صبح ساحل ، اجتماعی - شاعر یاقوت های قرمز و خاطرات سرخوشانه کودکی چندی پیش به منظور برگزاری چند رویداد در زمینه کتاب و ادبیات کودک و نوجوان میهمان شهر بندرعباس بود. به بهانه شروع روزهای تابستان و دغدغه های گذران این ایام از او که جوانی خود را در راه اعتلای فرهنگ و کتاب کودک گذرانده است در مورد اوقات فراغت و بهترین راههای گذران این ایام گپ و گفتی کوتاه داشتیم.  آقای رحماندوست بهترین اتفاقی که میتواند در اوقات فراغت برای بچه ها بیفتد چیست ؟بهترین شیوه برای گذراندن اوقات فراغت بازی است  شاید اگر کس دیگری جای من بود  این جواب را نمیداد اما به نظر من بازی زندگی کودکان است این که تابستان بچه ها را به کلاس های مختلف بفرستیم حتی اگر موسیقی و نقاشی باشد برای آنها دلنشین نیست اصل زندگی و بهترین نوع اوقات فراغت برای بچه ها بازی است به نظر من دلیل استفاده زیاد  والدین از کلاس های مختلف در تابستان  این است که یا بازی با بچه ها را بلد نیستند و یا فرصت وحوصله ی آن را ندارند البته نمی گویم  فوق برنامه هایی مثل نقاشی یا موسقی به بچه ها  آموزش داده نشود ولی میگویم این آموزش نباید جنبه ی کلاسی و رقابتی داشته باشد یادگیری در اوقات فراغت باید جنبه ی بازی و سرگرمی برای بچه ها داشته باشد .  در مناطق با شرایط آب  و هوایی خاص که بچه ها محدود به محیط  خانه میشوند و از طرف دیگر بحث گسترش  فضای مجازی و برنامه های مختلف تلویزیونی  باز هم به نظر شما بازی بهترین وسیله برای زمان های بیکاری بچه هاست ؟بچه ها باید از تمام امکانات و تکنولوزی های روز استفاده کنند و ما ناچار هستیم که راه استفاده از آنها را هم یاد بگیریم  صحبتی که من همیشه  صریح به خانواده ها می گویم این است که بچه ها به دعوت ما به این دنیا آمده اند وقتی کسی را دعوت به مهمانی میکنید باید به بهترین نحو از او پذیرایی کنید پس والدین باید از بچه ها هم به عنوان مهمان زندگی آنها خوب پذیرایی کنند. این حرف به معنی خریدن بهترین لباس مارک دار و یا مدرسه گران با امکانات زیاد نیست اصل این است که مهمان خانه ی ما راضی  باشد برای جلب رضایت بچه ها هم باید برنامه ریزی داشت اگر بچه تمام اوقت فراغتش را در کلاس های مختلف و یا پای تلویزیون و تبلت بگذراند در واقع این والدین نیستند که از فرزندشان پذیرایی میکنند بلکه دیگران هستند که برایش  برنامه ریزی کرده اند و این برنامه ریزی نه از سر علاقه و دوستی بلکه   بر اساس منافع و چشمداشت مادی است. خانواده های هرمزگانی که به دلیل گرمی هوا محدود به محیط خانه هستند دو راه بیشتر ندارد یا بچه ها را جلوی تلویزیون و برنامه هایی که توسط افراد دیگر و برای پول منفعت شخصی آنها ساخته شده رها کنند یا نه خودشان با بچه وقت بگذارند و با آنها بازی کنند به نظر من بازی و توجه والدین با بچه ها برای آنها در آینده امنیت روانی به همراه خواهد داشت.  شما در خانواده چگونه برای اوقات رفاغت بچه هایتان برنامه ریزی می کردید؟ من در زندگی شخصی حتی علی رغم  اینکه تمام امکانات در اختیار فرزندانم قرار داده ام  اما همه چیز محدود بوده و  همه چیز زمان مشخص داشته و دارد حتی کتاب خواندن و بازی کردن . اصل این است که پدر و مادر ها برای فرزندانشان وقت بگذارند لباس های گران یا کلاس های عجیب و غریب به بچه آرامش نمی دهد اینکه  بچه ها در خانواده احساس مهم بودن بکنند به آنها آرامش و امنیت می دهد .  آقای رحماندوست متولی رسمی اوقات فراغت در جامعه ما کدام نهاد وارگان است و چرا این قدر کم در این زمینه کار علمی صورت گرفته است ؟شاید باور نکنید ولی هیچ نهادی متولی رسمی اوقات فراغت و برنامه ریزی برای آن نیست. آموزش و پرورش که خودش را مسوول درس و تحصیل میداند در جاهایی مثل کانون پرورش فکری هم تنها به متقاضیان برنامه هایی ارایه می دهد اما برای انبوه بچه ها کسی کار و برنامه ریزی ندارد به همین دلیل به نظر من مهمترین نهاد که میتواند برای بچه ها فکر و بر نامه ریزی داشته باشد خانواده ها هستند. شما به عنوان کسی که عمرتان را در راه ادبیات و کتاب کودک سپر کرده اید بهترین توصیه ای که میتوان به کار گرفت تا فرزندان کتاب دوست داشته باشیم چیست ؟ جواب سوالات امروز شما همه به یک جا بر میگردد و آن خانواده است من در حدود بیست سال فعالیت در حوزه ادبیات و کتاب به این نتیجه رسیده ام که برای کتاب خوان شدن بچه ها باید از بدو تولد آنها را با کتاب آشنا کرد. این مساله در کل دنیا ثابت شده است اگر میخواهیم فرزندان دوست دار کتاب داشته باشیم باید تمام افراد خانواده در کنار هم به داستان گویی بپردازند اگر بچه ها یمان امروز کتاب خوان نیست یکی به دلیل اینکه خانواده ها آنها را از خرد سالی با کتاب آشنا نکرده اند و دوم اینکه آموزش و پرورش ما سوال محور نیست در آموزش وپرورش  بچه هایی که  خوب جواب میدهند بهترین نمره را میگیرند تا بچه هایی که پرسشگر خوبی هستند.  یکی از دلایل این امر به بحث عدم جذابیت و نو آوری در حیطه ادبیات کودک هم مربوط میشود؟ به نظرم بحث عدم نوآوری در حیطه ادبیات کودک مساله و مشکل بزرگی است که حل هم نخواهد شد چرا که ما برای نواوری و خلق جذابیت  به تجربه های جهانی نیازمندیم به همین دلیل کتاب های ترجمه شده بیشتر از کتاب های تالیفی در حوزه کودک مورد توجه بچه ها قرار میگیرد و این به خاطر تجربه سیصد ساله جهانی ادبیات کودک است. اما وضعیت امروز در حیطه کتاب کودک روند رو به رشد و مثبتی است ما تا سال 60،  هزار عنوان کتاب چاپ شده برای بچه ها داشتیم کانون پرورش فکری در سال حدود 20 جلد کتاب داشت اما الان با آمار 16 هزار جلد کتاب در سال روبرو هستیم که این یک قدم روبه جلو است.  اما در نهایت این روند بیشتر کیفی است تا کمیاگر کیفیت مورد قبول نبود از لحاظ کمی هم گسترش پیدا نمیکرد در عالم تخصص اگر چه من می گویم که کیفیت خوب نیست اما در سطح معمول جامعه خوب و قابل توجه است و اگر چه در حد و اندازه های ایده آل در ادبیات کودک نرسیده ایم اما تالیفات متوسط و کارهای خوبی صورت گرفته است.   در هر جامعه ای ادبیات پایه و اساس رشد فکری افراد است بهترین راه تربیت نسلی که در آینده بتواند حرفی برای گفتن در حیطه ادبیات داشته باشد چیست؟باید بچه ها در هر رشته ای کتابخوان باشند اگر هر کس با هر رشته تحصیلی ادبیات نخواند موفق نیست بد رفتاری ها و عدم برخورد درست بسیاری از افراد تحصیلکرده در جامعه به دلیل این است که ادبیات و کتاب نخوانده اند و فقط تحصیل کرده اند.متاسفانه این عدم استقبال از ادبیات در اوقات فراغت بسیار مشهود است و این کلاسها اصلا مورد توجه و استقبال بچه ها و والدین قرار نمی گیردمن معتقدم در جامعه امروز جایگزین هایی برای کتاب و ادبیات پیدا شده است مثل فضای مجازی اما این ها هم به مرور زمان تازگی خود را از دست می دهند و مردم ما دوباره به سمت کتاب و ادبیات بازمی گردند همانطور که در تمام دنیا برنامه های فضای مجازی مثل فیس بوک بسیار مورد توجه کاربران بودند و  پس از مدتی این تب فروکش کرد در جامعه ما هم این رویکرد افراطی به استفاده از فضای مجازی به حد نرمال بازمی گردد.  سوال آخر اینکه اصل در اوقات فراغت باید تفریح و بازی باشد یا یادگیری؟اصل باید بر بازی و یادگیری ضمن بازی باشد در هر سن و شرایطی چه کودک و چه نوجوان باید بازیها و برنامه های مناسب با سن و حال کودک و نوجوان از سوی خانواده در نظر گرفته شود برای این امر لازم نیست کار سخت و پیچیده ای انجام شود حتی تماشای یک بازی ورزشی برای یک پدر و پسر و یا رفتن به خرید و گردش یک مادر و دختر و صحبت و تعاملی که در حین این برنامه ها بین والدین و فرزندان صورت میگیرد می تواند به بالندگی روحی و رشد روانی بچه ها کمک شایانی بکند.