هنگامی که نوزادان پا به عرصهی جهان میگذارند، بر روی سر خود نقطهای نرم دارند که نشان میدهد جمجمهی آنها هنوز به طور کامل جوش نخورده است. این امر هم زایمان را سهل میکند و هم فضایی برای رشد مغز مهیا میکند، تا کودک در سه سالگی تقریبا به 80درصد اندازهی رشد مغز خود برسد. بسیاری از والدین میخواهند بدانند که ژنتیک بیشتر بر مغز کودکشان تاثیر میگذارد یا تربیت؟ محققان معتقدند که ژنتیک میتواند در ساختن مسیرهای عصبی و رشد مغز بسیار کمک کند و در مقابل این محیط و نوع تربیت کودک است که مغز او را تنظیم میکند. در واقع ساخته شدن مسیرهای عصبی، فرایندی است که مسئولیت مهارتها و تواناییهای ما انسانها را به عهده دارد. کودکان با تکرار و تمرین مداوم میتوانند مسیرهای تواناییها و مهارتهای مختلف را در مغز خود ساخته و از آنها بهرهبرداری کنند. برای مثال در مورد کودکانی که دو زبانه هستند، مهم است که در طی روز به طور مرتب در معرض زبان دوم قرار بگرند، تا مغز آنها بتواند با شنیدن مداوم مسیر آن زبان را در مغز ایجاد کند. البته این فرآیند در مغز بزرگسالان هم وجود دارد اما با سرعت بسیار کمتر اتفاق میافتد. به همین دلیل است که روانشناسان توصیه میکنند،کودکان را از سنین پایین تشویق به یادگیری زبان دوم کنید. راههای دیگری که میتواند به کودکان در بهبود بخشیدن به عملکرد مغز یاری دهد، تعامل اجتماعی و برنامههای آموزشی پیش از مهد کودک است. هرچقدر که کودک در معرض ارتباطات اجتماعی بیشتری از جانب والدین و همسالان قرار بگیرد، رشد بیشتری را در فرآیندهای شناختی و ذهنی نشان خواهد داد. همچنین کودکانی که در کلاسهای پیش از مهد کودک ثبتنام کردهاند، مهارتهای شناختی را بهبود بخشیدهاند، خطر تاخیر در رشد را کاهش دادهاند و برای شرکت در مهدکودک آمادهتر از سایرین هستند. تغذیه و وجود ویتامین D در رژیم غذایی کودک گام مهم دیگری برای بهبود عملکرد مغز در آنها است. همچنین محققان به این نتیجه رسیدهاند که فعالیت بدنی میتواند رشد مغز کودکان را تحریک کند. بهتر است برای کودکان سبک زندگی فعالانهای در نظر بگیرید و آنها را تشویق کنید تا در فعالیتهای سرگرم کننده تابستانی و فعالیتها در فضای باز شرکت کنند. قرار دادن کودک در محیطهای خلاقانه میتواند به رشد بهتر و سریعتر مغز کمک کند. هنگامی که کودکان در معرض انواع ایدهها، اشیاء و تجربیات جدید قرار میگیرند به آنها کمک میکند تا بتوانند مغزی سالم و کنجکاو را پرورش دهند. رشد مغز کودکان تا 6 سالگی فرآیندی پیچیده است و علم نوروساینس با پیشرفت هر روزهی خود در این زمینه اطلاعات تازه و دقیقی در اختیار ما قرار دهد، چرا که رشد مغز در اوایل کودکی زمینه را برای تجربیات و پیشرفتهای بقیهی زندگی آماده میکند و شناخت پیچیدگیهای این فرآیند میتواند در بهبود بخشیدن به آن کمک کند.