سیل یکی از بلایای طبیعی است که مشکلات زیادی را به همراه دارد و به غیر از خسارتهای جانی و مالی، معضلات بهداشتی و ایمنی را نیز ایجاد خواهد کرد. شاید کمتر کسی به این مسئله توجه کند که بعد از وقوع سیل، رعایت بهداشت و ایمنی از اهمیت بالایی برخوردار است. چنانچه بهداشت مورد توجه قرار نگیرد، باید انتظار شیوع بیماریهای مختلف را داشت. «دکتر نواب شمسپور»، مدیر کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر کشور، موارد مهمی را در رابطه با بهداشت و ایمنی پس از سیل به شما میگوید.
حواستان به مارها باشد
زمانی که وضعیت در ظاهر به حالت عادی برمیگردد، همچنان مخاطرات باقی میمانند. برای مثال، در مناطقی که سیل عقبنشینی میکند، استحکام خیابانها و جادهها ممکن است کم شود در چنین شرایطی احتمال فرو ریختن خیابان یا جاده در اثر عبور وسایل نقلیه وجود دارد. پس باید به نکات ایمنی که از سوی نیروهای امدادی گفته میشود، توجه کافی داشت. با توجه به اینکه سیل بسیاری از جانوران و حشرات موذی مثل مارها را از زیستگاه طبیعی خود بیرون میآورد، باید احتیاط کرد. پوشیدن چکمه ساق بلند و لباسهای بلند میتواند افراد را از گزیدگی محافظت کند. خشکاندن چالهها و گودالهایی که در آنها آب به حالت راکت درآمده ضروری است چون این قسمتها میتوانند تبدیل به محلی برای تجمع حشرات به ویژه پشهها و مگسها شوند. کارکنان بهداشتی و امدادگران تا جایی که بتوانند این چالهها و گودالها را تخلیه میکنند اما مردم نیز میتوانند با هماهنگی و رعایت اصول، برای این منظور کمک کنند.
شیوع بیماریها پس از سیل
با توجه به اینکه برخی از پشهها میتوانند در انتقال بعضی از بیماریها نقش داشته باشند، بعد از بروز سیل باید از لباسهای آستین بلند و چکمه برای تردد کمک گرفت. همچنین نصب توری روی درها و پنجرهها ضرورت دارد. بعد از وقوع سیل تمام مواد غذایی، لوازم بهداشتی و داروهایی که با آب سیل تماس داشتهاند، باید دور ریخته شوند چون آب سیل میتواند آلوده باشد. به طور کلی، تمام وسایلی که با آب سیل تماس داشتهاند باید با آب تمیز و شوینده مناسب شسته و ضد عفونی شوند. مصرف آب آشامیدنی باید به شکل بطری بستهبندی شده یا به صورت آب جوشیده و ضدعفونی شده باشد. آب شهری تا زمانی که بهداشت آن از سوی مقامات رسمی و محلی تایید نشده است، نباید مصرف شود. رادیو، تلویزیون و رسانههای جمعی معتبر، مکانهای دسترسی به آب سالم و بهداشتی را معرفی میکنند و زمانی که آب شهری بهداشت لازم را داشته باشد، اعلام خواهند کرد. توجه به تغذیه و سلامت کودکان، سالمندان، خانمهای باردار و شیرده بعد از سیل اهمیت زیادی دارد به همین دلیل این دسته از افراد تا زمان بهبود وضعیت منطقه سیلزده بهتر است به خانه نیایند. عفونتهای دستگاه گوارش، هپاتیت، وبا و حصبه، از جمله بیماریهایی محسوب میشوند که ممکن است پس از وقوع سیل شیوع پیدا کنند در نتیجه بهداشت فردی و عمومی باید به خوبی رعایت شود.
اهمیت بهداشت در خانه
بعد از اینکه ایمنی ساختمان تایید شد و مشکلی برای ورود وجود نداشت، باید محیط خانه تمیز شود. پیش از هر چیز برای تمیز کردن خانه باید ماسک و دستکش یکبار مصرف تهیه کرد. تخلیه زبالههایی که از قبل در خانه وجود دارد برای حفظ سلامت مهم است و در اسرع وقت باید زبالهها از خانه خارج شوند. تمامی وسایلی که با آب سیل در تماس بودند باید ضدعفونی شوند و در شرایطی که امکان ضدعفونی آنها وجود نداشته باشد، باید آنها را دور ریخت. وسایلی که در آنها پشم شیشه یا الیاف وجود دارد بعد از وقوع سیل به راحتی ضدعفونی نمیشوند و باید دور ریخته شوند. برخی وسایل مثل مبلمان نئوپانی، تشک، پشتی بالشت، کوسن و رویههای مبل به آسانی تمیز و ضدعفونی نمیشوند به همین دلیل بهتر است دور ریخته شوند. برای سایر وسایلی که قابل شستوشو هستند میتوان از مواد شوینده مثل مایع ظرفشویی و پودر لباسشویی استفاده کرد. برای ضدعفونی نیز میتوان از مایع سفیدکننده (وایتکس) کمک گرفت. فرشها و موکتها باید تا جای ممکن در قالیشویی شسته شوند اما در شرایطی که امکان انجام این کار نباشد، شستوشو با آب تمیز و پودر لباسشویی نیز مفید است البته برای خشک شدن باید حتما در معرض آفتاب قرار بگیرند. سطوحی که به دلیل سیل آلوده شدهاند نیز باید ضدعفونی شوند برای این منظور باید از آب و مواد شوینده غیرمعطر کمک گرفت. آن دسته از سطوحی که روی آنها کپک رشد کرده نیز باید تمیز شوند برای این منظور میتوان از یک اسکاچ کمک گرفت و آن را در محلول سفید کنندهای که با آب مخلوط شده قرار داد. یک فنجان سفید کننده به ازای هر لیتر آب، کافی است. در حین نظافت استفاده از دستکش و ماسک ( ترجیحا ماسک N95) را نباید از یاد برد. اسباببازیهای کودکان نیز باید ضدعفونی شوند و آن دسته از اسباببازیهایی که قابلیت ضدعفونی ندارند، دور ریخته شوند. علاوه بر این، کودکان باید آموزش ببینند که به آبهای جمع شده در گودالها دست نزنند ضمن اینکه با گل و لای ناشی از سیل نیز نباید بازی کنند.