مذاکراتی تحت عنوان احیای برجام که از سوی برخی با نام جدیدش یعنی برداشته شدن تحریم‌ها نامیده می‌شود از مرداد ماه سال قبل متوقف شد. اما شواهد و قرائن نشان می دهد که نشانه هایی از خوشبینی برای آغاز مجدد این مذاکرات و حصول توافقی بین طرفین بوجود آمده است. برجام یا همان توافق جامع هسته ای ایران با قدرت‌های جهانی، ماحصل اراده نظام از یک سو و قدرت‌های بین‌المللی و به طور مشخص آمریکا از سویی دیگر جهت تفاهم بر سر موضوعات هسته ای بود.

با خروج یک جانبه آمریکا از این توافق و اعمال مجدد تحریم ها در دوره ترامپ، دیگربار پروژه امنیتی سازی پرونده هسته ای کشورمان توسط آمریکا در دستور کار مقامات این کشور قرار گرفت. اتفاقی که در دوره اوباما با قرار گرفتن کشورمان در ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد روی داد و ایران به عنوان تهدید صلح و امنیت بین المللی قلمداد شده بود.اما با انعقاد قرارداد برجام کشورمان از ذیل آن فصل خارج شده بود. با انتخاب بایدن در انتخابات 2020 این کشور مجددا احیای مذاکرات آغاز شد اما به نتایج ملموسی نرسید تا آنکه با روی کار آمدن دولت سیزدهم در ایران مجددا این مذاکرات با تیم جدیدی آغاز شد اما در مرداد سال قبل متوقف شد و تا کنون هم این توقف ادامه دارد.

بسیاری معتقدند سوءمحاسبات ازسوی طرفین باعث شد تا مذاکرات در همان زمان چند ماهه دولت دوازدهم به نتیجه منجر نشود تا آنکه با گذشت زمان تحولات جدیدی پیش آمد که این مذاکرات را تحت تاثیر خودقرارداد وباعث شد ابهامات زیادی از چشم انداز این مذاکرات پیش روی صاحب نظران قرارداده شود. اما به نظر می رسد نشانه هایی از بهبود چشم انداز و رفع احتمالی این ابهامات بوجود آمده است.اولین اتفاق مثبت در این راستا توافق اخیر ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی بود و با توجه به آنکه غرب و به طور ویژه آمریکا در این آژانس دست برتر را دارد، نشانی از اراده طرفین برای کاستن از تنش ها درباره برنامه صلح آمیزهسته ای کشورمان بود. تحول دیگرمثبت دراین حیطه توافق اخیرایران وعربستان برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک دو کشور بود، توافقی که علی رغم نقش پررنگ چین و خواست عربستان، نمی‌توانست بدون چراغ سبز آمریکا به وقوع بپیوندد. چه آنکه درجدیدترین اظهار نظر مقامات آمریکا در این مورد، معاون وزارت خارجه این کشورگفت: آمریکا عربستان را برای انعقاد این توافق تشویق کرده و اینکه این توافق اقدام خیلی خوب وبزرگیست و می تواند نشانه ای ازیک تنش زدایی گسترده تر باشد. به نظر می آید شرایط و اقتضائات در حال سوق دادن طرفین به سمت احیای مذاکرات است هر چند این به معنای همواری مسیر نیست.

اگرچه توافق اخیر ایران با عربستان و بالطبع بهبود روابط با کشورهای جهان عرب بویژه حوزه خلیج فارس در راستای احیای توافق، اتفاق مثبتی است اما اسرائیل به سردمداری دولت افراطی کنونی اش همینطور محافلی قدرتمند در هیئت حاکمه آمریکا و برخی دیگر ازبازیگران، کماکان در مسیر احیای برجام سنگ اندازی خواهند کرد. اما اگر اراده طرفین برای حصول توافق جدی باشد رفع موانع کنونی غیرممکن نیست.

 به طورمثال اگرغرب به دغدغه های تهران چون امنیتی زدایی از پرونده هسته ای در کنار تضمین پایداری توافق در کنار بهره مندی اش از مواهب اقتصادیش پاسخ مطلوب دهد امکان تقویت ثبات و صلح و در منطقه و برطرف شدن دغدغه های امنیتی غرب هم میسر است. اتفاقی که تحت تاثیر شرایط روابط ایران و آمریکا اگر نتواند به یکباره روی دهد می تواند به تدریج روی دهد و مانند برجام ابتدا با توافقی  موقت آغاز شود. رویدادی که می توانددر اتمسفر کنونی منطقه که حکایت ازهمگرایی بیشتر طرف ها دارد با احتمال بیشتری به وقوع بپیوندد.    

روزنامه صبح ساحل