نسخه به دست میان داروخانههای شهر در گرمای خرماپزان بندرعباس به دنبال دارو این طرف و آن طرف میرود. داروخانههای شهر را تک به تک گشتهاست و باز هم نتوانسته انسولین پیدا کند. ناامیدتر از هرزمان دیگری با یکی از دوستانش تماس میگیرد تا شاید او بتواند برایش کاری کند. بعد از ساعتها پرسوجو در نهایت آشنایی پیدا میشود و اعلام میکند که از یک داروخانه میتواند این دارو را تهیه کند. همان داروخانهای که روز گذشته به او گفتهبود این دارو را ندارد حالا به واسطه یکی از آشنایان دور، دارو را با تعرفه دولتی به او تحویل میدهد. به یاد میآورد که هفته گذشته که دنبال انسولین بودهاست توانسته آن را تنها با قیمت آزاد حدود 280 هزار تومان از یکی از داروخانهها پیدا کند اما حالا به واسطه این آشنایی هم داروی نایاب را پیدا کردهبود و هم با تعرفه دولتی به قیمت 30 هزار تومان آن را خریداری کردهبود. خوشحال بود اما میدانست که این خوشحالی دیری نخواهدپایید و هفته بعد باز هم پیداکردن انسولین برایش آرزو خواهدبود. به گفته برخی خانوادههای بیماران خاص اکنون کمبود دارو دامن همه داروخانههای بندرعباس را گرفتهاست؛ به دولتی و خصوصی بودن داروخانه هم ربطی ندارد. شنیدهها حاکی از این است که آن داروخانههایی که دارویی دارند هم از فروش آن امتناع میکنند تا آن را به مشتریهای خاص یا دلالان با قیمت بالاتری عرضه کنند.
کمبود کشوری
مهرماه سال گذشته و در بحبوحه بیماری کرونا بود که زمزمه کمبود دارو در کشور بیشتر از همیشه مطرح شد. این موضوع باعث شد تا بیماران برای یافتن داروهای خارجی و داخلی مورد نیازشان میان داروخانهها سرگردان شوند. اکنون پس از گذشت یک سال به نظر میرسد باز هم بسیاری از بیماران خاص با بحران کمبود دارو مواجه شدهاند. مشاهدات میدانی و شکایتهای مردمی از وضعیت کمبود دارو نشان از افزایش تدریجی دامنه این بحران به ویژه در میان بیماران خاص دارد. کمبود یا عدم عرضه داروهای خاص در داروخانهها باعث رونق بازار آزاد شدهاست و در این شرایط اقتصادی بسیاری از خانوادههای بیماران خاص را با مشکلات متعددی مواجه کردهاست. البته به نظر میرسد که این مشکل مختص استان هرمزگان نیست و داروخانههای تمام کشور را درگیر کردهاست. دکتر «فاطمه نورزیان»، سخنگوی
دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با تایید این موضوع میگوید: «مسئله کمبود دارو در سطح کشور مطرح است و مثلا برخی از اقلام انسولین نه تنها در استان هرمزگان بلکه در کشور کمیاب شدهاست و فقط برخی برندهای ایرانی داروهای خاص در برخی داروخانهها یافت میشود». نیمه تیرماه سال جاری بود که عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی هم نسبت به نزدیکشدن کمبود دارو در ایران به «وضعیت بحرانی» هشدار داده و گفتهبود: «اگر همین روند ادامه یابد، کشور با کمبود شدید دارو مواجه خواهد شد». وی با ابراز نگرانی از عدم اجرای طرح انتقال ارز دارو به بیمهها هم خبر داد که «تنها در داروخانه سیزده آبان که مرجع تامین دارو در کشور است، کمبود 356 قلم دارو به چشم می خورد و صنعت دارو در شرف تعطیلی است».
گزارش تخلفات
کمبود دارو در کشور راه را برای مدیریتهای سلیقهای هموار کردهاست. برخی داروخانهها از فروش دارویی که در نسخه نوشته شدهاست، امتناع میکنند یا دارویی که به بیمار تحویل میدهند نسخه ایرانی دارو است که با نارضایتی و اعتراض بیمار همراه میشود. بدین ترتیب تهیه دارو برای بیماران خاص مشروط به داشتن آشنا یا پارتی در سیستم توزیع دارو شدهاست و بسیاری از افراد روزها با مسئله کمبود دارو دستوپنجه نرم میکنند و از داروخانههای مختلف جواب رد میشنوند. برخی البته به جز داروخانهها، دستهای پشت پرده چرخه توزیع دارو و احتکار دارو توسط بعضی از شرکت های توزیع و تولیدکننده را هم در این کمبود دارو مقصر میدانند. سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان اما عدم عرضه داروی موجود از سوی برخی داروخانهها را تخلف میداند و میگوید: «اینکه برخی از داروخانهها از فروش برخی داروهای خاص امتناع میکنند کاملا تخلف محسوب میشود و درصورتی که شهروندان اینگونه تخلفات را مشاهده کردند میتوانند مستندات خود را به معاونت عذا و دارو ارائه کنند تا با خاطیان برخورد صورت گیرد یا مشخصات داروخانه را به شمارههای 3118 و 190 اطلاع دهند تا پس از بررسی سهمیه داروی این داروخانهها در صورت تخلف قطع شود».
این روزها بسیاری از بیماران در داروخانههای شهر به دنبال دارو هستند و حتی برخی دیگر از شهرها و روستاهای استان برای تهیه دارو به بندرعباس میآیند اما دست خالی برمیگردند. بنابراین آنچه در حال حاضر برای این بیماران حائز اهمیت است رفع کمبود دارو و کاهش فشار بر آنها برای تهیه دارو است. در چنین شرایطی امتناع داروخانهها از فروش دارو و سودجویی عدهای از دلالی دارو باعث شده تا سایه کمبود بیش از هرزمان دیگری بر سر بیماران خاص سنگینی کند. دلالان و محتکران دارو این موضوع را به خوبی میدانند اما سودشان در انبار کردن و خرید و فروش دارو با قیمتهای نجومی است. موضوعی که عدم نظارت کافی از سوی دولت میتواند زمینه سودجویی بیشتر این افراد را فراهم کند.
روزنامه صبح ساحل