بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی
سازمان ملل، اقتصاد
کشورهای عربی قرار است با ثبت نرخ تورم پایینتر در سال جاری میلادی و سال آینده، توسعه پیدا کنند. طبق بررسی سازمان ملل، نرخ تورم در این منطقه از 14 درصد در سال 2022 به 8 درصد در سال 2023 و 4.5 درصد در سال 2024 کاهش خواهد یافت. همچنین پیش بینی میشود تولید ناخالص داخلی 22 کشور عربی به طور متوسط 4.5 درصد در سال 2023 و 3.4 درصد در سال 2024 رشد کند. در میان کشورهای عربی عراق به دلیل انتفاع بالا از قیمت نفت، بیشترین رشد تولید ناخالص داخلی را تجربه خواهد کرد. به گفته سازمان ملل متحد، کشورهای کمترتوسعهیافته عربی در سالهای 2023 و 2024 به ترتیب 3.3 درصد و 4.6 درصد رشد خواهند کرد که این رقم در سال 2022 تنها 0.9 درصد بود. این کشورها با مشکل افزایش قیمت انرژی و کالاهای اساسی روبرو هستند. مصرکه سومین اقتصاد بزرگ جهان عرب است در سال 2022 با رشد 5.4 درصدی سال 2022 را به پایان رساند اما در سال جاری تنها 4.3 رشد خواهد کرد. علت این کاهش رشد، افزایش تقاضا و قیمت گاز در این کشور است.
رشد اقتصادی عراق چقدر ثبات دارد؟
بر اساس آخرین دادههای بانک جهانی عراق در ماه نوامبر 2022، اقتصاد کشور عراق در حال احیا است. درحالی که پیشبینی میشد اقتصاد عراق تنها 4 درصد رشد کند؛ اما با افزایش تولید نفت و بهبود شرایط پس از همهگیری کرونا تولید ناخالص داخلی به 8.7 درصد در سال 2022 افزایش پیدا کرد. همچنین پیشبینی میشود این کشور در سال جاری میلادی بتواند رشد 9.3 درصدی تولید ناخالص داخلی را محقق کند.
این چشمانداز اقتصادی برای عراق با قیمتهای بالا و مداوم نفت حمایت میشود. اما انتظار میرود که این رشد از سال 2024 و در میانمدت به تدریج کاهش یابد زیرا تولید نفت به دلیل کاهش تقاضای جهانی محدودتر میشود. علاوه بر این، وابستگی عراق به نفت و حرکت اقتصاد جهانی به سمت حذف کربن و عدم استفاده از نفت، اقتصاد این کشور را آسیبپذیر میکند. همچنین صدمات اقتصادی عراق با تشدید شوکهای تغییر آبوهوایی از جمله افزایش دما و افزایش کمبود آب به تدریج بیشتر میشود. درحال حاضر دولت عراق با درآمدهای بیسابقه نفتی، فرصتی منحصر به فرد برای رسیدگی به چالشهای ساختاری و آبوهوایی دارد تا بتواند اقتصاد خود را پایدار نگه دارد.
پیشبینی رشد تولید ناخالص داخلی در خاورمیانه
عراق، کویت و
عربستان سعودی آیندهدارترین کشورها در سال 2023 هستند. پیشبینی میشود رشد تولید ناخالص داخلی عراق با 9.3 پیشتاز کشورهای خاورمیانه باشد. پس از آن کویت با 8.7 درصد رشد در جایگاه دوم قرار دارد و عربستان صعودی با 7.6 درصد رشد تولید ناخالص داخلی در رتبه سوم قرار خواهد گرفت. لازم به ذکر است تولید ناخالص داخلی، کل ارزش پولی یا بازاری همه کالاها و خدمات نهایی تولید شده در مرزهای یک کشور در یک دوره زمانی خاص (عموما به صورت سالانه) است و به عنوان معیاری گسترده از کل تولید داخلی و یک کارت امتیاز جامع از سلامت اقتصادی یک کشور خاص عمل میکند. بر همین اساس، عراق به لحاظ سلامت اقتصادی در سال جاری بهترین وضعیت را در بین کشورهای خاورمیانه دارد. اقتصاد این کشور بیشتر مبتنی بر نفت است و افزایش قیمت نفت منجر به بهبود وضعیت تولید ناخالص داخلی این کشور شده است. اینکه ایران در سال جاری میلادی سهم کمتری از تولید ناخالص داخلی دارد این است که اقتصاد ایران نیز وابسته به نفت است و تحریمهای ظالمانه باعث شده است سهم فروش نفت ایران در سالهای اخیر به شدت افت کند. در دهه ۱۳۹۰، میانگین سهم نفت در تولید ناخالص داخلی ایران ۱۲.۶ درصد بوده اما از سال ۱۳۹۷ این روند کاهشی شده است.
پیشبینی درآمد عربستان از حج در سال 2023
وزارت حج و عمره پادشاهی عربستان سعودی به تازگی اعلام کرده است که عربستان سعودی محدودیتهای مربوط به کرونا را برای فصل حج 2023 حذف خواهد کرد و میزبان زائران زیادی خواهد بود. در سال 2019، که آخرین سال قبل از شیوع این بیماری همه گیر بود؛ حدود 2.6 میلیون نفر در حج واجب و حدود 19 میلیون نفر در حج عمره شرکت کردند اما امسال با هدف افزایش ظرفیت حج واجب و عمره به 30 میلیون زائر در سال، پیشبینی میشود این کشور 50 میلیارد ریال سعوی معادل 13.32 میلیارد دلار درآمد از این محل، تا پایان سال 2030 کسب کند.
امارات، مقصد دوم حوزه پولی و بانکی ایران
بانک مرکزی ایران قصد دارد در سال جاری به منظور تقویت مناسبات اقتصادی، تامین منابع لازم برای تجارت تجار ایرانی و افزایش همکاریهای پولی و بانکی جمهوری اسلامی ایران و امارات متحده عربی با این کشور وارد مذاکره شود. باتوجه به اینکه کشورهای حاشیه خلیج فارس چشمانداز اقتصادی روشنی دارند؛ این توسعه و تقویت ارتباطات و مناسبات اقتصادی، پولی و بانکی از اقدامات خوب بانک مرکزی خواهد بود و میتواند منجر به توسعه اقتصادی در ایران و حفظ ارزش پول ملی شود.
روزنامه صبح ساحل