حراج ربع سکه، یکشنبه سیزدهم اسفندماه در مرکز مبادله ارز و طلای ایران آغاز شد و از تعداد 12 هزار و 877 قطعه ربع سکه ثبت سفارش شده، تعداد یک هزار و 118 قطعه ربع سکه با میانگین قیمت 11 میلیون و 548 هزار تومان به برندگان تخصیص داده شد. این بدان معناست که خریداران موفق شدند تا ربع سکه را ششصد هزار تومان ارزانتر از قیمت بازار خریداری کنند. اما سوال اینجاست که آیا خریداران واقعا سود کردهاند یا صرفا از یک تخفیف دولتی استفاده کردهاند. برای پاسخ به این سوال لازم است تا قیمت ربع سکه بدون حباب و قیمت واقعی دلار را محاسبه کنیم و از طریق مقایسه اختلاف ارزش ذاتی و قیمت حراج ربع سکه ببینیم که آیا خریداران واقعا سود کردهاند یا نه؟
محاسبه ارزش واقعی سکه و دلار
برای بدست آوردن قیمت سکه تمام از طریق اونس جهانی بایستی قیمت یک اونس طلای جهانی را در قیمت روز دلار داخلی ضرب کنیم و حاصل را بر 4.24927 تقسیم کنیم تا ارزش ذاتی سکه تمام بدست بیایید. حال با استفاده از این عدد، قیمت نیم سکه و ربع سکه بدون حباب را نیز به سادگی بدست میآوریم. همچنین برای اینکه ارزش ذاتی دلار را محاسبه کنیم بایستی، قیمت روز درهم را در عدد 3.67 ضرب کنیم.
بر اساس مفروضات فوق از طریق فرمولهای بیان شده به اعداد زیر میرسیم:
قیمت یک انس طلا * قیمت یک دلار / 4.24927= قیمت یک عدد سکه تمام
آیا سکههای حراجی ارزش خرید دارد؟
برای پاسخ به این سوال بایستی قیمت ربع سکه بدون حباب را با قیمت سکههای حراجی مقایسه کرد. قیمت ربع سکه در روز حراج سکه در بازار آزاد 12 میلیون و 560 هزار تومان بودهاست و متقاضیان خرید سکه در حراج، ربع سکه را به قیمت 11 میلیون و 548 هزار تومان یعنی ششصد هزار تومان از قیمت روز سکه ارزانتر خریداری کردهاند. با این حال قیمت ربع سکه بدون حباب 7 میلیون و 562 هزار تومان است و این یعنی خریداران عملا حدود 4 میلیون تومان پول بابت حباب ربع سکه پرداخت کردهاند. به بیان دیگر دولت سکهها را به قیمت دلار بالای نود هزار تومان به مردم فروخته شده است.
چرا سکه طلا حباب دارد؟
در شرایطی که عرضه یا تقاضا با جهش مواجه میشوند؛ نقطه تعادل قیمت جابجا میشود و با عموما با افزایش ناگهانی قیمت سکه مواجه میشویم اصطلاحا در این زمان حباب مثبت برای سکه به وجود میآید. زمانی که قیمت سکه به ارزش ذاتی خود نزدیک شود؛ سکه حباب خالی میکند و زمانی که با ارزش ذاتی خود فاصله زیادی داشته باشد؛ دارای حباب بالاست و لذا خرید آن توجیه اقتصادی ندارد.
در شرایط فعلی نیز قیمت سکه تمام در بازار آزاد 36 میلیون و607 هزار تومان است و حدود 6 میلیون و 360 هزار تومان حباب دارد که رقم بسیار بالایی است. این در حالی است که حباب ربع سکه نیز در لحظه نگارش مقاله به 5 میلیون و 878 هزار تومان رسیده است که نشان میدهد به نسبت سکه تمام حباب بسیار بالاتری دارد و علت آن، همانطور که ذکر شد؛ این است که چون بسیاری از افراد توان خرید سکه امامی را ندارند و از طرفی ارزانترین سکه بانکی، ربع سکه است؛ تقاضا برای این نوع سکه زیاد است.
آیا سکههای حراجی میتواند بازار سکه را آرام کند؟
تعداد یک هزار و 118 قطعه ربع سکه در اولین حراج ربع سکه به مردم فروخته است و مردم میتوانند آن را تحویل بگیرند؛ یعنی اینکه این تعداد سکه نهایتا وارد بازار آزاد خواهد شد اما در شرایط فعلی تقاضا برای خرید انواع سکه به حدی بالا است که چندین مرحله حراج نیز جوابگوی آرام کردن بازار نیست.
به علاوه باید به این نکته توجه کرد که دولت در سقف قیمت دلار و اونس جهانی اقدام به حراج این سکهها کرده است و در کوتاه مدت احتمال افت قیمت دلار و طلای جهانی وجود دارد.
لذا اگر قیمتها در بازار سکه شکسته شود به دلیل حراج سکه نیست و علت را باید در فاکتورهای بنیادی جستجو کرد.
روزنامه صبح ساحل