همیشه بعد از خودکشی یکی از افراد شناخته شده در جامعه، همه به یاد این واقعیت میافتند که آمار خودکشی به شکل خطرناکی افزایش پیدا کرده، باید در مورد نشانههای آن در افراد بیشتر دقت کرد، باید مراقب همنوعان خود باشیم و سلامت روان را جدی بگیریم. اما آیا خودکشی صرفا یک پدیدهی روانی است؟
دلفین نوشت: روانشناس بالینی و فعال در حوزه آسیبهای اجتماعی گفت: مهمترین عوامل خودکشی در هرمزگان را میتوان عدم توانایی در تأمین مخارج زندگی و مشکلات اقتصادی نام برد.
شتاب زندگی، در عصر صنعتی و مدرن کنونی آنقدر زیاد است که در هر 40 ثانیه یک نفر به شکل خودخواسته تصمیم میگیرد یا زیر فشاری که در گذران زندگی متحمل میشود، مجبور میشود به زندگی خود پایان دهد. خودکشی به عنوان سومین عامل مرگ افراد 15 تا 24 ساله، اینگونه تعریف میشود: «اقدامی آگاهانه و عامدانه برای از بین بردن خویشتن».
«امیدآفرینی از طریق اقدام»؛ این شعار امسال روز جهانی پیشگیری از خودکشی است. طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، سالانه حدود 703 هزار نفر در جهان خودکشی می کنند. به عبارتی بیش از هزار و 900 خودکشی در هر روز. به ازای هر خودکشی، احتمالاً 20 نفر دیگر هم اقدام به خودکشی میکنند و بسیاری دیگر به فکر خودکشی جدی هستند. علاوه بر این میلیونها نفر در جهان از غم و اندوه شدید رنج میبرند یا در غیر این صورت عمیقاً تحت تأثیر رفتارهای خودکشی قرار دارند. آمار دقیقی از میزان خودکشی در استان هرمزگان وجود ندارد اما بعضی مسئولان استان در صحبتهای خود بالابودن آمار خودکشی در هرمزگان را تایید کردهاند.
یک استاد جامعهشناسی ضمن واکاوی دلایل «خودکشی» در ایران طی سالهای ۸۰ تا ۹۸ گفت که میانگین میزان خودکشی در ۱۴ استان بالاتر از میانگین کشوری است این در حالیست که بیشترین میزان خودکشی در سالهای ۹۷ و ۹۸ رخ داده است.
خودکشی در شرایط امروز جامعه ما تبدیل به امری فراگیر میان جوانان شدهاست؛ از چهرههای مشهور گرفته تا افراد عادی که گاهی با شیوههای فجیع اقدام به خودکشی میکنند، در صدر اخبار قرار گرفتهاند.
خودکشی یک بیماری روانی نیست، بلکه یک پیامد بالقوه و جدی اختلالات روانی یا شرایط بغرنج و به زعم فرد غیر قابل تحمل محیطی است. مسئله اینجاست که خودکشی همیشه یک احتمال آشکار و دیدنی نیست. به گفتهی «مسعود قاضی پاشا»، مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران درسال 98 بیش از پنج هزار نفر در ایران جان خود را بر اثر خودکشی از دست داده اند. شاید شما هم فکر کنید که این پنج هزار نفر شبیه بقیه نبوده اند، یک فرق اساسی داشتند یا از اول مشخص بوده که بالاخره روزی دست به خودکشی میزنند؟ جالب است بدانید طبق تحقیق «گاوین توکر»، رواندرمانگر خودکشی ها در ۸۵ درصد موارد از میان افرادی بوده که خطر خودکشی آنها توسط ارزیابهای سلامت روان «کم» ارزیابی شده است. تصور اینکه چه عاملی در دوستان، اعضای خانواده یا افراد مشهور منجر به خودکشی شده، دشوار است.
فکر به خودکشی امری شایع است که میتواند تحت فشار یا افسردگی و استرس، هر قشری از جامعه را درگیر کند. افکار خودکشی در اغلب موارد گذرا و قابل درمان است. در بعضی از موارد اما فرد را در معرض خطر اقدام به خودکشی یا کامل کردن آن قرار میدهد. چندوجهی بودن زندگی، اینکه همیشه زندگی بر وفق مراد نیست و شرایط ایدهآل نسبت به موقعیت و انتظارات فرد شکل نمی گیرد، رنگِ آرامش را کمرنگ میکند. زمانی فرد به پایان راه میاندیشد که هیجانات و عواطف منفی زندگیاش شدت مییابند.
خودکشی؛ مرگی خودخواسته که فرد با آن پرسشهای بسیاری را بیپاسخ میگذارد. کسی که عزیزش را اینگونه از دست داده، میداند خودکشی یعنی چه! دیگر زبانش به قضاوت و تفسیر نمیچرخد. اهمیت همدلی را در مییابد. میداند «پیشگیری» همان نوشداروست. آمارهای جهانی نشان میدهد که سلامت روان جوامع در دوران اپیدمی آسیب جدی دیده است. بحران کرونا، منحنی آمار اقدام به خودکشی در کشورهای مختلف تغییر داده است. سازمان بهداشت جهانی، دهم سپتامبر مصادف با نوزدهم شهریورماه را روزی برای پیشگیری از خودکشی اعلام کرده است.
کرونا 87 پزشک در هرمزگان را مبتلا کرد و جان دو نفر از آنها را گرفت. دکتر علی شبان از پزشکان بازنشسته مینابی که در 15 آذرماه سال گذشته و دکتر عباس رحیمی جراح عمومی در بندرعباس و از نخبگان حوزه دانش جراحی در جنوب کشور در 26 مردادماه سال جاری دار فانی را وداع گفتند.