تازهترین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت قیمت اقلام خوراکی منتخب حاکی از این است که در شهریورماه سالجاری، گوشت گوسفند با حدود 150 درصد، بیشترین رشد قیمت را نسبت به شهریور سال گذشته دارد و پس از آن گوشت گوساله با 128.1 درصد در رده بعدی قرار گرفته است. در مجموع، میتوان گفت که در شهریورماه، به جز گوشت؛ برخی اقلام خوراکی اساسی نسبت به شهریور سال گذشته، ثبات قیمت داشته اند. این در حالی است که رییس اتحادیه گوشت گوسفندی به تازگی اعلام کرده که به دلیل افزایش حجم واردات، قیمت گوشت روند نزولی را پیش گرفته است. البته برخی دیگر از اقلام خوراکی نیز افزایش قیمت داشتهاند اما رشد قیمت آنها در حدود یا کمتر از تورم نقطه ای کالاهای خوراکی در شهریورماه یعنی 37.8 درصد {در مناطق شهری} بوده است. به دنبال انتشار قیمت اقلام خوراکی شهریورماه در ادامه میخواهیم وضعیت تغذیه و معیشت یک خانواده چهار نفره جز سه دهک اول در شهریورماه را بررسی می کنیم.
ثبات حقوق کارگر و صعودی شدن اقلام خوراکی
بر اساس تصمیم شورای عالی کار،
حقوق کارمندان و کارگران در سال ۱۴۰۲ میزان ۲۷ درصد افزایش یافت. بر این اساس، حداقل دستمزد ماهانه از چهار میلیون و ۱۷۹ هزار و ۷۵۰ تومان در سال ۱۴۰۱ به پنج میلیون و ۳۰۸ هزار ۲۸۲ تومان و حداقل دستمزد روزانه از ۱۳۹ هزار به ۱۷۶ هزار و ۹۴۲ تومان در سال ۱۴۰۲ رسید. به این ترتیب، حداقل حقوق در سال ۱۴۰۲ پنج میلیون و ۳۰۸ هزار و ۲۸۴ هزار تومان خواهد بود. این در حالی است که سقف دریافتی گروههای مختلف حقوقبگیر ۵۵ میلیون تومان بوده و پرداختِ مازاد این مبلغ به کارکنان لشگری و کشوری ممنوع است. در حالی دستمزد امسال کارگران 27 درصد افزایش یافت که بسیاری از نمایندگان کارگری معتقدند که این دستمزد نمی تواند پاسخگوی هزینه های زندگی باشد و با مشکل کاهش قدرت خرید روبرو هستند. به همین منظور از اوایل شهریورماه، مقرر شد که مسئولان جلسهای در این رابطه بگیرند و زمزمههای افزایش حقوق کارگری در نیمه دوم سال شنیده میشد؛ اما «حسین علی رعیتی فرد»، معاون روابط کار وزارت کار درباره ترمیم دستمزد به صورت واضح اعلام کرد:« من قبول دارم که شرایط معیشتی کارگران و کارمندان سخت است اما ما سالانه یکبار حداقل حقوق را مشخص کردیم و عرف شورای عالی کار هم همین است که سالانه یکبار موضوع حداقل حقوق بررسی شود. اگر قرار باشد تصمیم جدیدی گرفته شود، باید در یک فرایند سهجانبه باشد که هنوز به جمعبندی نرسیدهایم». بنابراین تاکنون تصمیم نهایی برای افزایش حقوق کارگران در نیمه دوم سال اتخاذ نشده است. در جدول زیر، ریز جزئیات حقوق سال 1402 آورده شده است.
مطابق جدول فوق، حداقل دریافتی ماهانه کارگری3.3 نفری، 8 میلیون و 208 هزار تومان است. یعنی تقریباً روزی 275 هزار تومان؛ حالا یک کارگر با حقوق روزانه خود یعنی ۲۷۵ هزارتومان چه چیزی میتواند بخرد؟
یک خانواده چهارنفره که جز سه دهک اول هستند و ماهیانه 1میلیون و 600 هزارتومان
یارانه معیشتی دریافت میکنند { اگر این خانواده از طرح کالابرگ الکترونیکی استفاده کنند، مبلغ 120 هزار تومان به یارانه هر فرد افزوده خواهد شد}. همچنین پدر خانواده 8 میلیون و 208 هزار تومان در اول شهریورماه دریافت کرده است که نیمی از این مبلغ را بابت اجاره خانه، پوشاک و خرید وسایل مورد نیاز مدرسه فرزندانش کنار میگذارد و به طور متوسط مبلغ 3 میلیون از حقوق سرپرست خانوار باقی میماند که با مجموع یارانه برای خرید اقلام خوراکی خانواده، 4 میلیون و 600 هزارتومان {با استفاده از طرح کالا برگ، مبلغ 5 میلیون و 80 هزارتومان} بودجه موجود دارند. با نگاهی به قیمتهای اقلام در بازار خرید اقلام جدول زیر با این مقدار بودجه ممکن است:
جدیدترین قیمت خوراکیها در شهریورماه؛
از رشد نیم درصدی قیمت تخم مرغ تا کاهش برنج ایرانی درجه یک
گوشت صدرنشین رشد قیمت سالانه خوراکیها قیمت گوشت این روزها در صدر اخبار قیمت کالاهای خوراکی است. خبرگزاری ایرنا به نقل از ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با بیان این که اکنون قیمت هر کیلوگرم دام زنده گوسفندی بره درجه یک بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است، قیمت هر کیلوگرم لاشه بدون دنبه در بازار را بین ۴۶۰ تا ۴۸۰ هزار تومان اعلام کرده است.
با این اوصاف، تازهترین گزارش مرکز آمار نشان می دهد که
قیمت گوشت گوسفند در شهریورماه امسال نسبت به شهریور سال گذشته، بیشترین رشد را نسبت به سایر خوراکی ها به خود اختصاص داده است. طبق داده های مرکز آمار، در این بازه زمانی قیمت گوشت گوسفند با رشد 149.2 درصدی، حدوداً 1.5 برابر شده است. گوشت گاو یا گوساله نیز پس از گوسفند در رده دوم تورم نقطه ای قرار گرفته و در بازه زمانی یادشده رشد 128.1 درصدی پیدا کرده است.
این درحال است که رییس اتحادیه گوشت گوسفندی در نهم مهرماه از روند نزولی قیمت گوشت در بازار به دلیل استمرار و افزایش حجم واردات خبر داد و گفته بود که به صورت تداوم و افزایش حجم واردات گوشت، بازار بهزودی تنظیم خواهد شد.
دادههای اخیر مرکز آمار نشان میدهد که در شهریور امسال نسبت به شهریور سال گذشته، برخی اقلام خوراکی اساسی ثبات قیمت داشتند که از جمله میتوان روغن جامد و مایع، برنج ایرانی درجه یک و ماکارونی را نام برد. برخی دیگر از اقلام خوراکی هم هرچند دچار افزایش قیمت شدند؛ اما رشد قیمت آنها کمتر از تورم میانگین کالاهای خوراکی {یعنی 37.8 درصد در مناطق شهری} یا حول و حوش آن بوده که از این جمله میتوان به انواع حبوبات و انواع لبنیات و مرغ اشاره کرد. برنج ایرانی در شهریور، رشد تنها 3.1 درصدی قیمت را نسبت به شهریور سال گذشته داشته است.
همزمان با این رشد اندک، قیمت آن در شهریور نسبت به مرداد هم افت 2.8 درصدی پیدا کرده است. از سوی دیگر، برنج خارجی درجه یک که قیمت بسیار مناسبتری برای خانوارها نسبت به برنج درجه یک ایرانی دارد، در شهریور 1402 با رشد 40.2 درصدی نسبت به شهریور 1401 روبهرو شده و هر کیلوگرم از این محصول در بازار شهریور ماه بهطور متوسط حدود 55 هزار و 200 تومان به فروش رسیده است. ماکارونی، یکی از
کالاهای اساسی بود که یارانه آرد آن در سال گذشته برداشته شد. این کالا در مقایسه شهریور امسال با سال گذشته تنها 3.4 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. در شهریور، هر بسته 500 گرمی این محصول بهطور متوسط حدود 18 هزار تومان قیمت خورده است. روغن نیز از جمله کالاهایی بود که پس از حذف ارز یارانهای واردات آن، با جهش قیمت روبهرو شد. با این حال، در مقایسه شهریور امسال با سال گذشته،
قیمت این محصول حتی عقبگرد نیز داشته است. بر این اساس، روغن مایع 900 گرمی در شرایطی در شهریور بهطور متوسط 69 هزار تومان به فروش رسیده که این رقم 2.5 درصد ارزانتر از شهریور سال قبل است. قیمت هر کیلو روغن نباتی جامد نیز با ایستادن روی 74 هزار و 700 تومان در شهریور، 6.2 درصد کمتر از رقم مشابه در شهریور سال قبل تعیین
شد. مرغ و تخم مرغ از جمله کالاهای اساسی بوده اند که رشد قیمت آن ها تقریباً نزدیک به تورم نقطه ای میانگین خوراکی ها در شهریور و به ترتیب 36.8 و 37.2 درصد بوده است. بر این اساس قیمت این دو کالا در شهریور امسال به ترتیب به کیلویی 82 هزار و 220 تومان و 61 هزار و 540 تومان رسیده است. این گروه از کالاها نیز رشد قیمت کمتر از میانگین خوراکی ها داشته اند. بر این اساس و در مقایسه قیمت شهریور امسال با سال قبل، شیر پاستوریزه 22.5 درصد، خامه پاستوریزه 32.4 درصد، ماست پاستوریزه 27 درصد، پنیر پاستوریزه 21.6 درصد و کره پاستوریزه حیوانی 19.4 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده اند.