رویکردی که امروزه در سطح جهانی بسیار مطرح است و تقریبا همه‌ی ما یک بار با آن برخورد داشته‌ایم، رویکرد استفاده از جملات تاکیدی مثبت است.

 

بسیاری از مردم برای اینکه یاد بگیرند چگونه از جملات تاکیدی استفاده کنند، حاضرند پول هنگفتی پرداخت کرده و زمان زیادی را به آن اختصاص دهند. جملات تاکیدی مثبت، یکی از راهکارهای قانون جذب و روانشناسی مثبت نگر در سطح عام محسوب می‌شود و امروزه هر کسی یا یا بدون تخصص می‌تواند آن را آموزش دهد.

برای مثال یکی از مراجعینی که به اتاق درمان مراجعه کرده بود و از افسردگی رنج می‌برد، تعریف می‌کرد که از نوجوانی با تصویر بدنی و فرم چهره‌ی خود مشکل داشته و هرگز نتوانسته با آنچه هست کنار بیاید. در یکی از همین کلاس‌های قانون جذب، مربی لیستی از جملات تاکیدی  به او ارائه داده و او را مکلف کرده  که هر روز بارها این جملات را تکرار کند، بنویسد و برای هرکدام دلیلی در خود پیدا کند. جملاتی مانند من بسیار زیبا هستم، من خودم را دوست دارم، من فرد جذابی هستم، همه مرا دوست دارند و غیره. این مراجع معتقد بود تمام این تکالیف برایش بسیار عذاب آور بوده و حتی بعد از مدتی، برقراری کوچک‌ترین تعامل اجتماعی از توانش خارج شده است. فکر می‌کنید مشکل کجاست؟ مطالعاتی که روی جملات تاکیدی مثبت انجام شده، نتایج متفاوتی را در اختیار ما قرار می‌دهد.

در حالی که بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند، جملات تاکیدی مثبت می‌تواند بر عزت نفس و خلق و خو تاثیر مثبت بگذارد، مطالعات دیگر نشان می‌دهند که این رویکرد هیچ تاثیری ندارد و اما تعداد زیادی از تحقیقات دیگر به ما می‌گویند که جملات تاکیدی مثبت می‌تواند باعث کاهش عزت نفس، پایین آمدن خلق و خو و کاهش تعاملات اجتماعی شود، بخصوص برای کسانی که به صورت زمینه‌ای مشکل عزت نفس دارند. یکی از مشکلات این رویکرد، این است که به افراد مختلف و با زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی متفاوت، توصیه می‌کند برای مشکلات مشخص، از یک سری جملات مشخص استفاده کنند، در حالی که این مشکلات در هر فردی می‌تواند زمینه‌ی متفاوتی داشته باشد. در مراجعی که مثال زدیم، تصویر بدنی ناخوشایند، می‌تواند ناشی از یک محیط سرکوبگر و تحقیر کننده باشد و مادامی که فرد توانایی تفکیک واقعیت از اظهار نظرهای اطرافیان را نداشته باشد و نتواند هویت خود را از آن‌ها تفکیک کند، جملات تاکیدی بیش از اینکه به او کمک کنند، در واقع وادارش می‌کنند بیشتر و بیشتر تحقیر شود.

علت دیگر به نوع جملات بر می‌گردد، جملاتی مانند من باهوش هستم، من موفق هستم، من اعتماد به نفس دارم و غیره، بیشتر از اینکه به یک توانایی موقعیتی با طیف عملکردی متفاوت تاکید کند، به یک ویژگی پایدار شخصیتی تاکید می‌کند. ویژگی‌ای که فرد با تاکید بر آن در موقعیت‌های خطرناک و دشوار توانایی عقب نشینی را از خود سلب کرده و باعث تنش و استرس درونی برای خود خواهد شد. در عوض باورهایی مانند من می‌توانم چیزهای جدیدی یاد بگیرم یا من می‌توانم تغییر کنم، بار استرسی کمتری دارند و فرد را در یک موقعیت دگم و بسته منگنه نمی‌کنند. بنابراین جملات تاکیدی مثبت، بخصوص آن‌هایی که در کلاس‌های جذب و غیره آموزش داده می‌شود، همیشه عملکرد مثبتی ندارند و در بسیاری از مواقع تیشه بر ریشه‌ی سلامت روانی ما می‌زنند.