امروز شهر بندرعباس بهعنوان مرکز استان هرمزگان از نظر گردشگری در سایه دیگر شهرستانها و جزایر استان قرار گرفته است. بندرعباس آنطور که باید و شاید گردشگرپذیری ندارد و ورود گردشگران به این شهر بیش از آنکه برای استفاده از ظرفیتهای خود بندرعباس باشد، برای گذر از آن و رسیدن به دیگر مقاصد گردشگری استان همچون جزایر خلیج فارس است. بندرعباس باتوجه به اینکه در حاشیه دریای نیلگون خلیج فارس واقع شده میتواند یکی از مهمترین مقاصد گردشگری با محوریت گردشگری دریایی در استان باشد. لازمه این امر، توجه به زیرساختهای مورد نیاز برای جذب گردشگر است. روشن است که در زمینه امکانات رفاهی برای گردشگران شهر بندرعباس کمبودهایی وجود دارد که لازم است بخش خصوصی و دولت در راستای رفع این کمبودها اقدامات مناسب را انجام داده و بندرعباس را به مقصدی نهایی برای گردشگران تبدیل کنند، نه صرفا محلی برای گذر. مشخص است که به دنبال افزایش گردشگران، نیاز به مراکز اقامتی نیز بیشتر میشود، بنابراین از کمبودهای ذکرشده میتوان به کمبود اماکن گردشگری و اقامتی در شهر اشاره کرد. تعداد اماکن اقامتی در شهر بندرعباس حتی نسبت به جمعیت خود شهر ناچیز است، چه برسد برای مسافران. یکی از علتهای آن میتواند کمبود زمین با کاربری گردشگری در شهر بندرعباس و همچنین عدم تعیین تکلیف اندک زمینهای موجود با کاربری گردشگری باشد. بنابراین تغییر کاربری زمینهای مسکونی به گردشگری به ویژه در بلوار ساحلی بندرعباس و تعیین تکلیف زمینهای گردشگری موجود ازسوی دولت میتواند در جهت رفع این کمبود موثر باشد. از طرفی تبدیل شدن املاک بزرگ در بلوار ساحلی بندرعباس به اماکن گردشگری و اقامتی میتواند افزایش اشتغالزایی را به دنبال داشته و چرخ اقتصاد را در این شهر بهتر بچرخاند. در این رابطه گفتوگوهایی با نماینده ولی فقیه در استان، مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی و معاون گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی استان هرمزگان را میخوانید.
تبدیل بندرعباس به گذرگاه
حجت الاسلام و المسلمین «محمد عبادی زاده»، نماینده ولی فقیه در استان هرمزگان و امام جمعه بندرعباس گفت: استان هرمزگان باتوجه به منابع و اماکن ارزشمندی که دارد یکی از مناطق مهم گردشگری در سطح کشور است. منتهی شهر بندرعباس متاسفانه تبدیل به یک گذرگاه شده است نه یک ایستگاه؛ یعنی امروز وقتی ما در حوزه گردشگری نگاه میکنیم مردم به بندرعباس میآیند اما میخواهند عبور کنند و به مناطق دیگری در هرمزگان مثل قشم و کیش، غرب و شرق استان بروند که البته آن هم برای ما باعث افتخار است. اما بندرعباس صرفا به یک گذرگاه عبور گردشگر تبدیل شده است. ما در اینجا جلوههایی را ایجاد نکردهایم که گردشگر به جای اینکه یک روز در بندرعباس بماند، چند روز از وقت و سفر خود را در شهر بندرعباس بگذراند».وی افزود: لازمهی آن چند نکته است. نکته اول اینکه متاسفانه به اماکن میراثی ما توجه نشده است. خیلی از جلوههای فرهنگی و میراثی استان روزبهروز نابود میشود. ما برای ایجاد اماکن گردشگری برای آیندهمان هم فکری نکردهایم».عبادیزاده گفت: «گزارشهایی به من میرسد که بسیاری از اماکن تاریخی با قدمت 100سال به بالا با بهانههای مختلف یا به لحاظ عدم رسیدگی درست درحال تخریب است».
نماینده ولی فقیه در استان با بیان اینکه باید جلوههای جدید را برای حوزه گردشگری در شهر بندرعباس ایجاد کنیم، افزود: «ما بسترهای خوبی را داریم.
دریا یک پشتوانه ارزشمند گردشگری است که ما در شهر بندرعباس برای آن جلوههایی ایجاد نکردیم و امروز تفاوتی بین نقطهای که شهر بندرعباس در آن واقع شده با نقاطی دیگر که در طول 1200کیلومتر ساحل استان هرمزگان قرار دارند، وجود ندارد. همچنین تفاوتی بین بقیه مناطقی که خارج از شهر هستند با مناطق داخل شهر وجود ندارد».وی در توضیح علت این موضوع گفت: «اینها به این دلیل است که نتوانستیم این جلوهها را ایجاد کنیم. بنابراین من میخواهم تقاضا کنم مسئولین برای این مسئله فکری بکنند و برنامهای داشته باشند. امروز در سند شورای فرهنگی عمومی استان جلوههای گردشگری استان هرمزگان و به ویژه شهر بندرعباس به عنوان مرکز استان باید مورد توجه قرار بگیرد و از الان باید روی آن کار شود و مسئولین هم نگاهشان به استان هرمزگان نگاهی ایستگاهی در مسئله گردشگری باشد نه نگاه گذرگاهی که مردم بخواهند از اینجا عبور کنند و به شهرهای دیگر بروند و توقفی در شهر بندرعباس نداشته باشند».
بندرعباسِ گمشده
«مصطفی فاطمی»، مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، گفت: «در حوزه گردشگری ما به زیرساختهای متعددی نیاز داریم که در سالهای مختلف ممکن است به بازسازی نیاز داشته باشند. در کل کشور این مسئله وجود دارد. در هرمزگان و استانهای ساحلی این موضوع دوچندان میشود؛ به دلیل اینکه هم به امکانات ساحلی و هم به مجموعههای اقامتی نیاز داریم».
وی افزود: «هرمزگان به لحاظ اینکه مسیر ریلی هم دارد نسبت به استانهایی که از این امکانات محروم هستند، قابلیتهای بیشتری را میتواند برای سفر داشته باشد».
فاطمی اضافه کرد: «شهر بندرعباس با قابلیتهای بینظیری که دارد به نوعی به پارکینگ افرادی که قصد دارند به قشم و کیش و هرمز سفر کنند تبدیل شده است. درصورتیکه قابلیتهای بسیار زیادی در حوزه طبیعتگردی و گردشگری ساحلی و حتی گردشگری فرهنگی و تاریخی دارد. این قابلیت های بندرعباس در قالب استان هرمزگان گاهی گم میشود. بندرعباس نتوانسته خودش را به عنوان یک مقصد جدا معرفی کند و همیشه زیر سایه جزایر جنوبی محو شده و نتوانسته به عنوان یک محور گردشگری در جنوب کشور شکل بگیرد».
مدیرکل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی گفت: «تغییر کاربری برخی از مجموعههای گردشگری یکی از معضلات گردشگری در شهرها است. نوع نگاهی که در گردشگری وجود دارد این است که منفعت گردشگری به شهر برمی گردد و این منفعت در کل شهر پخش میشود؛ از تاکسی که گردشگر را جابهجا می کند تا مغازهای که محصولاتش را میفروشد».وی افزود: «در شهر ممکن است تعدادی زمین با کاربری گردشگری وجود داشته باشد که مالک آن زمین که شخصی است، میشود برای آن تسهیلاتی ویژه قائل شد که آن را به سمت و سوی ساخت ببریم».
ضرورت استفاده از زمینهای با کاربری گردشگری
«عباس رییسی»، معاون گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان گفت: «استان هرمزگان با توجه به اینکه یکی از مقاصد مهم گردشگری کشور است و از طرفی درواقع یکی از مقاصد مهم گردشگری دریایی نیز محسوب میشود، هرسال پذیرای تعداد زیادی از گردشگران و هموطنان است. بنابراین نیازمندیم که تعداد اقامتگاهها را افزایش دهیم».
وی با بیان اینکه تعداد مراکز گردشگری و تفریحی استان هرمزگان به تناسب نیاز استان نیست، افزود: «باید تمهیداتی بیاندیشیم که مراکز تفریحی و سرگرمی چه ساحلی و چه سایر تاسیسات گردشگری افزایش پیدا کند».
رییسی اضافه کرد: «از همه مالکان و صاحبان زمینها با کاربری گردشگری میخواهیم که برای جبران کمبودهای تختهای اقامتی، رونق گردشگری و اشتغال در استان و شهرستان بندرعباس نسبت به راهاندازی هتل و مراکز اقامتی در شهر بندرعباس اقدام کنند. برای انجام این کار هم میتوانند تسهیلات و کمکهایی را از معاونت گردشگری دریافت کنند».