این روزها با تجربهی جامعهی مدرن، انسان برای خودشناسی و کشف موارد موثر بر کنش و واکنش خود، بیش از اینکه به کتابهای خودیاری، خودشناسی و
روانشناسی نیاز داشته باشد، به کتابهایی در حوزهی جامعهشناسی نیاز دارد.
هنگامی که برای اولین بار کتابی در حیطهی جامعه میخوانیم، شگفتزده خواهیم شد که چگونه درک سیستمها، نظامها و روند اجتماعی که در آن قرار داریم اینطور بر شکلگیری شخصیت و رفتارمان تاثیر گذاشته است. کتاب "هرآنچه سخت و استوار است، دود میشود و به هوا میرود" که با عنوان "تجربهی مدرنیته" در ایران به ترجمه رسیده، اثر مارشال برمن، نویسندهی آمریکایی و از آن کتابهایی است که به خواننده یاری میدهد، علاوه بر درک جامعه، مدرنیته و عوامل تاثیر گذار بر آن، به فهمی درخور از خویش برسد.
برمن معتقد است که مدرنیته فرصتهایی را برای شکلهای نوآورانهی مقاومت در زندگی روزمره فراهم میکند و مینویسد: « مدرن بودن یعنی زیستن یک زندگی سرشار از معما و تناقض. مدرن بودن یعنی اسیر شدن در چنگ سازمانهای بوروکراتیک عظیمی که قادر به کنترل و غالبا قادر به تخریب همهی اجتماعات، ارزشها و جانها هستند و با این همه دست بسته نبودن در پیگیری عزم راسخ خویش برای برای مقابله با این نیروها، جنگیدن به قصد تغییر جهان این نیروها و تصاحب آن برای خودمان... مدرن بودن یعنی تعلق داشتن به جهانی که به قول کارل مارکس در آن هرآنچه سخت و استوار است، دود میشود و به هوا میرود».
با وجود اینکه از نوشته شدن این کتاب سالها میگذرد و کتاب تجربهی اینترنت جهانی، سوشیال مدیا و بسیاری از تغییرات اقتصادی و اجتماعی را نداشته، اما حرفهایش تازه و به درد بخور است و توانسته تاثیرات اجتماعی، هنری، سیاسی و اقتصادی مدرنیته را در جوامع مختلف بررسی کند.
کتاب پنج فصل مختلف دارد، که در فصل اول آن تاثیر مدرنیزاسیون در فاوست گوته مورد مطالعه قرار میدهد. فاوست گوته یک توسعهگر است که برای توسعه و پیشرفت، تراژدی میآفریند. در فصول بعدی به بررسی آثاری از مارکس و شارل بودلر میپردازد و روند مدرنیزاسیون را در گفتههای آنان به ما نشان میدهد. کتاب تجربهی مدرنیته، اثری خواندنی، جذاب و نفسگیر است که خواننده را به خوبی با خود همراه میکند و مخاطب از خلال خواندن این کتاب به مقایسهی شرایط حاکم بر زندگی خود، با ویژگیهای ذکر شده در کتاب میپردازد و به سنجش میزان مدرنیزاسیون زندگی خود دست پیدا میکند و تجربههای زندگی و کنش خود را در ذهن تداعی میکند. این کتاب به خوبی تفاوت مدرنیته و مدرنیزاسیون را شرح میدهد. کتاب نقضهایی از جهت پرداختن زیاد به تخیل و ادبیات، نادیده گرفتن نابرابریهای جنسیتی، طبقاتی و نژادی و همچنین نپرداختن کافی به کشورهای استعمار زده دارد، اما به هر حال در جهت کمک به فهم جامعه و مدرنیته بسیار کارا و قابل تامل است.
روزنامه صبح ساحل