ایران کشوری پهناور است که  به واسطه جاذبه‌های بکر و تماشایی‌اش مقصد گردشگران بسیاری از توریست‌هاست. از قله‌های زیبای سبلان و دریای بیکران خزر تا دریای خلیج‌فارس و کوه گنو. از کویر لوت تا آبشارها و چشمه‌های بی‌نظیر غرب کشور. براساس گزارش «سازمان جهانی گردشگری»، ایران در ردیف 10 کشور برتر دنیا در زمینه گردشگری قرار دارد.  رتبه‌بندی گردشگری سازمان جهانی گردشگری به عنوان بخشی از سنجش گردشگری جهانی، سالانه سه بار منتشر می‌شود. در این سنجش، گردشگری هم بر اساس  تعداد گردشگران و هم برپایه سود به دست آمده از آن، مورد سنجش قرار می‌گیرد. ایران در این رده‌بندی، رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی و رتبه دهم جاذبه‌های فرهنگی - تاریخی را به دست آورده است. آثار تاریخی به جای مانده از زمان‌های دور به واسطه‌ی ترمیم و بازسازی معماران زبده ، ایران را مقصد گردشگری قدرتمندی در بین کشورهای دیگر قرار داده است. سالانه تعداد زیادی مسافر برای دیدن این اماکن به شهرهای مختلف سفر می‌کنند اما با توجه به شرایط کنونی کشور و وجود ویروس کرونا، چندی است بازار گردشگران نیز آرام‌تر شده. ممنوعیت‌های دوره‌ای ورود مسافر، قرنطینه‌های خانگی و پایین کشیدن کرکره‌های مغازه‌ها و به دنبال آن خاموشی چراغ‌های شهر خبر از سکون اجباری می‌دهد تا از این طریق شاید بتوان امید بازگشت به شرایط عادی زندگی را در سر پروراند. در این گزارش به بررسی وضعیت گردشگری استان هرمزگان در سال 1400 می‌پردازیم و اینکه با توجه به محدودیت‌های در نظر گرفته شده ، تاثیرات ورود و خروج مسافران چه تاثیری در صعودی شدن آمار کرونا در این استان داشته است؟

استانی با جاذبه‌‎های بکر

استان هرمزگان با توجه به دلپذیر بودن هوا در نیمه‌ی دوم سال، به ویژه در سه ماهه اخر سال مقصد گردشگری بسیاری از انسان‌های صنعت‌زده‌ای است که تماشای خاک سرخ جزیره هرمز و جنگل‌های روییده از دل آب، موجب شگفتی‌شان می‌شود. وجود دره ستارگان در قشم، سواحل طولانی و ابنیه تاریخی، آثار و صنایع دستی هر انسان اهل سفری را ترغیب به میهمان شدن در این استان می‌کند . اما با توجه به عادی نبودن شرایط در دوسال اخیر به واسطه ی شیوع ویروس کرونا، آمار گردشگری نسبت به سال‌های قبل دچار تغییرات محسوسی شده است. تبلیغات برای جذب مسافر از بین رفته است و خاموشی‌های اجباری دست از دل طبیعت نیز بر نداشته است. در این میان کسب و کار عده‌ای از رونق افتاده است و البته سلامت مردم در اولویت قرار دارد اما همچنان دروازه های ورود و خروج مسافر آنچنان که انتظار می رفت محکم نبود.

مقایسه آمار گردشگری در نقاط پرطرفدار هرمزگان

قشم| نگین خلیج فارس

جزیره قشم با توجه به جاذبه‌های فراوان گردشگری هر ساله پذیرای تعداد کثیری از میهمانان نوروزی است. در فروردین ماه 97 که خبری از ویروس کرونا در جهان نبود، قشم با تعداد بیش از نیم میلیون نفر مسافر در صدر مقاصد پربازدید گردشگری استان هرمزگان قرار گرفت. بیش از 90 هزار خودرو وارد جزیره زیبای قشم شد که به طور میانگین، به آماری معادل یک هزار و 200 گردشگر و 875 خودرو در یک ساعت می‌رسید که رقمی منحصربه‌فرد در کشور به شمار می‌آمد. به‌طوری‌که رئیس کمیته خدمات حمل و نقل ستاد اجرایی خدمات سفر قشم، از ورود بیش از 500 هزار مسافر به صورت جهشی نسبت به سال گذشته خبر داد. با گذشت زمان و آلوده شدن جهان به ویروس کرونا، برخی از افراد بی‌توجه به هشدارهایی مبنی بر در خانه ماندن و سفر نکردن، همچنان در انتظار تعطیلی های چند روزه بودند تا به اصطلاح خود آب و هوایی عوض کنند؛ غافل از اینکه رفت و آمدهای بی ضابطه، سوغاتی جز تغییر رنگ وضعیت کرونا به ارمغان ندارد. با آغاز شیوع ویروس کرونا در ایران، قشم به دلیل ظرفیت گردشگرپذیری خود، یکی از نخستین شهرهایی بود که خیلی زود به رنگ قرمز درآمد. تعطیلی‌های چند روزه موجی از ورود مسافران را شامل می‌شد که برای سوار شدن به شناورها به صف ایستاده بودند. با توجه به هجوم مسافران رعایت حداقل پروتکل های بهداشتی نیز به صورت معلق درآمد و تب سنجی‌ها نیز به صورت یک در میان انجام می‌گرفت. ادامه چنین روندی در مقاصد دیگر گردشگری ایران نیز به چشم می‌خورد. با وجود تمام این رفت و آمدها آمار گردشگری در مقایسه با سال‌های پیش به شدت افت کرد. بحران کرونا به علت تضعیف بازار گردشگری موجب از رونق افتادن کسب و کارهای بسیاری شد.

کیش| جزیره‌ای مرجانی  

جزیره کیش در ایام نوروز 97 میزبان 234 هزار و 697 گردشگر از دو مسیر هوایی و دریایی بوده است. این در حالی است که با ورود ویروس کرونا در سال 98، آمار گردشگران نه تنها نزولی نبود بلکه به میزان 8 درصد نیز افزایش داشته است. مسافرانی که از طرق مختلف هوایی، دریایی و زمینی وارد این جزیره شدند و بنا به گفته‌ی دبير ستاد تسهيلات نوروزي كيش، تسهیلات و هماهنگي لازم براي به كارگيري تمامي امكانات بين همه نهادهای خدمت رسان صورت گرفته و تلاش شده تا خدماتي مطلوب به مسافران و گردشگران ارائه شود .کیش یکی از مقاصد گردشگری معروف ایران است که به ‌لطف وجود تفریحات و برنامه‌های سرگرم‌کننده گزینه قابل تاملی برای گذران اوقات خوش است. تفریحاتی نظیر: پاراسل، شاتل، غواصی، گشت دریایی، اسکوتر زیردریایی، فلای بور، پارک آبی، پدل بورد و جت اسکی که شامل صرف هزینه‌های زیادی می‌شود که مقصدی لاکچری‌پسند به حساب می‌آید. با وجود قرارگیری کیش در استان هرمزگان، اما تعداد زیادی از بومیان استان، تاکنون موفق به سفر کردن به این جزیره مرجانی به علت هزینه‌های بالا نشده‌اند. با توجه به  بحران کرونا و تغییر رنگ شهرهای کشور همچنان خیل عظیمی از مرفهان همچون سلبریتی‌ها با انتشار عکس‌های شخصی خود و با پست‌های متعدد اینستاگرامی از سفر خود به کیش خبر دادند و لحظه تحویل سال 1400 را در این جزیره گذراندند.

هرمز| سرزمین شگفتی‌ها

جزیره‌ای با خاک‌های سرخ‌ درخشان و ساحل طولانی آن با صدف‌های زیبا، ذهن هر گردشگری را می‌تواند از تنش‌ها  و زندگی ماشینی روزمره به قهقرا ببرد. وجود غار، ‌دره و صخره‌هایی شگفت‌آور در کنار امواج آبی دریا منظره‌ای زیبا و به یاد ماندنی را در خاطره‌ها ثبت می‌کند . قلعه پرتغالی ها، دره رنگین کمان، دره مجسمه‌ها دره سکوت و الهه نمک، این جزیره را نیز یکی از مقاصد پر بازدید کرده است. با تمام زیبایی‌ها و طبیعت دست نخورده تاکید وزارت بهداشت همچنان به سفر نکردن به مقاصد گردشگری پابرجاست. طبق اعلام دانشگاه علوم پزشکی و ستاد استانی مدیریت بیماری کرونا، سفر ضروری به استان هرمزگان مشروط به ارائه گواهی تست منفی از مراکز معتبر و مورد تایید وزارت بهداشت بود . این در حالی است که پیش از ورود کرونا در سال 97، صد و شصت هزار مسافر در مسیر دریایی بندر شهید حقانی بندرعباس بزرگترین پایانه مسافری دریایی کشور، به جزایر قشم و هرمز طی 10 روز نخست طرح تسهیل سفرهای دریایی نوروز، سفر کردند. با وجود بحران کرونا تقاضای بخشدار هرمز همچنان از مردم این بود که با حساسیت بسیار زیاد پروتکل ها را در راستای کاهش بیماری کرونا رعایت کنند. اما چه میزان این تاکیدات و محدودیت‌ها در ورود و خروج گردشگر به جزیره هرمز نقش داشت؟ با توجه به تاکیدات مکرر مسئولان همچنان هرمز پذیرای ورود گردشگرانی بود که شاید نسبت به سال های قبل کاهش داشته است اما این کاهش روی تغییر رنگ وضعیت کرونایی در کشور تاثیری نداشت.

نقش مسئولان برای جلوگیری از ورود گردشگر

افزایش تعداد مقاصد گردشگری رابطه‌ی مستقیمی با ایجاد اشتغال و توسعه زیرساختی دارد که می‌تواند در پیشرفت اجتماعی-اقتصادی آن منطقه کمک شایانی کند. با توجه به بحران کرونا و کمتر شدن مقاصد گردشگری ضربه‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد و اشتغال بومیان منطقه نیز وارد می شود. با توجه به هشدارها و محدودیت‌های کرونایی همچنان رفت و آمدها به قوت خود باقیست و تناقض حرف تا عمل به شدت احساس می‌شود. همچنین آمارهای ثبت شده نشان می‌دهد که با احتساب 584 هزار ورود و 574 هزار خروج به استان هرمزگان در مجموع ورودی‌ها و خروجی‌های استان هرمزگان در نوروز 1400، میزان ورود و خروج در نوروز امسال به نسبت سال گذشته 48 درصد افزایش داشته است. ظهور گونه‌های مختلف کرونا در جهان و انتقال آن از کشوری به مقصد دیگر به دنبال آمد و شدهای اقتصادی تجاری یا هر دلیل دیگری موجب ادامه‌ی روند چرخه کرونا در جهان شده است. روزگاری که تصور برچیده شدن سه ماهه آن نقل محافل دوستانه بود، اکنون تبدیل به کابوسی بی‌سرانجام شده است که پایان آن را هیچ محقق و دانشمندی نمی‌تواند اعلام کند. امید است ادامه این مسیر تا مقصد راهی نزدیک به سلامتی و جامعه‌ای عاری از هرگونه بیماری باشد.

روزنامه صبح ساحل