نگاهی به عضویت ایران در بریکس


نویسنده: مصطفی دولخانی

درجریان سفراخیرابراهیم رییسی به آفریقای جنوبی بود که رئیس جمهور این کشوربه عنوان میزبان اجلاس سران عضو بریکس اعلام کرد،باعضویت کامل ایران دراین اتحادیه ی متشکل ازاقتصادهای نوظهورموافقت شده.براین اساس کشورمان ازابتدای ژانویه سال 2024 میلادی (11دی تا11 بهمن امسال)، به عضویت کامل این اتحادیه درخواهد آمد.اتحادیه ی موسوم به بریکس (BRICS)مخفف نام پنج کشوربرزیل،روسیه،چین وآفریقای جنوبیست که بخشی قابل توجه از جمعیت،وسعت واقتصاد جهانی راشامل می شوند.کشورهایی که عمدتا اگرچه ضد آمریکایی نیستنداما تصمیمشان در تاسیس چنین نهادی،نشان ازحرکت دنیا به سمت چند جانبه گرایی وجهانی چندقطبی دارد.
پیوستن به چنین مجامع ونهادهای بین المللی روند توسعه کشوررابهبود خواهدبخشید.همینطوراین اتفاق درراستای تلاش های دیپلماتیک دولت سیزدهم پس ازپیوستن ایران به سازمان همکاری های شانگهای وبهبود روابط با کشورهای منطقه به ویژه عربستان سعودی نگریسته می شود.ازآنجاکه هرگونه تلاش برای بهبودروابط کشورمان بادنیا،همینطورهمسایگانمان ارزشمنداست،بایدازاین اقدام دستگاه دیپلماسی کشور استقبال کرد،امااهمیت بالای چنین اقداماتی زمانی برجسته است وبه زبان ساده به چشم می آید که شاهد اثرات این اقدامات سرسفره های مردم هم باشیم.بنابراین مهمترین کارکرد مجامعی چون گروه بریکس،فوایداقتصادی پیوستن به آنهاست.از این رو و بنابه گفته‌ی کارشناسان مهمترین دست آورد پیوستن به آن،تاسیس«بانک توسعه ی بریکس» است که در موردآن گفته شده به‌دنبال گسترش توسعه‌پایدار و رسیدگی به شکاف‌‌‌‌‌های زیرساختی و توسعه‌‌‌‌‌ایی در کشورهای عضو،تاسیس شده.همینطوراین نهاد به لحاظ حقوقی ملزم به رعایت تحریم های آمریکا هم نیست.ازآن جا که در عمده ی نهادهای مالی کنونی دنیا آمریکا ومتحدانش دست برتررا دارند،ناگزیر کشورهای نوظهور دنیا درچارچوب گسترش عدالت بیشتر و افزایش قدرت تصمیم گیری شان دست به تاسیس این نهادزده اند ومی توانند با چنین اقداماتی تجارت بین خود راهم گسترش دهند،پس بالقوه قابلیت آن رادارد که به عنوان ظرفیتی خوب برای اقتصاد کشورنگریسته می شود.اما براساس تحلیل برخی کارشناسان هنوز راهی طولانی تا بهره‌مندی کشور از مواهب کامل چنین تصمیمی وجود دارد.  موانعی چون تحریم‌های ظالمانه‌ی آمریکا، به این خاطر که هنوز سیطره‌ی دلار بر بازارها  و روابط مالی جهان گسترده است و در کوتاه مدت خطری جدی دلار را در پرداخت‌های بین‌المللی تهدید نمی‌کند (هرچند روند دلارزدایی از مراودات جهانی در حال انجام است)، فقدان لابی گری مناسب و ضعف ساختار اقتصادمان را می‌توان برشمرد. البته در حیطه فعالیتهای دستگاه دیپلماسی کشور ذکرچند نکته ضروریست:یکم اینکه سیاست خارجی رانباید به رقابتهای داخلی گره زد.بلکه بایدبا رویکرد های دیپلماتیک کشورفارغ ازآنکه کدام گروه یاگرایش سیاسی درقدرت باشد اگردرچارچوب منافع ملی باشد،همراهی نمود مثل استقبال از پیوستن ایران به بریکس و البته به اقدامات ضد آن  هم دست نزد، مشابه آنچه در بالارفتن ازدیوارسفارت عربستان وانگلیس در دوره های قبل رخ داد.دوم آنکه نگاهی منطقی به ویژگی های حاکم برروابط بین الملل والزامات آن داشت. مثلا اینکه اصلی ترین ویژگی حاکم برروابط کشورها منافع ملی آنهاست و اینکه نباید درمورد هر تفاهم یا توافقی در این حیطه هم مبالغه کرد. دستاوردی البته چون«برجام»یا  در سطحی دیگر  پیوستن به سازمان شانگهای یا گروه بریکس مارا به عرش نمی رساند و باید نگاه ما به سیاست خارجی جامع وبلندمدت باشد.سوم،ضمن آنکه دست یافتن به هرنوع دستاوردی در سیاست خارجی به رویکردها،شرایط وانسجام داخلی وابسته است،شرط توفیق دردیپلماسی هم همین چیز هاست.مثلا اگرهمین امروز هم کلیه ی محدودیتهای اقتصادی ناشی از تحریم ها ازجلو ما برداشته شود،اگرحکمرانی اقتصادی ما تغییرنکند واصلاحات گسترده ی اقتصادی روی ندهد مابه نتیجه مطلوب دست نخواهیم یافت وگرفتاری های بزرگی چون تورم و مشکلات معیشتی بیخ ریش ما خواهدماند.همینطوراگرافزایش انسجام داخلی،مشارکت عمومی وتلطیف فضای سیاسی داخل وبالاتربردن آستانه ی تحمل بین نیروها وکنشگران روی ندهد،دنیا به سمت ما اقبال و توجه لازم را نخواهدکرد.کوتاه سخن آنکه ماباید به وطن و مردم عزیزمان بیندیشیم وهمه ی تلاش ما درراستای منافع ملی مان باشد.کشورمان استعداد واستحقاق شرایطی بسیاربهترازوضع کنونی دارد،به شرط آنکه به الزامات این هدف توجه کافی بشود.
برای این مطلب تا کنون نظری ثبت نشده‌ است.
0 / 200
  • نظر شما پس از بررسی و تایید منتشر خواهد شد.
  • لطفا از بکاربردن الفاظ رکیک، توهین و تهمت به اشخاص حقیقی و حقوقی خودداری کنید.

آخرین خبرها