موقعیت ژئوپلیتیکی بابالمندب، آن را پس از تنگه جبلالطارق و تنگه هرمز به سومین شریان پراهمیت جهان تبدیل کرده است و حالا شرایط برای این تنگه بهگونهای رقم خورده است که حجم تردد از آن کاهش پیدا کرده است. همین موضوع باعث شده است برخی محصولات مثل چای با مشکلات عرضه مواجه شود.
اهمیت اقتصادی بابالمندب
تنگه بابالمندب قاره آسیا را به قاره آفریقا متصل میکند. این تنگه از شرق به یمن و از غرب به جیبوتی میرسد.
از سوی دیگر، باب المندب پل ارتباطی ورود کشتیها به سمت کانال سوئز است و حدفاصل این دو، دریای سرخ قرار گرفته است. در نتیجه از منظر اقتصادی اهمیت بالایی دارد.
چراکه با عبور سالانه حدود 25 هزار کشتی تجاری از این منطقه؛ این تنگه ارتباطات سریع و کم هزینه میان قاره آسیا به اروپا و از اروپا به آمریکا را ممکن ساخته است. حدود ۱۲ درصد حجم تجارت جهانی و ۳۰ درصد
ترافیک کشتیهای کانتینری جهان از طریق این تنگه صورت میگیرد و محل گذر بیش از 10 درصد تولید ناخالص تجارت جهانی بهشمار میرود. روزانه حدود ۴ میلیون بشکه نفت از باب المندب در مسیر اروپا ترانزیت میشود. بر اساس ارزیابی های اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال 2013، مقدار نفتی که روزانه از این تنگه عبور کرد، حدود سه میلیون و 800 هزار بشکه بود که این رقم معادل شش درصد تجارت نفت جهانی به شمار می آید. بخش زیادی از منابع انرژی اروپا، مانند نفت و سوخت دیزل، از طریق این آبراه وارد میشود. محصولات غذایی مانند روغن و غلات و بسیاری از محصولات تجاری دیگر نیز از همین کانال وارد اروپا میشوند.
پیامدهای درگیری نظامی در بابالمندب
ناآرامیهای فعلی در بابالمندب، باعث بالا رفتن
هزینه بیمه کشتیهایی عبوری از دریای سرخ شده است و لذا حجم تردد از این تنگه کاهش پیدا کرده است. این قضیه در درجه نخست به کشورهای حاشیه خلیج فارس بهویژه عربستان لطمه زده است. کشور حوزه خلیج فارس به ویژه برای انتقال نفت و گاز به اروپا با هزینه های اضافی مواجه خواهند شد. پس از آن اروپا و حتی کانادا و آمریکا را درگیر کرده است.
البته باید در نظر داشت که این اتفاقات، چندان بدون فایده هم برای عربستان نیست. چراکه عربستان دارای یک خط لوله نفتی است که از شهر بقیق تا بندر ینبع در دریای سرخ امتداد دارد و می تواند به جای عبور از سواحل یمن از مسیر این بندر صادرات داشته باشد. این کشور روزانه حدود 5 میلیون بشکه نفت از این بندر حمل کند که بیش از نیاز صادراتی خود به کشورهای اروپایی است و به این ترتیب بدون تحمیل هزینه های اضافی حمل و نقل از افزایش قیمت نفت خام سود می برد.
به باور این کارشناسان، هدف قرار دادن کشتی ها در دریای سرخ قیمت نفت را افزایش می دهد و در ادامه، هزینه حمل و نقل دریایی و نیز نرخ تورم افزایش می یابد که مجموع همه این عوامل پیامدهایی بر کل اقتصاد جهان اعم از نفتی یا غیرنفتی خواهد داشت.
کمبود چای در اروپا
در شرایط کنونی تنگه بابالمندب، بسیاری از کشتیها مجبور به انتخاب مسیر طولانیتر هستند و یکی از پیامدهای این موضوع بسته شدن مسیر انتقال اصلی چای از شرق به غرب است. در پی این اتفاق، احتمال کمیاب شدن چای و قهوه در اروپا بالا رفته است. کمپانی سینزبریز که از بزرگترین سوپرمارکتهای زنجیرهای بریتانیاست؛ در قفسههای چای خود روی تابلوهای کوچک، خبر از مشکلات عرضه چای داده است و بسیاری از مردم بریتانیا، از سر ترس کمبود چای، اقدام به خرید بیرویه این محصول میکنند. اما چرا این کمبود پیش آمده است و چه اتفاقی در شرف وقوع است؟
همانطور که ذکر شد؛ تغییر مسیر کشتیها، دو هفته به زمان ترانزیت آنها اضافه میکند و هزینههای مربوط به سوخت و کارکنان کشتی را نیز به میزان قابلتوجهی افزایش میدهد. اخیرا نیز شاهد افزایش نرخ بیمه حملونقلهای بینالمللی بودهایم. همه اینها باعث اختلال در زنجیره تامین شده است و این هزینهها نهایتا بر دوش مصرفکننده است.
افزایش قیمتها، ثابت ماندن قیمتها و کاهش حجم یا کمیت و نهایتا کاهش موجودی محصول که به خودی خود، اثر تورمی به دنبال دارد؛ سه سناریویی هستند که میتوانند در پی کمبود عرضه این محصول در اروپا رخ خواهد دهند.
بالا رفتن تورم در پی کمبود عرضه چای
بر اساس گزارش
انجمن چای بریتانیا، بریتانیاییها هر روز حدود 100 میلیون فنجان چای مینوشند و واردات آن عمدتاً از کنیا و هند صورت میگیرد. جالب است بدانید؛ بریتانیا پنجمین واردکننده بزرگ چای و دهمین صادرکننده بزرگ این محصول در جهان است. در سال 2021، 16.4 میلیون دلار چای به کانادا صادر کرد که حدود 12 درصد از واردات سالانه چای کانادا را تشکیل میداد.
حالا با وجود کمبود عرضه چای، احتمالا صادرات این محصول محدود شود تا بریتانیا بتواند جوابگوی نیاز داخلی خود باشد و از این طریق احتمال سرایت مشکلات عرضه چای و همچنین، بالا رفتن تورم در دنیا شود.