رسانه‌های اجتماعی می‌توانند تاثیرات مثبت و منفی بر سلامت روان داشته باشند. به طور خاص، عزت نفس یکی از وجه‌های سلامت روان است که در عصر هوش مصنوعی از همه طرف تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

 

نمی‌توان گفت تمام تاثیری که شبکه‌های اجتماعی بر عزت نفس می‌گذارند منفی و مخرب است، چرا که این پلتفرم‌ها می‌توانند در جهت تقویت عزت نفس عمل کنند. سوشیال مدیا، با فراهم کردن فضایی برای ارتباط، در جریان اطلاعات قرار گرفتن، به اشتراک گذاشتن تجربیات و دریافت اعتبار و حمایت از دیگران می‌تواند تاثیر کارآمد و خوبی بر عزت نفس گذاشته و آن را تقویت کند. اما از طرف دیگر تاثیرات منفی و مخرب این فضا آنقدری هست که نتوان آن را نادیده گرفت.

مهم‌ترین و البته جالب‌ترین تاثیری که سوشیال مدیا بر عزت نفس می‌گذارد، به سوگیری تایید باز می‌گردد. این پلتفرم مانند زندگی واقعی نیست که ما مجبور باشیم با انواع دیدگاه‌ها و نظرها به واسطه‌ی کار، تحصیل، ارتباط، خانواده و غیره مواجه شویم. بلکه در آن خود را با افرادی احاطه می‌کنیم که اغلب با ما هم نظر هستند یا حداقل نظر مخالفی ندارند. بسیار شاهد آن بوده‌ایم که افراد در فضاهای مجازی مداوما تکرار می‌کنند، اگر فلان طور فکر می‌کنید مرا از لیست دنبال کنندگان خود حذف کنید، اگر فلان طور رفتار می‌کنید من شما را بلاک می‌کنم و غیره. این شیوه باعث می‌شود ما گمان کنیم همه جا باید تایید شویم و کسانی که مطابق با شیوه‌ی ما فکر نمی‌کنند باید بمیرند! در واقع فضای مجازی فرصت شنیدن نظرات مخالف را گرفته و این توهم را القا می‌کند که همه باید مثل من فکر کنند. اما هنگام مواجهه با واقعیت زندگی، این حباب می‌شکند و عزت نفس ما شدیدا تخریب می‌شود. علاوه بر این سوشیال مدیا امکان آزار و اذیت اینترنتی به ویژه برای نوجوانان را افزایش می‌دهد. اگر کسانی در فضای مجازی با استفاده از عکس‌ها، گفتگوها و اطلاعاتی که از ما دارند، سعی کنند ما را مورد سواستفاده، اخاذی یا تهدید قرار دهند، حجم غیرقابل تحملی از اضطراب، ترس، خشم و غم را تجربه می‌کنیم و در نهایت احساس خودارزشمندی یا عزت نفس خود را از دست می‌دهیم.

سوشیال مدیا از طریق القا تصاویر بدنی ایده‌آل و شکل دادن استانداردهای مضر، مقایسه کلیت زندگی خود با سطح خاصی از زندگی دیگر کاربران، اعتیاد به فضای مجازی و غیره مجددا باعث کاهش عزت نفس می‌شوند. اما توجه به این نکته مهم است که همه‌ی افراد اثرات منفی رسانه‌های اجتماعی را تجربه نمی‌کنند و اقداماتی وجود دارد که افراد می‌توانند برای کاهش این خطرات انجام دهند. برای مثال مهم است که از تاثیرات منفی بالقوه آگاه باشیم و در جهت ایجاد یک ارتباط سالم و محدوده‌ی مشخص با سوشیال مدیا گام برداریم، مانند تعیین مرزها، آگاهی به استانداردهای خود، تلاش برای مطالعه و کسب اطلاعات خارج از حیطه‌ی این پلتفرم‌ها و حفظ ارتباطات واقعی با دنیای اجتماعی. در صورت احساس نیاز استفاده از حمایت‌های اجتماعی و روانی از جانب اطرافیان و روانشناسان می‌تواند بار مساله را برای ما کاهش دهد.