کارفرمایانی که مشمول قانون کار هستند؛ موظفند در پایان هر سال، مبلغی را تحت عنوان عیدی و پاداش سالانه به کارگران خود بپردازند و این امر، یکی از تکالیف قانونی مهم برای کارفرمایان محسوب میشود. طبق قانون وزارت کار، کارفرما باید حداقل دو برابر پایه حقوق و حداکثر سه برابر پایه حقوق به کارمندان خود عیدی بدهد. در نتیجه حداقل مبلغ عیدی کارگران سال جدید 10 میلیون و 165 هزار تومان و حداکثر آن 15 میلیون و 124 هزار تومان است. بر این اساس، عیدی امسال کارگران نسبت به سال قبل حداقل حدود 22 درصد افزایش داشته است که اگر این داده را با افزایش57.4 درصدی عیدی سال گذشته مقایسه کنیم؛ نشان دهنده این است که دولت با در پیش گرفتن سیاست انقباضی سعی در کنترل تورم در سطح کلان را دارد. لازم به ذکر است که هزینههای نوروز خانوار نسبت به سال گذشته افزایش 33 درصدی را تجربه میکند که اگر این داده را با افزایش دو برابری هزینههای عید خانوار در سال گذشته مقایسه کنیم؛ نتیجه میگیریم که دولت در کنترل تورم بسیار موفق عمل کرده است.
حداقل و حداکثر حقوق بر چه اساسی محاسبه میشود؟
محاسبه میزان عیدی کارگران فرمول ثابتی دارد که برای افرادی مورد استفاده قرار میگیرد که حداقل یک سال سابقه کار داشته باشند. لذا اگر مبلغ ۱۳۹,۳۲۵ تومان که مبلغ دستمزد روزانه در سال ۱۴۰۱ است را در ۶۰ و یا ۹۰ ضرب کنیم، به ترتیب حداقل و حداکثر عیدی سال ۱۴۰۲به دست خواهد آمد.
حداقل عیدی سال 1403:
176.942*60= 10.165
حداکثر عیدی سال 1403:
176.942*90= 15.124
حال که از نحوه محاسبه عیدی مطلع شدید بد نیست نگاهی هم به آمار تورمی بیندازیم و بررسی کنم با این میزان عیدی یک سرپرست خانواده چهار نفره، چقدر از نیازهای ضرروی سال نو خود و خانوادهاش را میتواند تامین کند.
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از وضعیت تورمی کشور، نرخ تورم نقطهای در دی ماه 1402 به عدد 43.6 درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 43.6 درصد بیشتر از دی 1401 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کردند.
لازم به ذکر است قیمت دلار بازار آزاد در دی ماه امسال معادل 53 هزار و 600 تومان بوده است.
فرمول محاسبه عیدی و پاداش کارگران، با کارکرد کمتر از یکسال
کسانی که کمتر از یک سال کار کردهاند به نسبت مدت کارکرد ماهانه خود از عیدی برخوردار میشوند. برای محاسبه عیدی افرادی که کمتر از یک سال کار کرده باشند، باید حقوق ماهانه را در عدد تعداد ماههای کاری ضرب کرده و حاصل آن را بر ۱۲ تقسیم کرد. عدد حاصل برابر با عیدی هر ماه است. حال باید این عدد را در ماههای کارکرد ضرب کرد.
فرمول محاسبه عیدی به این صورت است که کارکرد عیدی در ماخذ عیدی ضرب و برعدد 365 تقسیم میشود.
مقایسه قیمتها در بهمن سال گذشته و امسال
حداقل مبلغ عیدی کارگران سال گذشته 8 میلیون و 359 هزار تومان و حداکثر آن، 12میلیون و 539 هزار تومان بود و بر اساس محاسبات صبح ساحل، یک خانواده چهار نفره سال گذشته حداقل 9 میلیون و 960 هزار تومان برای نوروز هزینه داشتهاند. این در حالی است که حداقل مبلغ عیدی کارگران برای سال جدید 10 میلیون و 165 هزار تومان و حداکثر آن 15 میلیون و 124 هزار تومان است و بر اساس محاسبات صورت گرفته؛ جمع حداقل هزینههای خانوار برای نوروز امسال 13 میلیون و 325 هزار تومان خواهد بود.
یعنی هزینههای مربوط به عید حداقل 33 درصد افزایش داشته است. این درحالی است که حداقل میزان عیدی 22 درصد بیشتر شده است.
یعنی یک خانواده چهار نفره با اندکی صرفهجویی در هزینههای خانوار، توانایی اداره هزینههای نوروز خود را دارند. البته این مطلب به معنای نادیده گرفتن فشارهای اقتصادی که بر دوش خانوارهای ایرانی سنگینی میکند؛ نیست و صرفا یک مقایسه آماری از میزان فشاری است که خانوارها در سال گذشته برای تامین یک سبد کالای واحد تحمل کردند؛ است.