صبح ساحل ، اجتماعی -  مردم ما همچنان سرگردانند و نمی دانند گرفتن پول بابت تاخیر قسط و اخذ سود دیرکرد توسط بانک ها چه حکمی دارد.کارمندان بانک ها هم به خوبی نمی دانند، نانی که سر سفره زن و بچه هایشان می برند ، آیا حلال است ؟.سال گذشته که این موضوع از سوی برخی مراجع بزرگ کشور مطرح شد ، تعدادی ازکارمندان بانک ها عطای کاردر بانک را به لقای آن بخشیدند و استعفادادند. ربا به نص قرآن کریم، حرام و رباخواری اعلان جنگ با خدا و رسولش شمرده شده است. در شرع مقدس اسلام ربا به شدت نهی شده و خداوند بارها در قرآن به ربا خوار هشدار داده است.از آنجایی که در فقه اسلامی دریافت پول اضافی از وام‌گیرنده ربا و حرام است، مجلس شورای اسلامی ایران در سال 1362 قانونی را با عنوان قانون عملیات بانکی بدون ربا تصویب کرد که از سال 1363 اجرایی شد. طبق این قانون بانک‌های جمهوری اسلامی در برابر تسهیلاتی که به مشتریانشان می‌دهند حق دریافت مبلغ نقدی یا جنسی که از قبل تعیین شده باشد ندارند و اعطای تسهیلات بانکی از راه یازده عقد اسلامی مجاز انجام می‌شود. علمای برجسته کشورهر زمانی که با مدیران بانک ها دیدار می کنند به آنها گوشزد می کنند که اخذ دیرکرد مستوجب عذاب الهی است و بر لزوم پرهیز سیستم بانکی از اخذ جرایم دیرکرد تاکید می کنند.آنان معتقدند دریافت نکردن کارمزد و دیر کرد، باعث نجات ازعذاب خداوند می شود.آنان همچنین هشدار می دهند درآمدی که از طریق بانک های ربوی کسب می شود، حرام است.اگر کسی در یک موسسه ای کار کند که کار و در آمد آن حلال است، در نتیجه حقوقی که از آن موسسه می گیرد نیز حلال است، ولی اگر در موسسه ای که کار آن حرام است مشغول به کار باشد در آمدی که از این طریق بدست می آورد نیز حرام است.آنان براین باورند شخصی ، کارمندی بیچاره ای که در بانکی ربویی کار می کند و از طریق گرفتن سود درآمد کسب می کند حقوقی که آن کارمند از آن بانک می گیرد حلال نیست، چرا که حقوق حلال در برابر کار حلال است.آنان حتی می گویندخداوند در سوره بقره، ربا را جنگ با خود اعلام کرده است. بنابراین اخذ سود دیرکرد اقساط بانکی حرام است . آنان تاکید می کنند در جلسه های مختلف با دست اندرکاران امور بانکی کشوربارها اعلام کرده ایم گرفتن پول بابت تاخیر قسط و اخذ سود دیرکرد به هر شکلی حرام و گناهی بزرگ و مبارزه با خداست.اسلام با ربا جدا مبارزه می کند و در هشت جای قرآن از ربا نهی شده است، ما که می خواهیم این نظام را به دنیا نشان دهیم یکی از جهات آن، بانک بدون ربا به تمام معناست. اخذ دیرکرد وام جایز نیست ، جریمه دیرکرد از نظر شرعی هیچ مبنایی ندارد و حرام محسوب می‌شود. جريمه در مورد تاخير پرداخت وام جايز نيست. حتی اگر در هنگام دريافت وام به صورت پيش شرط اخذ ديركرد قيد شده است بازهم جایز نیست خداوند هر قراردادي را نمي پذيرد. در هر مسئله اي كه رضايت طرفين وجود داشته باشد الزاما رضايت خداوند وجود ندارد. دریافت جریمه بابت تاخیر در بازپرداخت اقساط وام و تسهیلات توسط بانک ها و موسسات مالی و اعتباری شرعاجایز نیست. با وجودی که مراجع تقلید اخذ سود از دیرکرد اقساط بانکی را حرام می دانند اما بانک ها وموسسات این کاررا انجام می دهند، بانک طبق قوانيني که دارد، جريمه ديرکرد را از شما دريافت مي کند و جز پرداخت آن راه ديگري نداريد.نکته مهم دیگر در اعطای تسهیلات اینکه اگر در بانك ويا موسسه هاى مالى و اعتبارى سپرده گذارى كرديد، به همان ميزان ویا چند برابر موجودی به شما وام پرداخت مى كنند. اما اين دریافت وام مستلزم اين است كه شما بايد 4 ماه تا شش، پول بى زبان خود را در بانك يا موسسه مالى گرو بگذاريد تا پس از120 یا  160 روز،آقايان مرحمت كرده و به شما وام بدهند!آنهم بعد از گذشت از 7 خوان!! به راستى اگر كسى پول داشته باشد چه نيازى كه دنبال وام از اين بانك به آن بانك سرگردان شود.اين يك نكته.نكته بعدى اينكه، اين نوع سپرده گذارى، سپرده هاى وام خواه تلقى مى شود. يعنى مجبورى براى دريافت تسهيلات،پولى را به عنوان سپرده در بانك بگذاريد. در این رابطه چند سال پيش، بانك مركزى در بخشنامه اى كه به تمام بانك ها وموسسات مالى و اعتبارى ارسال كرد، اين نوع سپرده گذارى، تحت عنوان سپرده هاى وام خواه كه براى دريافت وام، نزد بانك نگهدارى مى شود را ممنوع اعلام كردند و تاكيدكردكه با بانك ها وموسسات مالى متخلف برخورد قانونى خواهند كرد.اينگونه كه از شواهد و قراين پيداست نه بانك مركزى توان برخورد با بانك هاى متخلف را دارد و نه بانك ها ازبخشنامه هاى اين چنينى بانك مركزى تمكين مى كنند.این روزها بانک مرکزی اینقدر درگیرمسایل مختلف ازجمله  فیش های نجومی و اختلاس و ... است که دیگر نه وقتی ونه توانی داردکه به جنگ بانک های متخلفی برودکه  ازبخشنامه هاى بانك مركزى تمكين نمى كنند.دراين ميان شعار مشترى مدارى وتكريم ارباب رجوع ورفع نيازمندى هاى مردم چه مى شود. شعارى كه از سوىبانك ها شنيده مى شود اما درعمل اينگونه نيست وخبرى از مشترى مدارى وتوجه به نيازهاى مردم هم نيست.آقايان بانكى كه ازنظردریافت تسهيلات هيچ مشكلى ندارند و تا مى توانند از انواع و اقسام تسهيلات و وام ها برخوردار مى شوند و پرداخت تسهيلات با شرايط آسان براى مردم نيزاصلاً برايشان مهم نيست.