه‍ .ش، به منظور افزايش امکانات فني تلويزيون، دستگاه زميني ماهواره‌اي مخابراتي اسدآباد همدان تبادل برنامه‌هاي تلويزيوني را با ايستگاه‌هاي خارجي ميسر ساخت.

از آغاز شکل‌گيري تلويزيون به علت امکانات مالي خوب، عده بسياري از فيلم‌سازان جذب آن شدند و تلويزيون به صورت يکي از مراکز مهم فيلم‌سازي در بخش دولتي درآمد. تا قبل از انقلاب نزديک به هزار فيلم کوتاه و بلند ساخته و توليد شده بود. تلويزيون با ايجاد سازماني به نام تل فيلم شروع به ساخت فيلم‌هاي سينمايي کرد و در زمينه سريال‌سازي، تلويزيون آثار متفاوتي ارائه کرد که تا امروز نيز اين روند ادامه دارد.

چند درصد مردم، تلویزیون ایران را می‌بینند

بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات، حدود ۲۱.۳ درصد از بینندگان در بهار ۱۴۰۰ بیش از پنج ساعت در روز و ۲۳ درصد هم «دو تا سه ساعت» در روز پای برنامه‌های تلویزیون نشسته‌اند.

وقتی نظرسنجی مخاطبان سیما در بهار ۱۴۰۰ را با نظرسنجی بهار ۱۳۹۹ مقایسه می‌کنیم مشخص می‌شود که شبکه‌های ورزش سیما، آموزش سیما و چهار سیما بیشترین رشد مخاطب را در مقایسه با آمار بهار سال گذشته از آن خود کرده‌اند.

بیشترین دلیل بینندگان برای تماشای برنامه‌های تلویزیون، «سرگرمی و تفریح» (۴۳.۹ درصد) و «کسب خبر و اطلاع» (۴۳.۲ درصد) بوده است.

طبق نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما، در میان انواع مختلف برنامه‌ها، برنامه‌های نمایشی (فیلم‌های سینمایی و سریال‌ها) بیشتر از دیگر برنامه‌ها بیننده (۵۸.۹ درصد) دارد و بعدازآن اخبار (با ۵۱.۱ درصد بیننده) در رتبه بعدی قرار گرفته است.

همچنین نتایج نظرسنجی «اوقات فراغت در دوران کرونا» که به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام شده است، نشان می‌دهد در حال حاضر، حدود ۷۳ درصد مردم، بیننده تلویزیون داخلی هستند و ۲۹ درصد از جمعیت کشور هم ماهواره تماشا می‌کنند.

منابع: تاريخ ايران و جهان در قرن بيستم، مؤسسه انتشاراتي اطلاعات، خبرآنلاین