افزایش ناگهانی قیمت دلار آن هم پنجاه روز مانده به عید همه را شوکه کرد و اگر به ریسکهای ژئوپلیتیکی و تحولات اخیر بینالمللی دقت کنیم؛ میتوان علت آن را ناشی از درگیریهای این چندوقته در خاورمیانه دانست. با وجود اینکه بایدن مدعی شدهاست که دنبال درگیری در خاورمیانه نیست اما یکسر این ماجرا به ترقهبازی آمریکا در منطقه برمیگردد و از آنجایی که در شرایط فعلی آمریکا به دلیل انتخابات پیشرو، محتاط به نظر میرسد؛ لذا ابعاد درگیری خاورمیانه بسیار محدود بود و نتوانست قیمت دلار را در ایران برای مدت طولانی بالا نگه دارد. در واقع میتوان گفت که دلار برای رسیدن به ارزش ذاتی خود به دنبال بهانه است و همین درگیریهای اخیر به نوعی موتور محرک رشد دلار در یک بازه زمانی کوتاه بود. اما از آنجایی که فروش نفت کشور در پنج سال اخیر به بالاترین حد خود رسیده است؛ دست دولت برای کنترل نرخ ارز باز است و توانست قیمت دلار را به سرعت کنترل کند و دلار صرفا یک نوسان رو به بالا و ناپایدار را تجربه کرد.
آیا خاورمیانه به سمت جنگ بزرگ پیش میرود؟
با وجود اینکه مدتی است در خاورمیانه درگیری وجود دارد؛ اما باید گفت که فعلا پتانسیل جنگ بزرگ در این منطقه وجود ندارد و اگر قرار باشد درگیری نظامی در این منطقه گسترده شود؛ مقدمات بسیار زیادی لازم دارد. پس در حال حاضر درگیریها محدود است. یک نشانه اینکه بتوان میزان شدت درگیریهای با اهمیت را در دنیا بررسی کرد؛ قیمت نفت و اونس جهانی است. اگر قرار باشد شعلههای آتش جنگ گسترده شود؛ بیشک طلا به عنوان یک مامن امن
سرمایهگذاری قیمتهای بسیار بالایی را به خود خواهد دید. همچنین قیمت نفت نیز از این اتفاقات متاثر خواهد شد و حتی ممکن است به بالای صد دلار در هر بشکه برسد. اما همانطور که شاهد بودیم؛ درگیری اخیر در تعطیلات بازارهای جهانی رخ داد و قبل از بازشدن بازارها نیز به اتمام رسید. همین موضوع نشان میدهد که فعلا خبری از جنگ گسترده نیست. این نکته را نیز باید در نظر داشت که تقویم نظامی در دنیا عموما از اواخر روز جمعه آغاز میشود و در بامداد دوشنبه به اتمام میرسد و جالب آنکه، تقویم اقتصادی بازارهای مالی از بامداد دوشنبه آغاز به کار میکند و جمعه شب به کار خود پایان میدهد. زمانی که یک درگیری در بازه روتین
درگیریهای نظامی اتفاق میافتد و تا قبل از بامداد دوشنبه به اتمام میرسد؛ میتوان خوشبین بود که درگیری گستردهای نخواهد بود.
قیمت دلار در پایان سال 1402
اگر قیمت 50 هزار تومان را برای دلار در پایان سال گذشته در نظر بگیریم و به اندازه اختلاف بین تورم ایران و آمریکا، که حدود 32 درصد است؛ به آن اضافه کنیم به عدد حدود 65 هزار تومان میرسیم اما اگر مابقی متغیرهای اقتصادی مانند نرخ رشد حجم نقدینگی، حجم نقدینگی، رشد تولید ناخالص داخلی و سایر پارامترهای اقتصادی را لحاظ کنیم میبینیم که دلار 75 هزار تومانی نیز دور از ذهن نیست. اما اینکه آیا دلار به این اعداد خواهد رسید یا نه به سیاست دلار در کوتاه مدت برمیگردد که آیا قصد و توان کنترل نرخ ارز را دارد یا نه. باید دید نرخ کالاها، لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی، خودرو و ... پس از افزایش قیمت اخیر دلار تا چه اندازه بالا خواهد رفت و اصطلاحا انتظارات تورمی در بازار چقدر است و کالاها با چه نرخ دلاری ارزشگذاری میشوند.
به طور مثال یکی از
بازارهای پیشتاز طلا و سکه است که از روی میزان حباب آن میتوان به عددی دلاری که با آن قیمتگذاری میشود؛ پی برد. اما اگر بخواهیم نرخ واقعی دلار را در همین 50 روز باقیمانده به عید محاسبه کنیم؛ یک راه سریع برای محاسبه آن ضرب کردن قیمت روز درهم در عدد 3.67 که نرخ تبدیل درهم به دلار است. در زمان نگارش مقاله نرخ درهم 15 هزار و437 هزار تومان بود که بر این اساس قیمت واقعی دلار 56 هزار و 653 تومان خواهد بود و اعداد پایینتر از آن به معنی ارزندگی دلار و به قولی، دلار ارزان است.